تقويت ديپلماسي فرهنگي براي مقابله با جنگ نرم
محسن پاك آيين
mosenpak@yahoo.com
سياستگذاران آمريكا در ماههاي آخر رياست جمهوري جرج بوش با ابراز نااميدي از حمله نظامي به ايران،بر ضرورت استفاده از جنگ نرم جهت تحقق اهداف خود تاكيد كردند.آنان شناسائي نقاط قوت ايران در ابعاد داخلي و خارجي و برنامه ريزي جهت تضعيف اين نقاط را در اولويت قرارداده و در بعد داخلي براي تضعيف منابع قدرت كشور نظير اصل ولايت فقيه و وحدت ملي و در بعد خارجي جهت جلوگيري از الگو شدن ايران به عنوان نمونه عملي حكومت مردمسالار ديني فعال شدند.
طبيعي است جمهوري اسلامي ايران براي جلوگيري از تحقق اهداف جنگ نرم،به تقويت منابع قدرت خود در داخل و خارج از كشور اهتمام ورزيده و با طراحي و اجراي برنامه هاي لازم،ترفندهاي دشمنان را خنثي نمايد.در اين روند،براي تقويت منابع قدرت در خارج از كشور(كه هدف نگارش اين يادداشت است) بايد اعمال يك ديپلماسي هوشيارانه و قدرتمندانه فرهنگي با جديت دنبال شده و ساز و كار آن بخصوص اعتبار و بودجه لازم نيز تامين گردد.در واقع اگر هدايت كنندگان جنگ نرم ، در ابعاد مختلف جهان اسلام و به تبع آن مزيت هاي فرهنگي ايران را مورد هدف قرار داده ند، توجه به اختصاص
بودجه مناسب براي فعاليت هاي فرهنگي در خارج از كشور بايد بطور جدي در دستوركار مسئولين قرار گيرد.
متاسفانه در سال هاي گذشته ، اختصاص اعتبارات فرهنگي فعاليت هاي خارج از كشور،عليرغم مشخص بودن متولي اصلي آن،به صورت هدفمند نبوده و لذا از ظرفيت هاي بي بديل انقلاب اسلامي در هماوردي و مصاف فكري و فرهنگي با نظام سلطه و مكاتب فكري و اعتقادي تفكرات غير الهي به نحو مطلوب استفاده نشده است.
از سال 1373 سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامي به دستور مقام معظم رهبري به عنوان متولي فعاليت هاي فرهنگي خارج از كشور و به منظور ايجاد هماهنگي در سياست گذاري ،هدف گذاري و اجراي اين فعاليت ها، و به عنوان يك قرارگاه براي اعمال ديپلماسي فرهنگي تاسيس شده است.رهنمود مقام معظم رهبري در اين ارتباط بسيار مهم و جهت دهنده است.ايشان فرموده اند:
"اينجا يك قرارگاه مشترك بناست وجود داشته باشد كه كارهاي همه را سازماندهي كند...همين سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي از جايگاه خيلي مهمي برخوردار است.اگر ما در اين كار ضعفي نشان داديم،بنده امروز هيچ بديلي را نمي شناسم كه بتواند اين ضعف را جبران كند".
طبيعتاً اعمال مديريت اين سازمان نه براي جلوگيري از فعاليت ديگر دستگاه ها بلكه براي استفاده بهتر از تمام توان فرهنگي كشوردر خارج از كشور بوده، چرا كه در سايه يك مديريت واحد، همه دستگاهها قادر خواهند بود برنامه هاي فرهنگي خارج از كشور را به صورت مشترك تنظيم كرده و با پرهيز از اقدامات موازي، موجب هم افزايي اين قبيل فعاليت ها باشند.
در سال هاي قبل،گاهي در تخصيص بودجه فرهنگي،نوعي عدم تعادل ديده شده است.براي مثال يك نهاد داخلي كه ماموريت خاصي هم در خارج از كشور ندارد، با دريافت يك بودجه كلان مسئول انجام فعاليتي خاص در خارج شده كه اين اقدام مصداق دقيق فعاليت موازي دستگاهها است.
در سال جاري بودجه اختصاص يافته به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي حدود 50 ميليارد تومان بود كه با توجه به ناچيز بودن آن و افزايش تورم جهاني و در نتيجه رشد هزينه هاي جاري،انجام فعاليت حدود هفتاد رايزني هاي فرهنگي در خارج از كشور در جهت گسترش تعاملات فرهنگي با مشكل مواجه شد.
بر اين اساس با توجه به لزوم اعمال يك مديريت واحد بر فعاليت هاي فرهنگي در خارج از كشو، نياز به اختصاص بودجه واحد يا تجميع اعتبارات براي تحقق اهداف فرهنگي بين المللي كاملا احساس شده و ضرورت دارد بودجه هاي فرهنگي كه براي فعاليت هاي موازي تخصيص داده مي شود، تجميع گردد.
در واقع براي مقابله با جنگ نرم فرهنگي دشمن مي بايست تمام نهادهاي فرهنگي كشور كه در خارج از كشور فعال بوده و از درآمد ملي كشور بودجه دريافت مي كنند ، تحت نظام مهندسي فرهنگي هماهنگ و واحد به مأموريت فرهنگي خود عمل كنند و اين ممكن نيست مگر اين كه در نظام بودجه ريزي فرهنگي كشور ، كل اعتبارات فرهنگي به صورت هدفمند و مأموريت گرا اختصاص يابد. اين در حالي است كه در روند جاري صدها ميليارد تومان اعتبارات فرهنگي به طور پراكنده و موازي بين دستگاههاي فرهنگي جهت فعاليت هاي برون مرزي توزيع مي گردد.
با تجميع اعتبارات فرهنگي دستگاه ها و به كارگيري هدفمند آن در راستاي توسعه و پيشرفت كشور امكان نظارت و مديريت مؤثر بر نحوه هزينه و نيل به اهداف بلند برنامه چشم انداز توسعه بيش از پيش فراهم مي گردد و اين گام بلند و ارزشمندي است كه دولت و مجلس مي توانند موجبات عملياتي شدن آن را فراهم نمايند.
بدون شك با تغيير و تحول بنيادي در نظام بودجه ريزي فرهنگي و تخصيص هدفمند اعتبارات ، تحول چشمگير جهت اعمال ديپلماسي فرهنگي و تقويت مزيت هاي ايران در خارج از كشور رخ خواهد داد و در صورت تداوم موجبات تحقق اهداف بلند چشم انداز توسعه بيش از پيش فراهم خواهد گرديد.
سياستگذاران آمريكا در ماههاي آخر رياست جمهوري جرج بوش با ابراز نااميدي از حمله نظامي به ايران،بر ضرورت استفاده از جنگ نرم جهت تحقق اهداف خود تاكيد كردند.آنان شناسائي نقاط قوت ايران در ابعاد داخلي و خارجي و برنامه ريزي جهت تضعيف اين نقاط را در اولويت قرارداده و در بعد داخلي براي تضعيف منابع قدرت كشور نظير اصل ولايت فقيه و وحدت ملي و در بعد خارجي جهت جلوگيري از الگو شدن ايران به عنوان نمونه عملي حكومت مردمسالار ديني فعال شدند.
طبيعي است جمهوري اسلامي ايران براي جلوگيري از تحقق اهداف جنگ نرم،به تقويت منابع قدرت خود در داخل و خارج از كشور اهتمام ورزيده و با طراحي و اجراي برنامه هاي لازم،ترفندهاي دشمنان را خنثي نمايد.در اين روند،براي تقويت منابع قدرت در خارج از كشور(كه هدف نگارش اين يادداشت است) بايد اعمال يك ديپلماسي هوشيارانه و قدرتمندانه فرهنگي با جديت دنبال شده و ساز و كار آن بخصوص اعتبار و بودجه لازم نيز تامين گردد.در واقع اگر هدايت كنندگان جنگ نرم ، در ابعاد مختلف جهان اسلام و به تبع آن مزيت هاي فرهنگي ايران را مورد هدف قرار داده ند، توجه به اختصاص
بودجه مناسب براي فعاليت هاي فرهنگي در خارج از كشور بايد بطور جدي در دستوركار مسئولين قرار گيرد.
متاسفانه در سال هاي گذشته ، اختصاص اعتبارات فرهنگي فعاليت هاي خارج از كشور،عليرغم مشخص بودن متولي اصلي آن،به صورت هدفمند نبوده و لذا از ظرفيت هاي بي بديل انقلاب اسلامي در هماوردي و مصاف فكري و فرهنگي با نظام سلطه و مكاتب فكري و اعتقادي تفكرات غير الهي به نحو مطلوب استفاده نشده است.
از سال 1373 سازمان فرهنگ وارتباطات اسلامي به دستور مقام معظم رهبري به عنوان متولي فعاليت هاي فرهنگي خارج از كشور و به منظور ايجاد هماهنگي در سياست گذاري ،هدف گذاري و اجراي اين فعاليت ها، و به عنوان يك قرارگاه براي اعمال ديپلماسي فرهنگي تاسيس شده است.رهنمود مقام معظم رهبري در اين ارتباط بسيار مهم و جهت دهنده است.ايشان فرموده اند:
"اينجا يك قرارگاه مشترك بناست وجود داشته باشد كه كارهاي همه را سازماندهي كند...همين سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي از جايگاه خيلي مهمي برخوردار است.اگر ما در اين كار ضعفي نشان داديم،بنده امروز هيچ بديلي را نمي شناسم كه بتواند اين ضعف را جبران كند".
طبيعتاً اعمال مديريت اين سازمان نه براي جلوگيري از فعاليت ديگر دستگاه ها بلكه براي استفاده بهتر از تمام توان فرهنگي كشوردر خارج از كشور بوده، چرا كه در سايه يك مديريت واحد، همه دستگاهها قادر خواهند بود برنامه هاي فرهنگي خارج از كشور را به صورت مشترك تنظيم كرده و با پرهيز از اقدامات موازي، موجب هم افزايي اين قبيل فعاليت ها باشند.
در سال هاي قبل،گاهي در تخصيص بودجه فرهنگي،نوعي عدم تعادل ديده شده است.براي مثال يك نهاد داخلي كه ماموريت خاصي هم در خارج از كشور ندارد، با دريافت يك بودجه كلان مسئول انجام فعاليتي خاص در خارج شده كه اين اقدام مصداق دقيق فعاليت موازي دستگاهها است.
در سال جاري بودجه اختصاص يافته به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي حدود 50 ميليارد تومان بود كه با توجه به ناچيز بودن آن و افزايش تورم جهاني و در نتيجه رشد هزينه هاي جاري،انجام فعاليت حدود هفتاد رايزني هاي فرهنگي در خارج از كشور در جهت گسترش تعاملات فرهنگي با مشكل مواجه شد.
بر اين اساس با توجه به لزوم اعمال يك مديريت واحد بر فعاليت هاي فرهنگي در خارج از كشو، نياز به اختصاص بودجه واحد يا تجميع اعتبارات براي تحقق اهداف فرهنگي بين المللي كاملا احساس شده و ضرورت دارد بودجه هاي فرهنگي كه براي فعاليت هاي موازي تخصيص داده مي شود، تجميع گردد.
در واقع براي مقابله با جنگ نرم فرهنگي دشمن مي بايست تمام نهادهاي فرهنگي كشور كه در خارج از كشور فعال بوده و از درآمد ملي كشور بودجه دريافت مي كنند ، تحت نظام مهندسي فرهنگي هماهنگ و واحد به مأموريت فرهنگي خود عمل كنند و اين ممكن نيست مگر اين كه در نظام بودجه ريزي فرهنگي كشور ، كل اعتبارات فرهنگي به صورت هدفمند و مأموريت گرا اختصاص يابد. اين در حالي است كه در روند جاري صدها ميليارد تومان اعتبارات فرهنگي به طور پراكنده و موازي بين دستگاههاي فرهنگي جهت فعاليت هاي برون مرزي توزيع مي گردد.
با تجميع اعتبارات فرهنگي دستگاه ها و به كارگيري هدفمند آن در راستاي توسعه و پيشرفت كشور امكان نظارت و مديريت مؤثر بر نحوه هزينه و نيل به اهداف بلند برنامه چشم انداز توسعه بيش از پيش فراهم مي گردد و اين گام بلند و ارزشمندي است كه دولت و مجلس مي توانند موجبات عملياتي شدن آن را فراهم نمايند.
بدون شك با تغيير و تحول بنيادي در نظام بودجه ريزي فرهنگي و تخصيص هدفمند اعتبارات ، تحول چشمگير جهت اعمال ديپلماسي فرهنگي و تقويت مزيت هاي ايران در خارج از كشور رخ خواهد داد و در صورت تداوم موجبات تحقق اهداف بلند چشم انداز توسعه بيش از پيش فراهم خواهد گرديد.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
ببینیم امسال که شعار دولت حمایت از فعالیت های فرهنگی است چقدر بودجه برای این فعالیتها تخصیص می یابد. فعلا که وزیر ارشاد اولین هدف خود را تضعیف رایزنی ها قرار داده است.پس با نوشتن این مقاله ها چیزی تغییر نمی کند.یک رایزن فرهنگی در شرق اروپا
احسنت حاج محسن،پیشنهادات خوبی بود ولی بیا و به رایزن ها هم بگو برای انقلاب بیشتر بدوند.تروخدا کم نذارن. جناب آقای پاک آئین مشکل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کمبود بودجه نیست. مشکل این سازمان این است که اغلب رایزنان فرهنگی را یا از میان روحانیون و یا از میان سیاستمداران از کار برکنار شده انتخاب می کند که معمولا تجربه فرهنگی ندارند اما زیاده از حد هم ادعایشان می شود. روحانیون معمولا رایزن مذهبی و تک بعدی هستند که اطلاعی از دنیای کتاب ، فیلم و هنر و موسیقی ندارند و سیاستمداران هم مقوله فرهنگ را با نگاه سیاسی می بینند. انصافاً شما چند رایزن فرهنگی را می شناسید که از فرهنگ به معنی کامل آن اطلاع داشته باشند و دارای شخصیت و منش فرهنگی باشند. با تشکر برادر من وقتی رایزن ها را با دست خالی در مقابل هجوم فرهنگی غرب می گذارید چه انتظاری دارید؟رایزن فرهیخته و پرکار هم بفرستید نتیجه همین است که هست. از قديم الايام گفته اند كه حرمت مسجد را متولي آن نگاه ميدارد.سئوال اين است كه با توجه به تاكيد مقام معظم رهبري ،خود سازمان شما چه مقدار از حقوق خود دفاع كرده ايد .مثلا آيا بودجه مورد نياز خود را براي سال آينده اعلام و از آن دفاع كرده ايد.ضمن آنكه جنگ نرم در داخل مرزها اتفاق ميافتد و براي آن بايد بفكر فرهنگ سازي در داخل بود و نه در خارج از كشور كه مشخص نيست با اين همه توليتهاي مختلف چرا فكري براي آن نشده است. جناب آقای پاک آیین نوشتار شما منطقی و سنجیده می باشد اما از بدو تاسیس سازمان تا هم اکنون شاهد بیشترین انتخاب مدیران صف و ستاد از مجموعه بیرون سازمان می باشیم جا دارد قدری دقیق تر به نیروهای کیفی و متعهد و متخصص داخلی سازمان نگاه شود. مشکل مجموعه شما بسته بودن ان است.همیشه وقتی اسم انجا را می شنوم بوروکراسی اداری و رسمی به ذهنم خطور می کند تا مباحث فرهنگی.شما برای اینکه در این حوزه موفق باشید هم در بعد ساختار و هم عاملیت باید قوی ظاهر شوید. عاملین شما برای ترویج فرهنگ اسلامی ایرانی باید چند بعدی باشند.نه حوزه صرف و نه دانشگاه صرف ودر بعد ساختاری هم نگاه فرهنگی ارتباطاتی غلبه کند.دانشجوی دکترای فرهنگ و ارتباطات. بعضا اغلب رایزنان فرهنگی با گرفتن حق ماموريت به ارز در خانه هاي دانشجويان مقيم كشورهاي كه ميروند اطراق ميكنند حق ماموريت را پس انداز ميكنند و جزء مسافرتهاي ماركوپولويي معمولا رایزن مذهبی و تک بعدی فقط براي دانشجويان مشغول به تحصيل در ان كشورها هستند نه بيشتر يك مسافرت گردشي هم دارند و يك چمدان ژر اجناس هم سوغاتي و براي فروش به ايران مي اورند خدا وكيلي اگر غير از اينه كه به ما هم بگيد. سلام خسته نباشید احسنت متاسفانه مسئولان محترم به هرجا که می روند مطابق به سلیقه آن دستگاه صحبت می کنند.لطفا آمار رایزنیهای فرهنگی را استخراج و مطابق با تولید درآمد و وضعیت اقتصادی کشور با سایر کشورها مقایسه کنید تا متوجه بشوید مشکل کشور بودجه فرهنگی رایزنی و سازمان فرهنگ نیست.عدم کارائی دستگاهی است که بی دلیل گسترش یافته و بدون برنامه صرفا هزینه می نماید. با سلام خدمت حاج محسن آقای عزیزمتاسفانه در بحث اعزام های به خارج از کشور کمی بی انصافی صورت میگیرد. برای اعزام مبلغ به خارج از کشور باید ملاکهایی مد نظر قرار گیرد که در خارج از کشور کارایی دارند ولی ما فقط جلوی پای خودمان را میبینیم.
به عنوان مثال باید افرادی اعزام شوند که حتما به زبان بومی آن کشور مسلط بوده و یا گروههای تواشیحی که بتوانند به زبان بومی آن کشور و زبانهای زنده دنیا برنامه اجرا نمایند. ولی دوستانمان در سازمان فرهنگ و شورای عالی فقط به فکر کمیت کار بوده و کاری به کیفیت ندارند.
عضو یک گروه تواشیح
[با سلامضمن تشكر از دقت نظر جناب آقاي پاك آئين ، لازم بذكر است با كمي تامل در وضعيت فعاليت فرهنگي سازمان در خارج از كشور ميتوان دريافت كه وحدت رويه اي در اهداف عالي سازمان وجود نداشته و بنا به دلايل ذيل هيچگاه نتوانسته ايم بايد و شايد موفقيت قابل توجه اي را كسب نمائيم:
1- اكثريت رايزنان و نمايندگان فرهنگي به شرح وظايف خود آشنا نبوده و از بار علمي بالائي برخوردار نمي باشند.
2- ارتباطات فاميلي و سفارش در تعيين نمايندگان فرهنگي حرف اول را مي زند.
3- كارمندان و كارشناسان با سابقه و داراي تجارب مفيد سازماني از اين قافله جدا ميباشند.
بهرحال بايستي با امكانات فكر كرد و با فكركردن امكانات را توسعه داد.
پول و بودجه شرط لازم بوده ولي شرط كافي نبوده و نخواهد بود.
با يك نگاه سطحي به كم كيف فعاليت مديران داخلي و خارجي در سازمان ميتوان به سطح علمي و معنوي مديران پي برد.
آقا اين نظام مهندسي فرهنگي هماهنگ و واحد كه گفتيد يعني چه ؟ وقتي افراد فرهنگي خوب و مجرب كنار گذاشته مي شوند. وقتي آدم هايي كه هنوز الفباي فرهنگ خارج كشور را نمي دونن، يك روزه رايزن مي شن وقتي .... فرهنگ را دارن ..... ، حرف از مهندسي فرهنگي زدن يعني چه؟
اين نوشتن ها كه چيزي جز مطرح شدن پشتش نيست يعني چه ؟
وتقویت اسلام محمدی درگرومقابله با آقازاده ها وآقازاده پزوزی است.خدالعنت کندآقازاده ها وجامیانشان که چه انحرافی دادند به انقلاب.
اقا محسن والله اینطور که شما میگوئید نیست مگر ارگانها و نهادهای دیگری که در پایتخت جهان اسلام خدمت میکنند تا به حال با ان بودجه های انچنانی موفق بوده اند اشکال جای دیگری است که باید اصلاح شود