بازدید 166430

چه کسانی از اختلالات پایا و ساتنا نفع می برند؟

شاید بسیاری از قشرهای جامعه از سیستم های پایا و ساتنا برای نقل و انتقال وجوهی به حساب های خود یا دیگران استفاده کرده باشند. در این میان، قطعا افرادی بوده اند که پس از انجام تراکنش از طریق این سامانه ها، دیده اند که پول از حسابشان خارج شده، ولی پس از گذشت چند روز، هنوز به حساب طرف مقابل واریز نشده است. همین موضوع باعث پدید آمدن سؤالاتی در ذهن این افراد شده که این دو سیستم چگونه کار می کنند و تعهدات آن ها چگونه است؟
کد خبر: ۷۰۸۸۰۶
تاریخ انتشار: ۰۵ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۲:۰۴ 27 July 2019
شاید بسیاری از قشرهای جامعه تاکنون از سیستم های پایا و ساتنا برای نقل و انتقال وجوهی به حساب های خود یا دیگران استفاده کرده باشند. در این میان، قطعا افرادی بوده اند که پس از انجام تراکنش از طریق این سامانه ها، دیده اند که پول از حسابشان خارج شده، ولی پس از گذشت چند روز، هنوز پول به حساب طرف مقابل واریز نشده است. همین موضوع باعث به وجود آمدن سؤالاتی در ذهن این افراد شده که این دو سیستم چگونه کار می کنند و تعهدات آن ها چگونه است؟

به گزارش تابناک اقتصادی، سابقه فعالیت های بانکداری الکترونیک در ایران به اوایل دهه 50 بازمی گردد. در آن زمان، بانک تهران توانست برای نخستین بار با در اختیار گرفتن 7 تا 10 دستگاه خودپرداز پرداخت اتوماتیک پول را تجربه کند. از اواخر دهه 1360 با ورود کامپیوترهای شخصی، بانک ها به فکر آن افتادند که عملیات های بانکی را به سمت رایانه ای شدن پیش ببرند.


با ورود سامانه شتاب به بانکداری کشور در سال 1381، بانکداری الکترونیکی گام تازه ای برداشت و برای اولین بار سه بانک کشاورزی، توسعه صادرات و صادرات ایران توانستند بین خودپردازهای خود ارتباط برقرار کنند.

با تصویب و اجرای راهبرد نظام جامع پرداخت در سال 1383، بانک مرکزی توانست با مشارکت شبکه بانکی گام های بیشتری در راستای تعمیق پرداخت ها و نظام بانکداری الکترونیکی بردارد.
همان گونه که گفته شد، شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب) در سال 1381 آغاز به کار کرد و دو سامانه الکترونیکی تسویه ناخالص آنی (ساتنا) و پایاپای الکترونیکی (پایا) به ترتیب در سال های 1385 و 1388 آغاز به کار کردند.

اما باید گفت، کارکرد هر یک از سه مورد یادشده با یکدیگر متفاوت بوده و پرداخت های خرد اشخاص به یکدیگر با شتاب صورت می پذیرد، سامانه ساتنا پرداخت های کلان و تسویه بین بانکی را پوشش می دهد و سامانه پایا پرداخت های انبوه بین بانکی را انجام می دهد.

نحوه عملکرد پایا و ساتنا این گونه است که با انجام تراکنش با هر یک از این دو سامانه، در ابتدا بانک مبدأ به سیستم بانک مرکزی متصل می‌ شود. بانک مرکزی بعد از تأیید به بانک مقصد اطلاع ‌رسانی می‌کند و انتقال وجه انجام می ‌پذیرد. به این ترتیب، پایا و ساتنا به هم متصل ‌اند؛ اما پایا برای پرداخت ‌های مدت ‌دار مثل پرداخت حقوق کارمندها کاربردی تراست. تصویر زیر به خوبی مرزبندی بانک ها و همچنین ساتنا و پایا را نشان می دهد. اگر آقای احمدی به حساب آقای حسابی پول منتقل کند، عملیات به شکل زیر انجام می شود.

از اختلالات پایا و ساتنا چه کسانی نفع می برند؟

اما تعهدات انجام کار این دو سامانه به چه صورت است؟ در سیستم ساتنا تسویه حساب و واریز به حساب مشتری تک تک و در زمان درخواست به بانک مرکزی و بانک مقصد ارسال می شود و سرعت به نسبت قابل قبولی دارد که هم اکنون بین 2 ثانیه تا 20 دقیقه در بانک های مختلف متفاوت است؛ اما در پایا ارسال به بانک در ساعت های مشخصی و به صورت دسته ای از بانک مبدأ به بانک مقصد صورت می گیرد؛ یکی 7.5 صبح یکی 9.5 صبح و یکی 11.5 صبح و واریز به حساب مقصد بسیار با تأخیر است و تا آخر وقت اداری روز مورد تقاضا در بعضی شرایط طول می کشد. چنانچه حواله صادره در «پایا» در روز تعطیل و یا خارج از ساعت کار بانک ها صادر شود، روز کاری بعد به حساب مقصد واریز خواهد شد.

حواله ساتنا برای مبالغ ۱۵۰ میلیون ریال و بالاتر مورد استفاده قرار می گیرد. انجام تراکنش های این سامانه در ساعات اداری برخط (آنلاین) انجام می ‌شود و برای استفاده از آن در مبالغ بالای ۵۰ میلیون ریال حتما باید بسته امضای الکترونیک وجود داشته باشد. اگر حواله ساتنا در ساعات اداری انجام شود، در همان روز، کار انتقال انجام می ‌شود؛ به عبارتی حسب اعلام بانک مرکزی ساعات کار سامانه ساتنا در تمامی بانک ‌ها در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸ تا ۱۳ و پنجشنبه‌ ها از ساعت ۸ تا ۱۲ تعیین شده و اگر بعد از این ساعات انجام شود، به روز کاری بعد موکول می شود.

در ضمن اگر به هر دلیل ـ مسدودی حساب مقصد، اشتباه در درج مشخصات مقصد و نظایر آن ـ امکان واریز وجه به حساب ذینفع ذکر شده در متن دستور پرداخت وجود نداشته ‌باشد،‌ بانک وجه مورد انتقال را با کسر کارمزد برگشت وجه حداکثر تا پایان روز کاری بعد به حساب دستور دهنده برمی‌گرداند. به همین دلیل، برای مبالغ بالاتر از ۱۵۰ میلیون ریال حواله ساتنا پیشنهاد می‌شود، چون از بستر سریع تری نسبت به پایا برخوردار است.

بنابراین همان گونه که دیده می شود و با توجه به قوانین مربوط به این دو سامانه، اگر تراکنش در ساعات اداری انجام شود، نهایتاً در پایان وقت اداری همان روز باید پول به حساب طرف مقابل واریز شود و اگر این تراکنش در ساعات غیراداری انجام شود، در صورت تعطیل نبودن روز بعد، این پول در ساعات اداری روز بعد به حساب طرف مقابل واریز می شود و در صورت تعطیل بودن، روز بعد این پول در اولین روز کاری آینده به حساب طرف مقابل واریز خواهد شد.

نکته مهم در این بین اینکه بنا بر مستندات تابناک اقتصادی، گاه دیده شده بعد از انجام تراکنش با استفاده از این سامانه ها پول از حساب خارج شده و حتی بعد از گذشت چند روز اداری به حساب طرف مقابل واریز نشده است. نکته جالب تر اینکه فرد واریز کننده نیز دیگر امکان دسترسی به پول واریز شده را نداشته و به نوعی می توان گفت پول در حساب طرف واریز کننده فریز می شود! حتی برخی مواقع نیز دیده شده که بعد از انجام تراکنش در ساعات اداری پول از حساب طرف خارج شده و پیام انجام عملیات برای فرد واریزکننده صادر می شود و پول دو روز اداری بعدی به حساب طرف واریز می شود! یعنی عملاً پول واریز شده 24 ساعت در یک حسابی خوابانده می شود! اگر همین قضیه را به کل کشور تعمیم دهیم، ملاحظه می شود که پول کلانی از حساب کسانی که با استفاده از این دو سامانه اقدام به انجام تراکنش کرده اند، خارج شده اما به حساب طرف مقابل خوابانده نمی شود و این سؤال مطرح می شود که این پول ها به کجا می روند و ذینفعان این قضیه چه کسانی هستند؟

به نظر می رسد، پاسخی که می توان به این پرسش داد این است که بانک ها از اختلالات این سامانه ها استفاده کرده و این پول ها را در حساب های خود نگه می دارند و با توجه به اینکه در پایان هر روز باید پولی را به حساب بانک مرکزی واریز کنند، کمبود نقدینگی این واریزی را از همین محل تأمین می کنند. بانک ها در حالی چنین کاری می کنند که کارمزدی برای آن در نظر نمی گیرند و عملا رایگان در حال استفاده از پول های کاربران سامانه پایا و ساتنا هستند.

در این زمینه، برای شفافیت بیشتر و مشخص شدن موضوع، باید بانک مرکزی به عنوان مسئول ناظر این سامانه ها، در این قضیه ورود پیدا کند و موضوع را شفاف سازی نماید که بلاخره این پولی که از حساب کاربران سامانه های پایا و ساتنا خارج و چند روز بعد به حساب طرف مقابل واریز می شود طی این مدت در کدام حساب قرار می گیرد و چه کسانی از این وضعیت سود می بردند؟
 

سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۴
در انتظار بررسی: ۱۹
انتشار یافته: ۳۲
هیچ قانون مشخص و یکسانی وجود نداره!
بانک ملت ساتنا رو برای بالای 50 میلیون قبول میکنه و بانک صادرات ساتنا رو فقط در پایان وقت اداری به حساب مقصد واریز میکنه. هیچ کس نیست به داد مردم برسه
متاسفانه اطلاعات ارائه شده در اين مطلب به هيچ وجه صحيح نمي باشد. سامانه پايا در تمامي ايام سال در حال سرويس دهي مي باشد و تنها در روزهاي تعطيل بجاي ٧ چرخه داراي ٢ چرخه براي انتقال وجه مي باشد.
با وجود اين سامانه ها بسياري از مشكلات مردم در انتقال وجوه برطرف شده است. ضمنا اين نكته را نيز در نظر داشته باشيد كه اين سامانه ها كاملا بر اساس استانداردهاي بين المللي iso و sepa و swift طراحي شده اند.
این عملیات براساس نقدینگی موجود بانک ها نزذ بانک مرکزی و سقف روزانه ای که برای این عملیات در شعب در نظر گرفته اند کار می کنند. یعنی کنترل های داخلی بانک ها و ارتباط آنها با بانک مرکزی. ربطی به اختلال این سامانه ها ندارد.
پاسخ ها
عباس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۲۰ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۲
سلام من ۲۹ اسفند مبلغ ده میلیون انتقال وجه پایا انجام دادم هنوز تا تاریخ سوم فروردین نیومده یعنی بعد از پنجم میاد که تعطیلات تموم شده
محمد رضا
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۵۶ - ۱۳۹۸/۰۱/۰۳
منم یک میلیون قبل عید27ام یک میلیون خرید داشتم سه
تا کم شده هنوز بر نگشته چکار کنم برمیگرده تا 5ام یا نع؟؟
کاش ۴۸ ساعت تاخیر داشت.برلی من روز سه شنبه ۷ فروردین یه مبلغی پایا شده تا الان که شنبه ساعت۱۳ هستش هنوز به حسابم نیومده هیچکسم یه جواب درست و حسابی نمیده.واقعا متاسفم برا این سیستم بانکداری الکترونیکی
پاسخ ها
بهار
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۰۹ - ۱۳۹۸/۰۱/۱۴
سلام ماهم از طریق ساتنا انتقال وجه انجام دادیم تا الان واریز نشده از 8فروردین
سلام از 8 فروردین ساتنا انجام دادیم هنوز به حساب مقصد نرفته واقعا تا کی انجام میسه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۲۸ - ۱۳۹۸/۰۵/۰۵
آره ! اصلا شورشو درآوردن ! من 8 سال پیش ساتنا کردم هنوز نرسیده !!!
منم چند روز از طریق پایا پول واریز شده به حسابم ولی با گذشت چهار روز هنوز خبری نیست.
سلام برای من هم یک مبلغی از طریق پایا انتقال دادن به حسابم هنوز پولی واریز نشده و هیچکس هم پاسخگو نیست شرکتی که پولو زده میگه واریز کردم . بانک هم که میگه نمیدونیم.
سلام کارتموبانک ملی ضبط کرددریافت وجه روزدم حتی ننوش چن لحظه صبرکن درخال انجام عملیات صدای شمارش پول هم نیومدویهونوست نقص فنی ازدادن خدمات معذوریم وبعدنوشت لطفن مارت راواردکنیدورفتم شعبه کارت رودادودوباره زدم دیدم ۲۰۰ک زدم برداشت کسرشده
تابناک! این مقاله مال دو سال پیشه، چجوری دوباره اومده در اخبار روز؟ بعضی کامنت ها مال عید 96 هست!
الان ساتنا و پایا کارمزد میگیرند چرا؟ 1398.5.6
چرا مطلب 98 منتشر شده اما کامنتها مال سال 96 است؟
برای من هم حدود یک هفته‌س پول واریز شده اما به حسابم نیومده. چطور باید پیگیری کرد؟
۲۶روزقبل مبلغ۷۵۰میلیون ب حسابم ریختن ازطریق پایا ولی هنوز ب حسابم نیومده وبانک هم هیچ گونه جواب گو نیس
متاسفانه به علت فشاربدهی دراین ایام نوروز مجبوربه فروش خودروی شخصی خودم شدم که همان روز بدهی هاراپرداخت نمایم وازطریق پایا اقدام کردیم تراکنش پیام موفق داد امابعدازچهار روز هنوزبه حسابم واریز نشده هیچ کس هم جوابگو نیست
سلام درتاریخ 29اسفند98 مبلغی از بانک ملی به مسکن حواله پایا کردم تا الان که 4 فروردین99 است به حساب مقصد نرسیده
سلام، ما با شبا پول زدیم، البته از باجه بانک، بجای 500 تومن اشنباهی 500000 زده، ولی شناسه ای که نوشتیم برای 500 بوده، آیا برگشت داده میشه؟
9 میلیون پایا کردن به حسابم ولی هیچ کس نمیدونه کجاست الان هم یک هفته ایی میشه که نیومده به حساب...بعدا خودم لنگ 3 میلیونش باشم و هیچ کاری نتونم بکنم
سلام این چه قانون مسخره ایه که پایا و سانتا فقط روزای اداری فعالان. من که شنبه اول وقت چک دارم جمعه چطور پول انتقال بدم به حسابم . یک روزه پایا پول رو از حساب رسالتم کم کرده ولی انتقال نداده.
حالا اگه سررسید قسط باشه خوب سیستما کار میکنن نصف شب قسط رو کم میکنن ولی سیستم انتقالشون اینجوری
من 3 روز پیش مبلغی از طریق پایا بانک ملی برام انتقال دادن هنوز بحسابم واریز نشده
به هیچ وجه از این امکانات بانکها استفاده نکنید که واقعا چرته بعد از 24 ساعت هنوز انتقال پیدا نکرده امروز چکم دارم موندم چیکار کنم
یک نفر برای من دو میلیون باید میزد با شبا یک بیست هزار تومن هم کنارش زده ، بیست تومن اومد ولی دو میلیون نیومد. به نظرتون بیست تومن رو زده که دو تومنش برگده به حسابش؟؟؟ این کار شدنیه؟؟؟ کلک زده از این طریق؟؟؟
کم استرس داریم. این پایام شده قوز بالا قوز. معلوم نیست چیکار میکنن با پول مردم. الان از یک روز گذشته ولی خبری نیست
سه روزه منتظرم به حسابم پول بیاد ولی نمیاد به خاطر این سامانه
چه خبره بانک ملی یعنی چی. آخه 4 ملیون ریخته به حساب من بعد از 4 دقیقه کردش 1200 یعنی چی این دیگه چجوریه واریزی سهامه من نمی‌فهمم اگه کسی میدونه بگه ما هم بدونیم
امروز 18/8/990 هستش از روز چهار شنبه با ساتنا واسم پول واریز کردند یکیش همون ساعت و روز اومد یکی دیگش از چهارشنبه واریز کرده امروز دوشنبست نیومده فردا هم مطمعنم نمیاد متاسفانه یه سری بدهکار میخوان بگن پول رو زدیم و ساتنا کردیم ولی واریز یا برگشت نکرده به حسابشون من نمیدونم بانک داره میپیچونه یا طرف
چرا هیچ کسی جواب گو نیست.پول آمده به حسابتون از طریق پایا ولی نمی‌تونیم برداشت کنیم لطفاً راهنمایی کنی مشکل کجایه
سلام من یکم برج دو یک میلیون وششصدهزارتومان به حسابم ازطریق پایا واریز شد ولی هنوز که هنوزه غیرقابل برداشته کی میدونه این پول ازکجا اومده وکی قابل برداشته
سلام از چهارشنبه تا الان که شنبه است ۱۱۰ تومن برام واریزکردن ولی به حسابم نمیومده کسی میدونه چکار باید کرد؟
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هجدهم رمضان # شب قدر