چهار ماه پس از اتفاقات دی ماه/نشانه‌های نبود اعتماد به نفس در وزیر اقتصاد/لزوم تغییر آرایش دولت با ترمیم کابینه/ آرایشگران چهره جدید عربستان
دومین گلایه روحانی از برخی وزیران در یک هفته، زمزمه ترمیم کابینه، شوک به تلگرام سرگردانی «دوروف»، رقابت خودرویی‌ها برای افزایش قیمت، وزرای ناامید در کابینه امید، پاسداشت روز کارگر، لورنس جدید عربستان، حلقه جدید از زنجیره تصمیمات اون، مدیران بازنده تلگرامی در فهرست ارشاد، تب داغ تفلیس، شادی شهر نفت، خوشحالی شهر خسته و چرایی سکوت دلواپسان درباره تحولات شبه جزیره کره، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز دوشنبه دهم اردبیهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شدند که سخنان انتقادی روز گذشته رئیس جمهور روحانی از برخی وزاری کابینه دوازدهم با تیتر‌ها و عناوین مختلف، یکی از اصلی‌ترین محور‌های خبری منعکس شده در صفحات نخست آن‌هاست. زمزمه‌های ترمیم زودهنگام کابینه و ناامیدی در کابینه امید، از جمله عناوینی است که از سخنان روز گذشته روحانی استنباط و تیتر یک برخی روزنامه‌ها شده است. قطعی ده ساعته تلگرام در روز گذشته، تذکر تلفنی رئیس جمهور به مکرون درباره عدم قبول محدودیت‌های جدید و بخشی از اظهارات سخنگوی قوه قضاییه درباره مسائل روز، از دیگر موضوعاتی است که در صفحات نخست تعدادی از روزنامه‌ها برجسته شده است.
روزنامه جوان که تصویری از حسن روحانی را در مرکز صفحه نخست قرار داده، «نوای ناامیدی از وزیران امید» را تیتر یک امروز خود انتخاب کرد. همچنین عبدالله گنجی، سرمقاله امروز این روزنامه را با تیتر جدال منطق و زور در آیینه ملت نوشته است.
روزنامه آفتاب یزد با چاپ تصویری از وزرای دولت دوازدهم در صفحنه نخست خود، ترمیم زودهنگام کابینه؟ را تیتر یک کرده و به نقل از برخی ناظران انتقادات گاه و بیگاه رئیس جمهور از برخی وزرا را نشانه‌ای از احتمال ترمیم زودهنگام کابینه دانسته است.
روزنامه اعتماد که تصویر نیم صفحه نخست خود را به علی مطهری اختصاص داده، گفت .گویی از او با محوریت دیدگاه‌های شهید مطهری چاپ کرده و عنوان آن استقلال روحانیت را تیتر یک امروز خود برگزیده است. سرمقاله امروز این روزنامه نیز با همین موضوع با تیتر فقیه فلسفه‌دان توسط عبدالله ناصری نوشته شده است.
روزنامه کیهان بار دیگر تیتر نخست خود را برجامی انتخاب کرده و ادعای همکاری با ۲۵۰ بانک اروپایی و جابه‌جایی دلار با گونی؟! را به عنوان تناقض عجیب دولت در بزک برجام در صفحه نخست خود برجسته کرده است.
روزنامه همدلی در صفحه نخست خود، با چاپ تصویری از کارگر صنعت عنوان «شما‌هایی که فروتنانه می‌شکنید» را به مناسبت روز جهانی کارگر تیتر یک کرده است؛ موضوعی که در سایر روزنامه‌های امروز چندان پر رنگ به چشم نمی‌خورد.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
چهار ماه بعد از اتفاقات دی ماه
عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی و اجتماعی در بخشی از یادداشتی که روزنامه ایران در شماره دوشنبه خود چاپ کرده، نوشت: برخورد کشورهای پیروز با کشورهای شکست خورده پس از جنگ جهانی دوم به کلی متفاوت از این برخورد پس از جنگ جهانی اول بود. چرا؟ به این دلیل ساده که دیدند آن نحوه برخورد منشأ جنگ بعدی شد؛ بنابراین جامعه پیشرفته، در درجه اول اجازه بروز اعتراض نسبت به عدم تعادل‌ها را می‌دهد، سپس وجود بحران را می‌پذیرد. در مرحله بعد، سعی می‌کند که آن را درک و فهم کند و در پایان نیز می‌کوشند که راه‌هایی را برای حل این بحران‌ها؛ پیشنهاد و اجرا کنند. ولی جامعه پیشامدرن و سنتی و توسعه نیافته چگونه عمل می‌کند؟ قرآن آن را توصیف می‌کند. کسانی هستند که، چون در دریا دچار سختی و نزدیک به غرق‌شدگی می‌شوند دست دعا به سمت خدا برمی‌دارند و، چون به ساحل آرامش و نجات هدایت می‌شوند، دوباره خدا را فراموش می‌کنند. برخورد جامعه ما با رویداد‌های دی‌ماه سال ۱۳۹۶ در مجموع مصداقی از همین توصیف قرآنی است. در آن زمان همه در مقام تحلیل خواهان رسیدگی و شناخت پدیده شدند. 
اصل وجود مشکل را پذیرفتند، ولی، چون آرامش بازگشت، نه تنها گذشته را فراموش کردند، بلکه حتی منکر خطیر بودن وضع شدند و خطیر بودن را ساخته و پرداخته اذهان بیگانه توصیف کردند! و هیچ زمینه عینی برای آن قائل نشدند و آمار تورم و بیکاری و رشد اقتصادی را مطرح کردند که همگان متفق القولند که این آمار‌ها در سال‌های اخیر یا بهتر شده یا در چند دهه گذشته کمابیش همین وضع بوده است. کسانی این منطق را به کار بردند که تا پیش از آن و برای زدن دولت، مشغول ترسیم بدترین وضع برای جامعه ایران بودند. در پایان نیز نتیجه گرفتند که این اتفاقات جدی نیست، یا اینکه حداقل ریشه عمیقی در داخل ندارد.
متأسفانه پس از این اتفاقات تاکنون هیچ گزارش و تحلیل رسمی از این اعتراض‌ها تهیه و منتشر نشده است. درس‌هایی که مسئولین از این اعتراض‌ها گرفته‌اند، چیست؟ چه اقدام‌هایی برای جلوگیری از تکرار آنها می‌توانند انجام دهند؟ تا چه حد این مسائل را به فضای عمومی کشانده‌اند؟ پاسخ به نسبت روشن است. احتمال دارد که گزارش‌های توصیفی تهیه شده است، ولی هیچ‌کدام (اگر چنین گزارش‌هایی باشد) برای استفاده در یک بسته سیاستی جهت بهبود شرایط و رفع زمینه‌های اعتراض‌های مذکور مورد استفاده واقع نشده است. ما نه تنها اجازه نمی‌دهیم که اعتراض‌ها بیش از آنکه به وضع بحرانی برسد، مجال بروز پیدا کنند و می‌کوشیم تا حد ممکن مانع بروز آنها شویم؛ بلکه در تحلیل و ارزیابی آن و علل و عوامل مؤثر بر شکل‌گیری بحران نیز ناتوانیم، چرا که نهاد‌های مستقل دانش‌محور و کارشناسی نداریم یا آنها را به رسمیت نمی‌شناسیم. در حالی که در یک جامعه پیشرفته چنین نهاد‌هایی هستند و فراتر از سیاست عمل می‌کنند و گزارش‌های آنان مورد پذیرش نسبی جامعه قرار می‌گیرد و مبنای سیاستگذاری میشود؛ بنابراین مرحله پایانی که تهیه و تدوین بسته سیاستی برای تغییرات و اصلاحات در ساختار‌ها و روند‌های موجود است، به طور کلی از دستور کار رسمی جامعه ما خارج میشود. در نتیجه رخداد‌های گذشته را آگاهانه به فراموشی می‌سپاریم. برخورد رسمی ما با وقایع دی‌ماه ۱۳۹۶ نه تنها واجد ویژگی‌های یک جامعه پویا و رو به پیشرفت نیست بلکه می‌توان گفت که برخی از سیاست‌های چند ماه اخیر، در جهت عکس عمل می‌کند و به تشدید عواملی پرداخته‌اند که موجد آن اعتراض‌ها است. پراکندگی گسترده نظرات و سیاست‌ها در ساختار رسمی موجب شده که اقدام‌های جاری به جای حل بحران‌ها، بروز آنها را به طور موقتی به عقب بیندازد، البته با شدت بیشتر.
نشانه‌های نبود اعتماد به نفس در وزیر اقتصاد
محمدصادق جنان صفت در سرمقاله امروز روزنامه ابتکار با انتقاد از مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد نوشت: در روز‌های گذشته نوشته‌ای به نام وزیر اقتصاد بر روی سایت وزارتخانه درج شده است که نشان می‌دهد وزیر اقتصاد می‌نمی خواهد به محاق برود و علاقمند است افکار عمومی بداند وی را در قامت وزیر اقتصادی که توانایی تحلیل مسائل پیچیده اقتصاد را دارد. این نوشته با عنوان ذهن جامعه فراتر از واقعیت که از سوی سایت وزارت اقتصاد منتشر شده است متاسفانه نشان می‌دهد کرباسیان هنوز اعتماد به نفس یک وزیر توانمند و دانشمند را ندارد. بیان مسائل کلی و بسیار فانتزی و بدون هیچ عدد و رقم و طرح مسائل مبهم در این نوشته موج می‌زند و نشان می‌دهد باید مشاوران اقتصادی نیرومندتری در این وزارتخانه باشند و به وی بیاموزند چگونه از کلیت اقتصاد موجود دفاع کارشناسانه کند. برخی از نشانه‌های نبود اعتماد به نفس در نوشته وزیر و شعار‌های کلی و ادعا‌های بدون سند را در ادامه می‌آوریم؛
کرباسیان ادعا می‌کند روزانه با شماری از فعالان بخش خصوصی دیدار می‌کند و از همین دیدار‌ها دریافته است که ذهن جامعه با واقعیت‌ها تطبیق مطلق ندارد. با یادآوری این نکته که ذهن جامعه را نمی‌توان از دیدار با گروه کوچکی از فعالان خصوصی خواند و به ژرفای آن پی برد تصریح می‌کنم این داوری که «ذهن جامعه با واقعیت تطبیق مطلق ندارد» مبهم کردن داستان و نشانه نبود اعتماد به نفس است. معنای این نوشته این است که ذهن جامعه با واقعیت تطبیق دارد، اما تطبیق مطلق ندارد.
کرباسیان ادعا می‌کند در یک سال گذشته اقتصاد ایران عقب نشینی نداشته است که با واقعیت‌های جامعه و برخی شاخص‌ها ناسازگار است. به طور مثال نرخ رشد اقتصاد در ۱۳۹۶ نسبت به سال پیش از آن از ۱۲ درصد به ۴ درصد سقوط کرده است و علاوه بر این رشد صادرات ناکافی بوده و خروج سرمایه از ایران در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال ۱۳۹۵ شتاب گرفت. در یک سال گذشته نرخ رشد تبدیل ارز‌های معتبر به پول ایران در سال نسبت به یک سال پیش از آن با سرعت بیشتری افزایش را تجربه کرد و بالاتر از نرخ تورم قرار گرفته و التهاب بازار ارز نیز محسوس بود. در سال ۱۳۹۶ دولت نرخ بانکی را دوبار دستکاری و بازر پول را از تعادل و نظم خارج کرد. همه این تحولات نشان می‌دهد وزیر اقتصاد توانایی کافی برای بررسی اقتصاد کلان به هردلیل را نداشته است. وزیر اقتصاد بدون اینکه رقمی را در باره سرمایه گذاری خارجی سال ۱۳۹۵ یا ۱۳۹۶ اعلام کند از جلب توجه سرمایه گذاران خارجی می‌نویسد و این نشان می‌دهد دست او در این باره پرنیست در غیر این صورت با اعتماد به نفس بیشتر می‌نوشت و عدد و رقم می‌دهد.
وزیر اقتصاد در جای دیگری از این نوشته می‌نویسد: «ذهن مردم به‌جایی رسیده که وضعیت حاکم بر اقتصاد کشور را بسیار وخیم‌تر از آنچه واقعاً هست، درک می‌کنند.» و در جای دیگری تاکید می‌کند «مردم نباید بیش از اندازه نگران باشند» و تصریح دارد «شاخص‌ها رو به بهبود است». می‌توان از وی پرسید اگر اعتماد به نفس کافی داشتید باید از عبارات قاطع‌تر استفاده و داوری محکمتری می‌کردید. کسی که این نوشته را می‌خواند حق دارد از وزیر بپرسد مردم چقدر باید نگران باشند یا اینکه چقر وضع را باید وخیم ببینند وسرانجام اینکه با کدام مقایسه کمی ادعا میشود شاخص‌ها بهبود می‌یابد.
وزیر اقتصاد ایران باید در این شرایط سخت اقتصاد ایران باید با اطلاعات کامل به مصاف منقدان برود و ذهن خوانی نیرومندتری از جامعه ایرانی پیداکند.
لزوم تغییر آرایش دولت
اسماعیل گرامی‌مقدم، فعال سیاسی اصلاح‌طلب طی یادداشتی در شماره امروز دوشنبه روزنامه آرمان امروز نوشت: رئیس جمهور روز گذشته برخی از اعضای کابینه خود را به ناامیدی متهم کرد. به نظر مشکل دولت آقای روحانی این نیست که برخی وزرا ناامید هستند و برخی امیدوار. جامعه اصلاح‌طلبی که پشت روحانی قرار گرفت و به وی رأی داد تا دولتی برآمده از خواست مردم بر سرکار بیاید، اما رئیس جمهور بر خلاف میل رأی دهندگان فرمان را به سمت راست چرخاند و وزرایی بر سر کار آورد که به برنامه‌های اصلاحی و برنامه‌های روحانی معتقد نبودند. وزرایی که به برنامه‌های دولت باور نداشته باشند حتما بی‌انگیزه و تهی از برنامه‌های اجرایی خواهند بود و این قطعا دولت را در دستیابی به اهداف برنامه خود ناکام خواهدکرد. شاید بپذیریم که در دولت اول به دلیل نا بسامانی‌ها و بی‌انضباطی‌های مالی دولت‌های قبل باید از مدیران و وزرای با تجربه‌ای استفاده می‌شد که بتوانند نقاط ضعف دولت‌های قبل را جبران کنند و کشور را در ریل توسعه قرار دهند. اما آقای روحانی در دولت دوم باید از وزرایی استفاده می‌کرد که دارای انگیزه، چابکی و روحیه مواجه شدن با موانع برخوردار باشند چرا که افرادی که سال‌ها وزیر بوده‌اند دارای توان محدودی هستند و قطعا انگیزه آنها هم محدود خواهد بود. این افراد خلاقیت و ابتکار عمل را از دست داده‌اند و مستهلک شده‌اند و به طور طبیعی چنین افرادی وقتی مجددا در مسند وزارت قرا می‌گیرند برای مواجهه با موانع فاقد انگیزه هستند و نمی‌توانند وزارتخانه‌های مربوطه را با سرعت مناسب به سمت توسعه حرکت دهند. ما مشکلات و موانعی در درون دولت داریم و رفع این موانع نیازمند وزرایی پرانگیزه خواهد بود. اخیرا دیده میشود آقای روحانی به عنوان منتقد از خود وارد عرصه شده است درحالی که مخاطب این نقد‌ها خود ایشان هستند.
همه ناهنجاری‌ها و کاستی‌هایی که در عملکرد دولت وجود دارد و خود آقای روحانی هم به آنها اقرار کرده‌اند، ناشی از چیدمان دولت است که نارضایتی‌ها را به سمتی کشاند که کمپین پشیمانیم به وجود آمد. برای اینکه آقای روحانی تغییراتی اساسی انجام دهد هنوز هم راه باز است. ایشان باید با اصلاحاتی عمیق در چیدمان دولت اعتماد مردم را مجددا به دست بیاورد و وزرایی با انگیزه به دولت تزریق کند. دولت در عمر دراز باقی مانده خود با انبوهی از فشار‌ها و مشکلات داخلی و خارجی مواجه است؛ بنابراین نقد آقای روحانی به خود نباید صرفا در گفتار متوقف شود بلکه ایشان باید دست به عمل بزند و به جای وزرایی که دارای خمودگی هستند و توان اداره وزارتخانه خود را ندارند افراد جدیدی به مجلس پیشنهاد بدهد و در عمل نشان بدهد که به مطالبات مردم اهمیت می‌دهد.
آرایشگران چهره جدید عربستان
روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان آرایشگران چهره جدید عربستان درباره چهره‌هایی که از نسل جدید برای احیای لابی سعودی در واشنگتن استفاده می‌کنند، نوشت: خالد بن سلمان، برادر تنی محمد بن سلمان و یکی از مورد اعتمادترین افراد ولیعهد به حساب می‌آید. وی زبان انگلیسی را کاملا روان صحبت می‌کند و در جریان حمله ائتلاف سعودی به یمن مسوولیت پرواز چند جنگنده را برعهده داشته است. یک مقام سعودی حاضر در سفارتخانه عربستان در امریکا در این باره می‌گوید: ماموریت خالد این است که رابطه میان امریکا و عربستان سعودی را در همه حوزه‌ها بهبود ببخشد.
یکی از مهم‌ترین کار‌های خالد بن سلمان این بود که پاییز گذشته اعلام کرد که خاندان سلطنتی ممنوعیت رانندگی زنان را لغو می‌کند. این خبر به جای آنکه ابتدا در عربستان سعودی اعلام شود و با دست به دست شدن در رسانه‌ها به گوش امریکایی‌ها برسد در ساعات بعداز ظهر به وقت واشنگتن و نیمه شب در ریاض اعلام شد. خالد در این باره به خبرنگاران گفت: نه شرقی می‌شویم و نه غربی بلکه در حال تمرین مدرن شدن هستیم.
عربستان سعودی زمان اعلام خبر‌هایی از این دست را به گونه‌ای تنظیم کرد که موج رسانه‌ای مدنظر ریاض برای تاثیرگذاری و جلب‌توجه بین‌المللی به خصوص در امریکا را ایجاد کند. همزمان با خبر لغو ممنوعیت رانندگی برای زنان در عربستان، نخستین سخنگوی زن سفارتخانه سعودی در واشنگتن نیز معرفی شد. زنی که انگلیسی را با لهجه جنوب امریکا صحبت می‌کرد و از دانشگاه شیکاگو مدرک فوق‌لیسانس خود را گرفته است.
سعودی‌ها در کاخ سفید نیز دوستان بسیاری برای خود دست و پا کرده‌اند. محمد بن سلمان رابطه بسیار نزدیکی با جارد کوشنر، داماد ترامپ برقرار کرده و البته رابطه بسیار خوبی هم با شخص ترامپ دارد به گونه‌ای که ترامپ عربستان را به عنوان نخستین مقصد سفر خود در ماه مه ٢٠١٧ انتخاب کرد. یک سال نخست حضور ترامپ برای سعودی‌ها سالی برای باج‌گیری بود به خصوص در ژوئن گذشته که ریاض با دوحه به اختلاف خورد و قطر را متهم به نزدیکی به ایران کرد. این تنش منجر به بروز شکاف در کاخ سفید شد. رکس تیلرسون، وزیر خارجه وقت در گفت .گو با مقام‌های قطر به آنها وعده داد که از حمایت واشنگتن برخوردار خواهند بود. ترامپ نیز که مدتی پس از این ماجرا میان عربستان و قطر سردرگم بود اندکی بعد با تیلرسون در این مسیر همراه شد و از امیر قطر در کاخ سفید استقبال کرده و تلاش‌های دوحه در مبارزه با تروریسم را ستود.
صعود محمد بن سلمان بی‌دردسر نیز نبوده و مشکلات خود را ایجاد کرده است. او مبتکر جنگ به یمن بوده و البته مسوول صادرکننده بازداشت‌های دسته‌ای در داخل خاندان حاکمیت. او همچنین جمعیت قابل توجهی از نخبگان و روشنفکران سعودی را هم با عنوان فریبنده مبارزه با فساد بازداشت کرده و پس از آنکه بخش قابل توجهی از ثروت‌های‌شان را به جیب زده، دستور به آزادی آنها داده است.
عربستان سعودی برای بهبود وجهه خود در امریکا به قدرت لابی‌گرهایش بسیار وابسته است هرچند که رابطه با برخی از آنها از زمانی که محمد بن سلمان به روی کار آمده قطع شده است. یک مقام سفارتخانه سعودی در واشنگتن در این باره به بلومبرگ می‌گوید: هرچند که هنوز لابی‌گران و مشاور‌های امریکایی آنها به نفع سعودی فعال هستند، اما سیاست جدید این است که چهره‌های سعودی مسئولیت این کمپین در واشنگتن را برعهده بگیرند. همواره اینکه سعودی‌ها درباره سعودی‌ها حرف بزنند و از آنها دفاع کنند مثمر ثمرتر خواهد بود.
هرچند که شخص بندر بن سلطان کنار گذاشته شده است، اما خانواده سلمان برای احیای وجهه خود در واشنگتن همچنان به خانواده بندر نیاز دارد و این‌بار آنها به سراغ ریما، دختر بندر رفته‌اند. سفر ماه ژانویه ریما به داووس سر و صدای بسیاری به راه انداخت. وی در نشست‌هایی که در داووس برگزار شد دفاع جانانه‌ای از سیاست‌های محمد بن سلمان کرد و ویدئو‌های سخنرانی‌های وی سر و صدای بسیاری به راه انداخت.
با ترکیب وزرأ اقتصاد، صنایع و رئیس بانک مرکزی و معاون رئیس جمهور اقتصاد کشور بدتر میشود از ابتدای دولت آقای روحانی پیدا بود وزرای انتخابی قادر به برون رفت از مشکلات پیش آمده در دوران دولت نهم و دهم نخواهند بود و نبود ایده و مسیر خاص برای حرکت در تمامی وزرا بجز یکی دو مورد مثل وزیر بهداشت و وزیر اقتصاد دوره اول مشهود بود مابقی بخصوص وزرای کشور و نیرو و نفت فقط در حد مدیریت وضع موجود فعالیت کردند لذا در صورتی که آقای روحانی‌نتواند کابینه را ترمیم‌کند سه سال آینده هم بدین منوال خواهد گذشت و از این سرمایه مردمی بدست آمده جز بی اعتمادی چیزی بدیت نخواهد آمد از پس این اقتصاد فقط یکی مثل طیب نیا برمیاد... باج نداد باندهای قدرت کنارش زدن 
| 
دقیقاً. شرط طیب نیا برای ماندن در کابینه نبودن سیف و نوبخت بود که روحانی موافقت نکرد تیم اقتصادی افتضاح است. سیف و کرباسیان و شریعتمداری باید بروند. آقای وزیر می فرمایند «ذهن مردم به‌جایی رسیده که وضعیت حاکم بر اقتصاد کشور را بسیار وخیم‌تر از آنچه واقعاً هست، درک می‌کنند.» ولی آقای محترم! در یکی دو ماه گذشته پول ما حدود چهل درصد ارزش خود را از دست داده است، هر جای دیگر دنیا بود سکوت و بردباری مردم ان در برابر چنین وضعی را به حساب انفعال، نادانی، بی خبری آنها می گذاشتند. اما شما حتی یک ابراز ناراحتی ساده مردم را هم نمی توانید تحمل کنید، ضمن اینکه معلوم نیست در قاموس شما "وخیم به اندازه کافی" به چه معنی است؟ آیا حتما باید مثل متحد استراتژیک خودمان ونزوئلا شویم ؟ آنوقت حق داریم وضع کشور راوخیم بدانیم؟ ضمن اینکه بیشتر نگرانی مردم به سبب بازگشت تحریم ها و آینده تیره و تاری است که به ناشی از سیاست خارجی است و هیچ کورسوی امیدی برای ملت باقی نگذاشته است. ثروت ناچیز ما سر از جیب اختلاس گران در می آورد. بورس همچنان بر مدار سقوط است وروزنامه دنیای اقتصاد همچنان مهر سکوت برلب زده !