تغییرات در بازار پایه فرابورس به صلاح فعالان بازار است/ بازدهی ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصدی سهامی در بازار پایه/ بهترین گزینه تبدیل نوسان بازار‌های دیگر به ۱۰ درصد بود/ تغییرات جدید در بلندمدت به نفع فعالان بازار خواهد بود

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه گفت: با این اصلاحات در بازار پایه برخی افراد متضرر شدند، ولی برخی از افراد که همین الان اظهار ضرر می‌کنند، بخش عمده‌ای از فعالیتشان از ابتدای سال یا ماه‌های گذشته با سود همراه بوده است و صرفا به خاطر تغییر تابلو این‌ها ضرر نکرده اند و برخی از منافع و سود‌ها را در گذشته به دست آورده اند.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ بازار پایه فرابورس با هدف تسهیل ورود شرکت‌های سهامی عام به بازار سرمایه و سهولت در انجام معاملات آن‌ها در سال ۱۳۹۰ شروع به کار کرد. در این بازار، شرکت‌هایی قابل درج و نقل و انتقال سهام هستند که بر اساس الزام بند ب. ماده ۹۹ قانون پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس بوده و امکان پذیرش در یکی از بازار‌های بورس یا فرابورس را ندارند.

تا قبل از اعمال مقررات جدید، میزان دامنه نوسان سهام روزانه بازار پایه ۱۰ درصد و این درحالی بود که میزان نوسان سهام روزانه در نماد‌های بورسی ۵ درصد تعیین شده بود. معاملات بازار پایه تا قبل از اعمال مقررات جدید در سه تابلو الف، ب. و ج. در حال انجام بود، اما مطابق با ‏دستورالعمل جدیدی که ابلاغ شد، معاملات سهام ناشران این بازار ‏در تابلو‌های «زرد»، «نارنجی» و «قرمز» انجام خواهد شد. هم اکنون در بازار پایه ۱۸۱ نماد حضور دارند.

با اعمال تغییرات در بازار پایه در سال جاری، برخی سهامداران که در این بازار فعال بودند، متضرر شدند و اعتراضاتی را به این تغییرات داشتند و این اعتراضات تا آنجا پیش رفت که حتی قرار است وزیر اقتصاد برای پاسخگویی به برخی پرسش‌ها در این زمینه به مجلس برود.

روز گذشته سی ام شهریور ۱۳۹۸ حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مجلس و عضو کمیسیون برنامه و بودجه طی مصاحبه‌ای ضمن بیان این که سؤال از فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی به خاطر کاهش ارزش سهام سهامداران خرد در بورس پایه به هیأت رئیسه مجلس تقدیم شده است، افزود: در روز‌ها و هفته‌های اخیر ارزش سهام سهامداران خرد بورس پایه حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده و اجرای نادرست تدابیر و مقررات جدید توسط سازمان بورس باعث بروز این مشکل شده است.

سؤال مجلس از وزیر اقتصاد در مورد اتفاقات اخیر بازار پایه یک بار دیگر نگاه همگان را به این بازار و تغییراتی که در مدت اخیر در این بازار صورت گرفته است جلب کرد. پرسش‌هایی اساسی که در این زمینه مطرح است، اینکه چرا قوانین و مقررات در بازار پایه تغییر کرد و آیا این تغییرات در بلندمدت به نفع فعالان بازار است یا به ضرر آن ها؟

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه و مدیرعامل کارگزاری بانک دی در پاسخ به پرسش‌های فوق به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: در همه جای دنیا سهام شرکت‌هایی که خارج از ضوابط معمول پذیرش در بورس هستند، در بازار فرابورس معامله  می‌شوند. بر اساس قانون، کلیه شرکت‌هایی که در شرف نقل و انتقال سهام خود هستند، باید نزد سازمان بورس به ثبت رسیده باشند و بازار پایه فرابورس مکانی است که سازمان بورس برای انجام چنین کاری در نظر گرفته است.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: دامنه نوسان قیمت در شرکت‌های بازار پایه‌ای تا قبل از اعمال تغییرات جدید ۱۰ درصد در نظر گرفته شده و این در حالی بود که بازار پایه بنا به دلایلی، چون حضور شرکت‌هایی که بعضاً با حکم قضایی دستور انحلال آن‌ها صادر شده بود یا شرکت‌هایی که فاقد انتشار اطلاعات بموقع برای سهامداران بودند با ریسک بالایی مواجه بود. برخی‌ها نیز با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و مجاری غیرقانونی شروع به جوسازی برای سهام این نوع شرکت‌ها می‌کردند و همین باعث می‌شد تا ریسک‌ها در این بازار افزایش دو چندانی یابد و ریسک‌های زیادی ناخواسته به کلیه فعالان بازار تحمیل شود. به همین دلیل تصمیم اکثریت صاحب نظران بر آن شد که دامنه نوسان قیمت را از ۱۰ درصد به یک، دو و سه درصد برای تابلو‌های قرمز، نارنجی و زرد تقسیم بندی کنند.

آقابزرگی دلیل انجام چنین کاری را جایز نبودن سرمایه گذاری آحاد مردم بر سهام شرکت‌هایی دانست که فاقد شفافیت و یا در شرف انحلال بودند و یا صورت‌های مالی آن‌ها مردود بود. وی ادامه داد: به این دلیل بود که مسئولین مربوطه تصمیم گرفتند که دامنه نوسان قیمت را محدود کنند حتی محدودتر از دامنه نوسان قیمت در بازار‌های اول و دوم فرابورس.

مدیرعامل کارگزاری بانک دی با بیان این که تصمیمات اخیر باعث افزایش شفافیت و کاهش ریسک سرمایه گذاری خواهد شد، این تصمیمات را تأیید کرد و گفت: شاید اعتراضات به این خاطر بود که این تصمیمات درست اطلاع رسانی و اجرا نشد. پیشنهاد این بود که از مدت‌ها قبل برای انجام چنین کاری مقدمه چینی و زمینه سازی می شد و یا از ابتدا تصمیم به نوسان قیمت ۱۰ درصد برای بازار پایه گرفته نمی‌شد.

آقابزرگی ادامه داد: فرآیند به شکلی صورت گرفته که من فکر می‌کنم این تغییرات به مرور زمان جا خواهد افتاد و بیشتر فعالان بازار هم، هم اکنون این تغییرات را به نوعی پذیرفته اند، چون این تغییرات به صلاح و به نفع خود فعالان بازار بوده است. این کارشناس بازار سرمایه گفت: اعمال هر گونه محدودیت در بازار و نظام عرضه و تقاضا جایز و شایسته نیست و بهترین روش ممکن این بود که بازار‌های بورس و فرابورس را بدون محدودیت قیمت و یا به ۱۰ درصد نوسان قیمت ارتقا می‌دادند آن زمان کسانی که طالب ریسک و سود سهام بیشتر بودند، منابع خود را از بازار پایه به بازار بورس یا بازار اول و دوم فرابورس سوق می‌دادند.

وی ادامه داد: از آغاز سال ۹۸ تا این لحظه سهامی را در بازار پایه‌ای داشته ایم که ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد بازدهی داشته است. آقابزرگی افزود: با این اصلاح، برخی افراد متضرر شدند، ولی برخی از افراد که همین الان اظهار ضرر می‌کنند، بخش عمده‌ای از فعالیتشان از ابتدای سال یا ماه‌های گذشته همراه با سود بوده است؛ صرفا به خاطر تغییر تابلو این‌ها ضرر نکرده و برخی از منافع و سود‌ها را در گذشته به دست آورده اند.

آقابزرگی در پایان سخنان خود گفت: کلیت کار خوب بوده، اما بهتر از این‌ها می‌شد اجرا کرد. بهترین گزینه این بود که نوسان بازار‌های دیگر را به ۱۰ درصد تبدیل می‌کردند یا اطلاع رسانی با مدت زمان بیشتری انجام می‌دادند تا اینکه آحاد فعالان بازار این حس را نداشته باشند که این تصمیم یکباره گرفته و اجرایی شده است. باید جمع بسیاری از فعالان بازار را دعوت می‌کردند و این اطلاع رسانی را انجام می‌دادند. در هر صورت در بلندمدت این تصمیمات به نفع فعالان بازار خواهد بود.