چشم انداز اقتصادی سال ۹۸ می‌تواند بهتر از ۹۷ باشد/ رونق تولید در گرو رفع موانع تولید و کاهش نرخ بهره/ افزایش قدرت خرید مردم برای خرید کالای ایرانی/ ارز حاصل از صادرات همواره به چرخه اقتصاد بازگشته است/ صادرات پیشران رونق تولید است

سال ۹۸ نیز همانند سال‌های اخیر از سوی رهبر انقلاب با محوریت اقتصاد و معیشت مردم نام گذاری شد. رونق تولید در حالی از سوی رهبر انقلاب برای سال ۹۸ انتخاب شده است که نشان می‌دهد همچنان اولویت کشور مسئله اقتصاد می‌باشد. ایشان در بخشی از پیام نوروزی خود بیان داشتند: "در مسئله‌ی اقتصاد مسائلی که داریم زیاد است: بحث کاهش ارزش پول ملّی یک مسئله‌ی مهم است، بحث قدرت خرید مردم همین جور، بحث مشکل کارخانه‌جات و کم‌کاری و احیاناً تعطیل بعضی از کارخانه‌جات از این قبیل است. این‌ها مشکلات است. آنچه من مطالعه کردم و از نظر کارشناس‌ها استفاده کردم، کلید این همه، عبارت است از «توسعه‌ی تولید ملّی». سال ۹۷ را ما سال «حمایت از کالای ایرانی» اعلام کردیم. نمیتوانم بگویم که این شعار به طور کامل عملی شد، امّا میتوانم بگویم این شعار به صورت وسیعی مورد توجّه قرار گرفت و در بسیاری از موارد، این شعار از سوی مردم مورد استقبال قرار گرفت و عمل شد و همین قطعاً تأثیر خواهد داشت. امسال مسئله‌ی «تولید» مطرح است. می‌خواهم مسئله‌ی تولید را به عنوان محور فعّالیّت قرار بدهم."

به گزارش تابناک اقتصادی؛ آنچه مشخص است، مسئله تولید در کشورمان در این سال‌ها با مشکلات فراوانی مواجه شده است و نتیجه این مشکلات و موانع، خارج شدن واحد‌های تولیدی از ریل کسب و کار بوده است. هرچند با بازگشت تحریم‌های یک جانبه دولت آمریکا علیه ملت ایران، به جهت تأمین مواد اولیه وارداتی برای تولید، دچار مشکلاتی شدیم، اما به باور بسیاری از کارشناسان و فعالان و کارآفرینان، تحریم‌های داخلی و بخشنامه‌های پی در پی و بعضاً متناقض، بیشتر از تحریم‌های خارجی بر روند تولید و اشتغال کشور اثر منفی گذاشته است. به عنوان نمونه در سال گذشته، شاهد دستورالعمل‌هایی در جهت بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور بودیم، ولی در عمل نتیجه این بخشنامه‌ها، ایجاد موانع در جهت صادرات کشور بوده است. صادراتی که به عنوان یکی از اهرم‌های مهم در رونق تولید می‌تواند اثرگذار باشد.

به این بهانه به سراغ یکی از فعالان با تجربه در حوزه تولید و صادرات رفتیم تا با ایشان در خصوص موضوعاتی همچون راهکار‌های رونق تولید ملی با توجه نام‌گذاری سال ۹۸، هدایت شاخص‌های کلان اقتصادی در سال جاری، دغدغه‌های صادرکنندگان در خصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصاد و پیش بینی شرایط اقتصادی در سال جدید و چشم انداز اقتصاد ایران، گفتگو کنیم.

محمد لاهوتی به عنوان رئیس کنفدراسیون صادرات ایران و عضو کمیته ارزی اتاق بازرگانی ایران معتقد است، سال ۹۸ فارغ از موضوعات سیاسی و خارجی می‌تواند بهتر از سال گذشته باشد، در صورتی که تأثیر تصمیم گیری‌ها در حوزه سیاست خارجی سایه بر موضوعات داخلی نیندازد.

 

محمد لاهوتی در گفتگو با تابناک اقتصادی در خصوص عملیاتی شدن شعار امسال یعنی رونق تولید اظهار داشت: قطعاً با توجه به نام‌گذاری سال ۹۸ در خصوص رونق تولید، اولین نکته ای که به ذهن می‌رسد برای اجرایی شدن این شعار مهم، رفع موانع تولید است. ما در کشورمان با مشکلات جدی در حوزه تولید مواجه هستیم در بخش تولید، ارتقاء کیفیت کالا و افزایش بهره‌وری از نکات مهم هست که بر عهده صنعتگران و تولیدکنندگان ما خواهد بود، ولی بقیه مشکلات، اعم از موانعی که بر سر راه تولید قرار دارد. حتی در خصوص این موانع قانون هم تصویب شده است، ولی تمام و کمال اجرا نشده است. همچنین محیط کسب و کار هم با مشکلات فراوانی مواجه است که برای آن هم قانون وجود دارد که تقریباً اجرا نشده است. کاهش هزینه‌های تولید از محورهای مهم می‌باشد که راهکار این موضوع به سیستم بانکی و کاهش نرخ بهره در کشور بر می‌گردد. در شرایط کنونی بایستی به دنبال امنیت سرمایه گذاری و حفظ سرمایه‌های موجود و جلوگیری از خروج سرمایه از تولید با سیاست‌های تشویقی باشیم. همچنین رفع مشکلاتی مثل تأمین کار، تأمین اجتماعی و هزینه‌های سربار تأمین اجتماعی و مشکلاتی از این دست، مواردی هستند که بر سر راه تولید وجود دارد و امسال که قرار هست تولید رونق بگیرد قانون‌گذار و سیاست‌گذار و مجری، همه باید در رفع مشکلات تا جایی که برایشان امکان دارد و امکانات وجود دارد کمک کنند.

 

محمد لاهوتی در ادامه با بیان اینکه با توجه به وضع معیشتی مردم که متأسفانه به دلیل افزایش ناگهانی نرخ ارز و متعاقب آن افزایش ناگهانی تورم مشکلات جدی در حوزه معیشتی مردم به وجود آورده، گفت: قطعاً یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه شود افزایش قدرت خرید مردم هست. سیاست گذاری‌هایی که مردم بتوانند از کارت‌های اعتباری کمک رسانی استفاده کنند و در نتیجه با خرید کالای ایرانی بتوانند تولید را حمایت کنند، زیرا اگر تولید حمایت شود رونق تولید هم محقق می‌شود، البته این بخش داخلی است که در بخش خارجی باید توجه داشت که صادرات به عنوان پیشران تولید و رونق تولید می‌تواند نقش آفرینی کند هرچند متأسفانه با سیاست‌هایی که در سال ۹۷ بر حوزه صادرات تحمیل شده مشکلات جدی دارد که رفع موانع صادرات می‌توانند یکی از راهکار‌های مهم رونق تولید باشد.

یکی از چالش‌های بین بخش خصوصی و بانک مرکزی در سال ۹۷، موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی بود. تا جایی که اخیراً همتی رئیس کل بانک مرکزی بار دیگر بر ضرورت بازگشت ارز به کشور در جهت رونق تولید در کشور تاکید کردند. در این خصوص رئیس کنفدراسیون صادرات ایران به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت:

به عقیده من این مطالبه به حق دولت هست که ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی برگردد که در گذشته هم این ارز به کشور برمی‌گشت و اینکه بگوییم ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی بازنگشته است حرف درستی نیست، زیرا یک تولید کننده یا یک صادر کننده منابع نامحدود ندارد که کالا صادر کند و ارز آن را برنگرداند و همچنان تولید و صادر کند، ولی اینکه دولت بایستی بر بازگشت ارز حاصل از صادرات نظارت کند و به نوعی مدیریت هزینه‌کرد ارز‌های صادراتی را مدنظر داشته باشد، از نظر من یک مطالبه به حق دولت هست و ما در این مورد هیچ اختلاف نظری با بانک مرکزی نداریم، ولی مشکلی که وجود دارد روش‌های برگشت است. عملاً در شش ماهه سال ۹۷ سیاست‌هایی اعمال شد که تأثیرات منفی آن تا اواخر سال به طول انجامید و آن سیاست‌هایی که در حوزه ارز و برگشت ارز صادراتی اعلام شد متأسفانه به غیر از یک مورد که آن هم ارز نیما با نرخ‌های تقریباً کنترل شده نیمایی امکان پذیر بود اجرا شد و روش‌های دیگر اجرایی نشد. به همین دلیل هم صادر کنندگانی که مواد اولیه را با ارز‌های ارزان قیمت خریداری نمی‌کردند قادر نبودن ارز صادراتی را در نیما با قیمت‌های کنترل شده نیما عرضه کنند، ولی در ماه‌های پایانی سال سیاست‌گذاران متوجه این شدن که باید اصلاحاتی در بخشنامه‌های ارزی صورت بگیرد که روش‌های واردات در مقابل صادرات، واگذاری ارز صادراتی به واردکنندگان با نرخ توافقی که در خود دستورالعمل هم دیده شده بود، خوشبختانه اجرایی شد. همچنین ثبت سفارش خوشبختانه مشکلاتش تا حدودی برطرف شده است. به هر حال به صادر کننده اجازه دادند و موافقت کردند که ارز صادراتی را در هر گروه کالایی که برای ارز خریدار وجود دارد واگذار کند و به نظر می‌رسد که اگر این روند در سال ۹۸ هم ادامه داشته باشد هم صادر کنندگان از این مشکلات خارج خواهند شد هم بانک مرکزی به منابع ارزی بیشتری دسترسی پیدا خواهد کرد.

ایشان در بخش پایانی گفتگو با تابناک اقتصادی در خصوص پیش بینی و شرایط اقتصادی سال ۹۸ و چشم انداز اقتصادی سال جاری اظهار داشتند:

در خصوص این سؤال به عقیده من سال ۹۸، سالی هست که هم می‌تواند منجر به رونق تولید و بهبود وضعیت کنونی شود و هم می‌توان با مشکلات دیگری مواجه شود. امروز یکی از مشکلات جدی در حوزه تجارت خارجی ما تعیین و تکلیف در موضوع FATF است. الآن چند ماه است که بین مجلس و تشخیص مصلحت نظام این لوایح معطل مانده و از آن طرف هم فشار FATF بر ایران و به نوعی آخرین تعلیقی که در خصوص ایران صورت گرفته همچنان پا برجاست و از آن طرف هم اگر که این لوایح تأیید نشود قطعاً مشکلات دیگری در حوزه تجارت خارجی ما نمود پیدا خواهد کرد که می‌تواند شرایط را در سال ۹۸ به نوعی سخت‌تر کند، ولی چنانچه این لوایح تصویب شود قطعاً مطالبه‌گری ماهم از ۵ کشور طرف قرارداد در موضوع برجام می‌تواند افزایش پیدا کند، زیرا دیگر بهانه‌ای در دست این‌ کشورها برای موضوعات پول‌شویی وجود ندارد و عدم امکان معامله با ایران را به نوعی از آن‌ها گرفته خواهد شد و خلع سلاحشان کرده‌ایم و می‌تواند شرایط را تا حدودی بهتر کند؛ بنابراین سال ۹۸ بستگی به سیاست‌های ما در حوزه داخلی و در حوزه خارجی و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی ما دارد لذا سال ۹۸ را اگر فارغ از موضوعات سیاسی و موضوعات خارجی بخواهیم بررسی کنیم می‌تواند سال بهتری نسبت به سال ۹۷ باشد، در صورتی که تأثیر تصمیم گیری‌های ما در حوزه سیاست خارجی سایه بر موضوعات داخلی نیندازد.