جشنواره فجر را جشنواره کنیم، نه جشن

"برخلاف خیلی ها برای رونق با ثبات سینمای ایران معتقدم که جشن ملی فیلم فجر را باید با جشنواره جهانی فیلم فجر ادغام کنیم و نه بالعکس!"

بدون شک با یک جشن مواجه هستیم و نمی توانیم و نباید بتوانیم اسم این نمایش های بی حدومرز را جشنواره بگذاریم! نمایش فیلم ها در بیش ۱۰۰ سینما در سراسر کشور و دیده شدن فیلم ها برای بیش از یک میلیون نفر در ۳۱ استان نشانه ایی از تفکر "مدیریت دولتی" بر شاکله فجر است و همه می دانیم که چوب حراج زدن آن هم نزدیک به ۵۰ درصد تولیدات یکسال نشانه "کمی گرایی" نزد مدیریتی است که برای موفقیت خود و تفکرش حاضر است سینما را به مسلخ "جشنی" ببرد که برخلاف اصول اولیه علم "بازاریابی و تبلیغات کالای فرهنگی" از یکسو و از دیگر سو بر خلاف علم "اقتصاد فرهنگ" است!

همه می دانیم که ذات نگاه "جشنواره" در همه جای دنیا بالابردن "عطش" نزد مخاطبان جهانی است و طبیعی است که نباید "فجر" را با "کن و برلین و ونیز" مقایسه کرد چون دقیقا "فجر" برای رفع عطش است و جشنواره های جهانی برای بالابردن "عطش"! علم بازاریابی و تبلیغات در حوزه سینما و با توجه به گستره شبکه های اجتماعی عصر حاضر تاکید می کند که اگر خواهان توسعه "سینما" در ایران هستیم اولین قدم تجدید نظر در سازوکار نمایش فیلم ها در "جشن فجر" هستیم!

و نمی توانیم از یکسو به دنبال توسعه سینما باشیم و از سوی دیگر هرسال ظرف ۱۱ روز ۵۰ درصد تولیدات سینمایی را "اکران" سراسری نماییم! شاکله سیاستگذاران فرهنگی اگر خواهان رونق دهه فجر انقلاب اسلامی هستند باید به سازوکار دیگری بیاندیشند تا بیش از این برخلاف ذات حیات طبیعی سینما رفتار نکنیم و یکبار برای همیشه برای پویایی سینما از رفتارهای "پوپولیستی" و ویران کننده حیات طبیعی عرضه و تقاضای پرطرفدارترین کالای فرهنگی خودداری نماییم و بگذاریم سینما به قواعد خود متعهد بماند!

یکی از نکات اصلی علم "اقتصاد فرهنگ" تعهد به روش عرضه یک کالای فرهنگی در زمان مناسب آن کالا است و طبیعتا نمی توان از منظر اقتصاد فرهنگ جشن فجر را همسو با رونق اقتصاد سینما تعریف کرد! در هیچ کجای دنیا که سینما رونق دارد متاسفانه روش نمایش فیلم ها در جشن فجر به معنای "خودکشی" رونق اقتصاد سینما است و طبیعی است که با این وضعیت نمی توان به رونق سینما در ایران امید داشته باشیم و کافی است که مخاطبان یک میلیون نفری فیلم های فجر امسال با گوشی های همراه خود و در شبکه های اجتماعی نسخه اکثر فیلم‌ها را بپیچند و فیلم ها را در شبکه های اجتماعی "ذبح" نمایند!

نگاهی به فروش فیلم های به نمایش درآمده در فجر هرساله با فیلم های به نمایش درنیامده در جشن فجر گواه این مدعاست که "فجر" به نوعی قتلگاه فیلم های متوسط و ضعیف است و طبیعی است که این رتبه بندی متوسط و ضعیف شامل اکثر تولیدات به نمایش درآمده در جشن فجر است!

اگر به توسعه و رونق سینمای ایران اعتقاد داریم چاره ایی نداریم که سازوکار جشن فجر هرساله را به سمت جشنواره استاندارد پیش ببریم و بر خلاف خیلی ها معتقدم که باید "جشن ملی فیلم فجر را با جشنواره جهانی فیلم فجر ادغام کنیم و نه بالعکس" و اصل جشنواره را در اجرای استاندارد جشنواره جهانی جستجو کنیم و نه در جشنی که به جز مانع اصلی برای توسعه اقتصاد سینما کارکرد دیگری ندارد!

برای پایان این یادداشت توجه خوانندگان را به تفاوت آماری جشنواره برلین و جشن فیلم فجر جلب می کنم:

تعداد فیلم های به نمایش درآمده در جشنواره برلین: حدود ۴۰۰ فیلم از بیش از ۱۰۰ کشور
تعداد نمایش یک فیلم : حداکثر ۳ سانس
تعدا مخاطبان جشنواره: ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار نفر
ملیت مخاطبان جشنواره : بیش از ۱۰۰ کشور از سراسر جهان

و اما جشن ملی فیلم فجر:
تعداد فیلم ها: ۳۳ فیلم
تعداد نمایش یک فیلم‌ : بین ۶۰ تا ۱۰۰ سانس
تعداد مخاطبان در سراسر کشور: بیش از ۱ میلیون نفر

خب خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل که چرا سینمای ایران نمی تواند رونق معنادار و با ثبات بگیرد... .

* کارشناس ارشد سینما و عضو شورای گروه سینمایی هنر و تجربه