عمیق‌تر شدن شکاف طبقاتی با افزایش بدون وقفه نقدینگی/ موتور خلق پول در اقتصاد ایران کجاست؟ / نقدینگی سرگردان به کدام سو می‌رود؟
رشد نقدینگی در سال‌های اخیر باعث شد تا رهبر انقلاب در دو دیداری که با اعضای هیات دولت در سال ۱۳۹۷ داشتند در مورد این رشد، هشدار‌هایی را بدهند.
به گزارش تابناک اقتصادی، رهبر انقلاب در ۲۴ تیر ماه ۱۳۹۷ در دیدار با اعضای هیات دولت فرمودند: این نقدینگی نعمت بزرگی بود، الان یک بلای بزرگی است، واقعاً یک چیز خیلی خطرناکی است. این رقم نقدینگی خیلی رقم فوق العاده‌ای است، هم رقمش خیلی بالاست، هم رشدش زیاد است، ۱۵۰۰ هزار میلیارد یک چیز افسانه‌ای است. یا رهبر انقلاب در دیدار دوم خود با اعضای هیات دولت در مورخه ۷ شهریور ماه ۱۳۹۷ با تأکید بر امکان مهار نقدینگی، افزودند: نقدینگی سرگردان به هر سو که برود (سکه، ارز، مسکن یا هر زمینه‌ی دیگر) ویرانگر خواهد بود و باید مجموعه ای تمام وقت، فعال و جهادی مسئول کنترل و مدیریت آن شود.
رشد چهار برابری نقدینگی در شش سال
علیرغم این صحبت های رهبری، نقدینگی در اقتصاد کشور همچنان به رشد خود ادامه می دهد و گویا خبری از تشکیل یک مجموعه تمام وقت، فعال و جهادی جهت کنترل و مدیریت نقدینگی نیست.
نمودار زیر روند رشد نقدینگی در شش سال اخیر را نشان می‌دهد. همان گونه که ملاحظه میشود در پایان سال ۱۳۹۲ میزان نقدینگی ۶۳۹۵.۵ هزار میلیارد ریال بوده است که این رقم تقریبا بعد از گذشت شش سال با رشد حدود چهار برابری به ۲۴۷۲۱.۵ هزار میلیارد ریال افزایش یافته است. تنها رشد نقدینگی در سال ۱۳۹۸ در مقایسه با سال ۱۳۹۷ رشد ۳۱.۳ درصدی را تجربه کرده است که این میزان رشد در نوع خود بسیار جالب می‌باشد.
دلیل رشد نقدینگی چیست؟
دکتر عباس حاتمی عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان و کارشناس مسائل اقتصادی به تابناک اقتصادی گفت: دلیل اصلی خلق پول و رشد نقدینگی بانک ها و نظام بانکی است. وی افزود: نقدینگی از دو بخش پول و شبه پول تشکیل شده است. اگر حجم شبه پول را در نظر بگیرید که عمدتاً به صورت سپرده در اختیار بانک ها قرار دارد، مبلغ بسیار بالایی است که سالانه حدود 15 تا 20 درصد به آن سود بانکی تعلق می گیرد. بنابراین این نظام بانکی است که موتور رشد نقدینگی و خلق پول در اقتصاد ایران است و این کار از طریق پرداخت سود به سپرده های بانکی انجام می شود.
آثار این رشد نقدینگی چیست؟
این استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در پاسخ به این پرسش گفت: از دو جنبه می توان آثار رشد نقدینگی را مورد بررسی قرار داد. یک جنبه آثار اقتصادی می باشد و جنبه دیگر آثار سیاسی و اجتماعی رشد نقدینگی است.
وی افزود: عمده ترین آثار اقتصادی رشد نقدینگی افزایش نرخ تورم است. اثر دیگر اقتصادی آن با توجه به حجم قابل توجه شبه پول، بلوکه شدن عمده نقدینگی در نزد بانک هاست و این موجب حرکت بانک ها به سمت بنگاه داری می شود.
حاتمی ادامه داد: در مورد آثار اقتصادی رشد نقدینگی بسیار صحبت و مصاحبه وجود دارد اما در مورد تبعات سیاسی و اجتماعی این رشد نقدینگی کمتر صحبت شده است. همان گونه که عرض کردم رشد نقدینگی موجب افزایش نرخ تورم می شود و افزایش نرخ تورم نیز موجب عمیق تر شدن شکاف طبقاتی خواهد شد. بیشترین زیان ناشی از افزایش نرخ تورم از مسیر رشد نقدینگی، متوجه طبقات فرودست جامعه است و در مقام مقایسه افزایش نرخ تورم به نفع طبقات فرادست جامعه است. اما چگونه این اتفاق رخ می دهد؟ فردی که در طبقه فرادست جامعه حضور دارد به عنوان مثال مالکیت یک خودروی خارجی را در اختیار دارد.
با افزایش نرخ تورم، قیمت خودروی خارجی این فرد افزایش می یابد. اما فردی که در طبقه فرودست حضور دارد و قصد خرید مثلاً خودروی پراید با قیمت 40 میلیون تومان را داشته است با افزایش نرخ تورم و رسیدن قیمت پراید به 80 میلیون تومان این فرد نمی تواند حتی همان خودروی پراید را نیز خریداری کند. بنابراین شکاف طبقانی افزایش می یابد و عمیق تر می شود.
وی افزود: بنابراین به عبارت بهتر هر چقدر رشد نقدینگی اتفاق بیفتد و به تبع آن نرخ تورم افزایش یابد، طبقات فرادست جامعه ثروتمندتر و طبقات فرودست جامعه فقیرتر خواهند شد.
پیش بینی رشد نقدینگی برای سال 1399 چگونه است؟
عباس حاتمی در پاسخ به این پرسش نیز گفت: هم اکنون در اقتصاد بازارهایی وجود دارند که در حال جذب نقدینگی می باشند که از آن جمله می توان به بازار سرمایه اشاره کرد که بخش عمده ای از نقدینگی را در حال حاضر جذب می کند. حالا برای پاسخ به این پرسش که پیش بینی از رشد نقدینگی در سال جاری چیست؟ باید گفت که این موضوع بستگی به وضعیت بورس در سال جاری دارد. اگر بورس به حالت حباب در آید و این حباب فرو بپاشد، قطعاً این نقدینگی جذب شده در بورس به سمت سایر بازارها از جمله بانک ها خواهد رفت و این موجب رشد نقدینگی از محل پرداخت سود بانکی خواهد شد و پیش بینی این است که در این حالت رشد نقدینگی در سال جاری بیش از 30 درصد خواهد بود اما اگر بورس بتواند به همین حالت خود ادامه دهد پیش بینی من این است که نقدینگی با رشد 20 تا 25 درصدی در سال جاری رو به رو خواهد بود.
آیا با این رشد نقدینگی، بانک مرکزی به هدف گذاری تورمی خود در سال جاری خواهد رسید؟
استاد دانشگاه اصفهان گفت: اگر بخواهیم انصاف به خرج بدهیم عملکرد بانک مرکزی بد نبوده است. وی افزود: افزایش نقدینگی دغدغه دولت بوده است و بورس در حال جذب نقدینگی می باشد و تا زمانی که این اتفاق رخ دهد از رشد تورم از این مسیر جلوگیری خواهد شد. البته دولت با رونق بورس به دنبال یک هدف دیگر که تامین کسری بودجه می باشد نیز هست. به عبارت بهتر دولت بجای آنکه کسری بودجه را از نظام بانکی جبران کند در حال جبران آن از طریق بازار سرمایه است.
سومین هدف دولت از رونق بورس هم فروش یا عرضه سهام عدالتی است که در اختیار دارد. اگر خاطرتان باشد دولت اعلام کرد که برای دریافت یک میلیون تومان سهام عدالت هر کسی مایل است 500 هزار تومان واریز کند که استقبال چندانی از این مسئله نشد و دولت این سهام ها را تحت مالکیت خود درآورد. هم اکنون یک سمت سهام عدالت سهامداران می باشند و سمت دیگر دولت است که این سهام را در اختیار دارد.
بنابراین در مجموع تا زمانی که نقدینگی جذب بورس شود تورمی که قرار است از این مسیر حاصل شود، کنترل خواهد شد و با توجه به اینکه دولت تمایل به تامین کسری بودجه و فروش سهام عدالت تحت اختیار خود از طریق بورس دارد، نتیجه آن خواهد شد که فعلا بورس با رونق همراه است و نقدینگی جذب این بازار خواهد شد.
راهکار جلوگیری از رشد نقدینگی چیست؟
همان گونه که ملاحظه شد از نظر عباس حاتمی استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان ریشه رشد نقدینگی به نظام بانکی باز می گشت. موضوعی که وحید شقاقی شهری عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی نیز طی گفتگویی در گذشته به آن اشاره داشت و وی نیز ریشه رشد نقدینگی را نظام بانکی عنوان کرد.
وی در پاسخ به اینکه حالا راهکار جلوگیری از رشد نقدینگی چیست، گفت: راهکار جلوگیری از رشد نقدینگی این است که اولاً باید برای بانک های بد، بانک هایی که ترازنامه های آن ها وضعیت مساعدی ندارند محدودیت قرار دهند و اجازه خلق نقدینگی به آن ها داده نشود، ثانیاً اجازه اضافه برداشت به بانک ها از بانک مرکزی داده نشود و بانک ها به سمت بازارهای بین بانکی هدایت شوند و در این بازار بین بانکی بیشتر از اوراق یعنی همین عملیات بازار باز استفاده گردد و ثالثاً نظارت های بانک مرکزی بر بانک ها افزایش یابد تا آن ها بی ضابطه و بدون کنترل، اعتبار خلق نکنند و اگر هم قصد خلق اعتبار را دارند، این خلق اعتبار و پرداخت تسهیلات برای بخش هایی انجام شود که بازگشت پذیرند و این خلق اعتبار بر دارایی های منجمد نیفزاید. به هر حال در یک جاهایی نیز بانک مرکزی مجبور است برای بانک های بد حد اعتبار تعیین کند تا ترازنامه های آن ها را سالم سازی کند.
مونور تولید نقدینگی الان بورسه با روزی ۵ درصد سودی که به دلال ها و سفته بازها میده و مالیاتی هم در کار نیست. 
| 
بورس نقدینگی تولید نمیکنه فقط انتظارات تورمی رو به شدت بالا میبره به خاطر سودهای عجیب غریب و کاغذی 
| دوست عزیز در بورس خلق پول انجام نمیشه که بخواد به نقدینگی جامعه اضافه کنه ، بر عکس بورس نقدینگی رو جذب میکنه . اگر ارزش سهام شما 1 روزه هزار برابر هم بشه 1 ریال به نقدینگی اضافه نمیشه | محمد جان ارزش سهام نمیدونن چیه | اگر کسی صد میلیون ببره تو بورس و دویست میلیون بیاره بیرون،یه نفر دیگه این دویست میلیونو وارد بورس کرده،پس عملا از یه حساب رفته تو حساب دیگه و پولی خلق نشده 
| بورس یعنی شرط بندی روی کاخانه ها و برد وباخت داردولی در ایران برنده همان بانک های متظرر هستند که با ارش کارخانهایی که مفت در اختیار دارند سعی به تعادل دارند،خوب ولی اگر سیستم بانکی سالم نشود باز به حال اول می‌رسند، البته در انتطار فروش سهام ملی در بورس جهانی هم امید بسته اند!
فاصله طبقاتی اصلا نداریم. فقیر نداریم. اصلا خط فقر هم نداریم !!!!!!!!!! بورس تهران با شرکتهایی که پیشرو اختراع فن آوری های نو در جهان هستن مثل ایرانخودرو و سایپا تونسته روزی 5 درصد سود به سهامدارانش بده و سود یک سال بانک رو تو دو روز به سهامداران بده. نقدینگی سهامداران اینگونه هر ب 5 درصد بالا میره. این همه گفتید مگر اتفاقی افتاد؟در ضمن رشد نقدینگی چیز بدی نیست منتهی نباید به کارهای کاذب برود همانند اقتصاد دیگر دنیا
سه شنبه ۲۷ خرداد ساعت ۱۶:۴۸دلار (اسکناس) ۱۸۵۰۰
دلار (حواله) بالای ۱۹۰۰۰
سکه ۷۷۵۰۰۰۰
علی برکت الله
ارزو هم برجوانان عیب نیست !!!
| درود بر دلال عزیز. خدا قوت پهلوان. | فکر میکنید دلار 18500 تومانی کار دلاله؟یا تحریم و افت ارزش پول؟
قبل بورس، بانک بوده که این همه پول چاپ شد و حالا رفته بورس موسسات مالی غیرمجاز هم کم باعث و بانی این وضع نیستند. اونایی که اون موسسات را بنا کردند، حالا منتقد این دولت شدند | مجوز دهنده موسسات غیر مجاز خود بانک مرکزی بود درسال جاری برای گرایش نقدینگی ببازار بورس اطلاع رسانی خوب شده مشکل ملت باتورم معیشت مسکن درمان اموزش و. هست ملتی که منتظر حقوق اخر ماه باشند فقط بفکر توان خرید تا پایان ماه هستند لذا این گروه امکان حرکت ببازار بورس ارز مسکن طلا. ندارند بنابراین نقدینگی در بازار دراختیار گروه ثروتمند است دولت باید بفکر چاره ثروت متمولین باشد هر شکی که ببازار اید ضربه اصلی قشر فرودست میخورند با چاپ اسکناس تزریق ارز ببازار بجز ایجاد تشنج در زندگی ملت مزیتی ندارد تورم جزئئ از وجودمون شده - ریشه درآورده موتور خلق پول به وجود آوردن فرهنگ مهارت آموزی و آموزش برای همه مردم از کودک ۲ ساله تا پیرمرد ۹۰ ساله به شکل صحیح و روش صحیح و توسط افراد خلاق و مبتکر و ایده پرداز و... خواهد بود
نقدینگی هم باید به سمت تولید و آموزش سراسری همه مردم برود
تمام مردم ایران کارخانه ندارند و حتی اطلاعات کافی در مورد کسب و کار های خانگی ندارند
ما باید فرهنگ کسب مهارت و علم آموزی را با دو روش گسترش دهیم به شکلی که نهضت سواد آموزی بی سوادی از لحاظ خواندن و نوشتن را ریشه کن کرد
باید بی سوادی عملی در ایران ریشه کن شود
باید سرمایه های مردم جذب پروژه های نفتی و پتروشیمی شوند حتی با پرداخت سود سی درصد هم ،این پروژه ها سود ده هستند علت اصلی افزایش حجم پول تامین مالی کسری بودجه توسط دولت است. نقدینگی را گردانندگانه تصمیم گیرنده و تعیین کننده مشخص میکنند به کدام سو سرازیر بشود.عامه مردم دنباله رو هستند موتور اصلی افزایش نقدینگی هزینه های جاری دولت است و بطور مشخص پرداختی بابت حقوق و دستمزد و غیره . اندازه ی دولت بسیار بزرگ است و در عین حال بهره وری هم پایین و شاید هم منفی باشد .دولت باید تصدی گری را رها کند و تا آنجا می تواند امورات را به بخش خصوصی بسپارد . تامین منابع لازم برای اداره ی دولتی به این حجم بتدریج سخت تر خواهد شد همین الان هم هزینه های جاری دولت نزدیک به تمامی بودجه را به خود اختصاص داده است هر سال بودجه ی عمرانی کاهش می یابد. رفتن به سمت مالیات هم در نهایت به رکود بیشتر دامن خواهد زد . چیزی که الان گریبانگیر اقتصاد است تورم رکودی است . تورم آن ناشی از تامین کسری از طریق چاپ پول است و رکود ان ناشی از کاهش رشد اقتصادی و پایین بودن حجم تولید کل ناخالص داخلی و تکیه ی بدون حساب و کتاب به مصنوعات خارجی است. من می خواستم یه یخچال بخرم بعد تصمیم گرفتم اول پولمو بذارم بورس و بعد از سودش یخچال بخرمحالا با اصل پول و سودش نمی تونم یخچالی را که اینقدر گرون سده بخرم.
یه تفر بگه سود بورس کجاست وقتی قدرت خرید من حفظ نشده.
بورس اگر مدیریت شود باعث کنترل نقدینگی و رشد صنایع و اشتغال خواهد شد. 
| بورس واقعی نه این بورس بایدسود بانکی به صفر برسه تا نقدینگی کم. بشه با این تحریمهای کمر شکن مانند ویروس کرونا شده چرا که هر لحظه و هر ان یک جایی یا یک بخشی از اقتصد رو درگیر خودش می کنه وچون اقتصاد ما یک اقتصاد کاملا انحصاری و وابسته به نفت هست که با تحریم فروش نفت درامدهای دولت بشدت کاهش پیدا می کنه از طرفی اقتصاد ما هم که کاملا دولتی است فقط پول می خواهد که به کارمنداش بده باز این یاداور بشوم که یک سازمان یا یک نهاد حالا بطور مثال همین سایپا وایران چرا به این روز افتادند بخاط اینکه یک زمانی نفت رو بشکه ای 100 الی 150 دلار می فروختند دوره ی احمدی نزاد بله کارخای که مثلا 2 هزار نفر اداره می شد فقط در زمان ایشان چندین برابر اسخدام شدند تحریمهای امریکا شروع شد و پولهای که باید زیر ساخت صعت خودرو را انجام می دادند رفتند توی اسخدامهای الکی حالا این فقط و فقط داره حقوق پرسنلش رو می ده با هزار ویک ترفند نمی خواهم بگم نمیشه کاری کرد اما بیشتر از این دیگه با این تحریمهای سخت آمریکا واروپا همانند همان ویروس کرونا است بعدازاینکه قشرزحمتکش جامعه کلا نابود شدندبه فکرراهکارافتادند
بازار بورس مکان جذب نقدینگی و پولهای سرگردان است. در بورس خلق پول مفهومی ندارد بلکه ارزش دارایی سهامدار، که شامل سهم یک یا چند شرکت است، کم یا زیاد می شود. بنابراین سهامدار بسیاری از اوقات ضرر هم می دهد یا در یک رنج خسته کننده ناشی از عدم تحرک قیمت سهام گیر می کند و البته گاهی اوقات هم سود می کند. در مقابل برخی افراد یا توان مالی ورود به این بازار را ندارند، یا فاقد دانش کافی و تسلط به قواعد این بازار هستند و یا تنها هدفشان تخریب بازار بورس است و نسبت به ارائه تحلیل های غیر واقع اقدام می کنند. همش کی بود کی بود من نبودم یکل از دلایل افزایش اخیر قیمت املاک نقدینگی تولید شده در بورس است. قیمت ملک فقط سه برابر شده درحالیکه بورس نورچشمی ۱۲ برابر شده پس هنوز بازارهای رقیب بورس خیلی جابرای رشد دارند !!! باید برای هدایت نقدینگی که بخشی از آن توسط سیاست های پولی دولت ها ایجاد میشود، برنامه ای وجود داشته باشد. وگرنه باید هر روز منتظر بمانیم که ببینیم الان سرمایه های سرگردان از کجای اقتصاد این مملکت سر درآورده و بحران ایجاد میکنند و سپس به دنبال رفع مشکل باشیم، که این یک رفتار انفعالی است و نتیجه ای به جز بی سرو سامانی اقتصادی ندارد. بورس شده مرکز تولید ریال برای عده ای خودی. از سال 88 تا شهریور 99 نقدینگی 12 برابر شده چرا مسکن، ارز، خودرو و غیره بیش از 20 برابر شده اند مشخصا دلار 30 برابر شده؟! در شرکت خصوصی با حداقل ها کار میکردم که فعلا تعطیل شده است... حتی کسبه شغل آزاد هم درآمدی برای آنها نمانده است...کارمندان دولتی که در سایه امنیت شغلی فرصت ادامه تحصیل و حتی شغل دوم و سوم دارند...
خواهش دارم دولت به تمام اقشار کمک شغلی کند تا عدالت رعایت شود...