وقتی همچنان فراموش می کنیم که «کلانتری» محل مناسبی برای ملاقات کودک نیست!
طلاق و موارد مرتبط با آن، یکی از رایج‌ترین دعاوی موجود در محاکم قضایی کشور است که بر اساس آمار اعلام شده، متاسفانه به علت بروز مشکلات متعدد اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و... همچنان در حال افزایش است. حضانت و دیدار کودک با والدین هم از جمله موضوعاتی است که پس از طلاق و اعلام حکم توسط محاکم قضایی تعیین تکلیف شده، در صورت اختلاف مشخص می‌شود که فرزند یا فرزندان در کجا و به چه مدت با والدین خود دیدار داشته باشند.به گزارش «تابناک»؛ ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی، در خصوص نحوه ملاقات طفلی که پدر یا مادرش از یکدیگر جدا شده اند بیان می‌دارد: در صورتی که به علت طلاق یا به هر جهت دیگر، پدر و مادر طفل، در یک منزل سکونت نداشته باشند، هر یک از ابوین که طفل، تحت حضانت او نیست، حق ملاقات طفل خود را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزییات مربوط بر آنها در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه است.
متاسفانه رویه معمول در بحث ملاقات طفل با پدر و مادر خود که از همدیگر جدا شده اند، این است که به دلیل عدم آماده سازی اماکن مناسب برای اینگونه ملاقات‌ها، دادگاه به ملاقات در محل کلانتری حوزه اقامت طفل حکم می‌دهد؛ به این نحو که پدر یا مادر متقاضی ملاقات با طفل، با در دست داشتن حکم قضائی (دستور موقت ملاقات فرزند مشترک) به کلانتری حوزه اقامت طفل مراجعه می‌کنند و در آن محل، ملاقات صورت می‌پذیرد.
کاملا بدیهی است که کلانتری‌ها به واسطه فضای فیزیکی، افرادی که به آنجا رفت و آمد می‌کنند، محیطی تنش زا و آسیب زا به حساب می‌آید. در کلانتری‌ها که عمدتاً به پرونده‌های کیفری رسیدگی می‌کنند و در برخی موارد تحقیق از متهم، شاکی یا شهود صورت می‌گیرد، محل مناسبی برای ملاقات هر یک از پدر و مادر با طفل نیست.
همگان بر این امر اذعان دارند که حضور طفل در چنین محلی یقیناً واجد آسیب‌های روحی و عاطفی است. دیدن صحنه‌هایی نظیر درگیری فیزیکی، اندام‌های خونین، عربده کشی‌ها و...، علاوه بر آنکه خاطره تلخی از ملاقات طفل با پدر و مادرش بر جای می‌گذارد، موجب می‌شود چنین صحنه‌هایی در ذهن کودک نقش بندد و افزون بر آن که ممکن است در ملاقاتهای بعد، مقاومت طفل را به همراه داشته باشد، موجب آسیب عاطفی و روانی شود.
قانون و آیین نامه ای که هنوز جدی گرفته نشده اند
البته قانونگذار در سال ۱۳۹۱ هنگام تصویب قانون حمایت از خانواده درباره این مشکل تمهیداتی در نظر گرفت؛ بنابراین، قانونگذار در قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و به موجب تبصره ۱ ماده ۴۱ بیان می‌دارد: قوه قضائیه مکلف است برای نحوه ملاقات والدین با طفل، ساز و کار مناسب با مصالح خانواده و کودک را فراهم نماید.
در ادامه و به موجب ماده ۶۸ آیین نامه اجرایی قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۳ قانونگذار بیان می‌دارد در اجرای تبصره ماده قانون، رئیس کل دادگستری استان موظف است در هر حوزه قضایی، محل یا محل‌هایی را با فضای فیزیکی متناسب یا روحیات اطفال با همکاری و استفاده از امکانات و منابع انسانی سازمان بهزیستی و ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بهداشت و درمان یا سایر مراکز ذیربط با تعداد کافی مددکار اجتماعی (به ویژه زنان) و در صورت نیاز، مأمور انتظامی جهت ملاقات والدین با اطفال اختصاص دهد؛ بنابراین پیش بینی محل ملاقات فرزندان طلاق و حضانت با والدین آنها، در محیطی فارغ از تنش و آسیب اقدامی است که قانونگذار در تبصره ماده ۴۱ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ و ماده ۶۸ آیین نامه اجرایی این قانون مصوب ۱۳۹۳ به آن اهتمام ورزیده است.
اما متاسفانه به دلیل برخی از مشکلات اداری یا بی توجهی‌ها و کمبود بودجه این اماکن در همه نقاط کشور ایجاد نشده و همچنان بیشتر ملاقات‌ها در کلانتری‌ها رخ می‌دهد. در همین ارتباط، اخیرا حکمی از دادگاه تجدیدنظر استان مازندران صادر شده که با یادآوری این مشکل بر تعیین محل مناسب برای ملاقات کودک با والدین اشاره می‌کند و مشخص می‌شود، به رغم اینکه چندین سال از تصویب قوانین مرتبط با این موضوع گذشته، متاسفانه همچنان برخی از محاکم همچنان به ملاقات فرزند با والدین در کلانتری‌ها حکم می‌دهند.
سالهاست در اصفهان، فرهنگسرای بانوان خیابان سروش متولی این کار شده است . باهاشون مصاحبه کنید تا الگوسازی بشود. یک کار ساده و عظیم که مدیر آنجا انجام داده است طبق قوانین حضانت فرزند با پدر است و مادر و کودک همواره حق دیدار دارند ولی...یکی از آشنایان من که مادر کودکی 8 ساله بودند و مجبور شدند از شوهر خود جدا شود، به دلیل رای دادگاه خانواده مبنی بر ملاقات هفتگی فرزندشان در کلانتری (بهزیستی بسیار دور بود) اجبارا جهت حفظ امنیت روحی پسرشان دیگر او را نبینند.
به عبارت بهتر، عدم حمایت صحیح دادگاه از مادر و کودک باعث شد برای همیشه از هم جدا شوند.
کلانتری ها میتوانند یک جایی را از امکانات دولتی ویژه ملاقاتهایی این چنین تهیه کنند دور از محل اصلی کلانتری یا فرض کنید کل ملاقاتهای کودکان با یک‌شعبه از کلانتری ها باشد فرض کلانتری ۴۴ فقط ویژه دیدارهای این چنین و یک ساختمان کاملا متفاوت برای ان در نظر بگیرند به دور از مجرمان خطرناک. کسانی که دستور میدن طفل در کلانتری با پدر یا مادرش ملاقات مبکنه یعنی این چیزا رو متوجه نمیشن؟! من الان چندين سال است نوه خودم را نديده ام وهمچنين مادرش هم نديده است ميتوانم توسط دادگاه وقت ملاقات بگيرم ولي ترجيح ميدهم بسوزم وبا انها روبرو نشوم هر بلايي خواستند سر ما ودخترم اوردند بدون هيچ ترس واهمه اي از قانون کلانتری محل مناسبی برای ملاقات کودک نیست و همچنین برای محیط زیست