وضعیت کافه‌های زیرزمینی، بدتر از پارسال!
روزنامه خراسان نوشت: حدود یک سال پیش یعنی اواخر اردیبهشت ماه 95 در مطلبی با عنوان «کافه های مخفی خانگی!» به سراغ بررسی ناهنجاری جدیدی در مشهد رفتیم. فعالیت مخفی کافه های زیرزمینی در سطح شهر مشهد؛ کافه هایی که پس از وضع قانون ممنوعیت عرضه قلیان در کافه های دارای مجوز شهر، روز به روز بر تعداد آن افزوده شد و تعداد مشتری و همچنین سود بالای آن باعث شده بود، افراد سودجو و حتی برخی از کافه داران باسابقه به صورت زیرزمینی و مخفیانه به سراغ این کار بروند.
در آن گزارش، پس از مراجعه میدانی به چند واحد از کافه های غیرمجاز و زیرزمینی درباره وضعیت این دست از کافه های غیرمجاز با سرهنگ مهدی منصورزاده، رئیس اداره نظارت بر اماکن عمومی فرماندهی انتظامی خراسان رضوی گفت و گویی انجام دادیم که وی در آن مصاحبه اوضاع را تحت کنترل پلیس دانست و اعلام کرد که «تعدادی از کافه دارهای قدیمی دنبال این موضوع هستند که بگویند چون کافه های ما جمع شده، کافه ها به خانه ها کشیده شده و کسی هم نمی تواند کنترلشان کند، در حالی که چنین چیزی نیست و ما کنترل اوضاع در دستمان است.»
حال پس از گذشت نزدیک به یک سال از تهیه آن گزارش، بار دیگر به سطح شهر می رویم تا به بررسی تاثیر عملکرد نیروی انتظامی و به خصوص پلیس اماکن بر فعالیت این دست از کافه های غیرمجاز مخفی خانگی بپردازیم. در این گزارش میدانی که تهیه آن چندین روز به طول انجامید، ما به همراه برخی افرادی که در بین کافه چی های زیرزمینی شناخته شده و اصطلاحا کافه باز هستند به چندین و چند کافه غیرمجاز در مناطق مختلف شهر می رویم و در این بین با چند کافه دار قدیمی شهر که برخی از آن ها بار دیگر کافه خود را به صورت زیرزمینی راه اندازی کرده اند و برخی دیگر هم تن به چنین کاری نداده و عملاً این حرفه را، هر چند موقت کنار گذاشتند نیز گفت و گو کردیم.
کافه ای در کوچه پس کوچه های شهر
همراه با چند نفر از کافه بازهایی که ریز و درشت کافه های مخفی خانگی سطح شهر را می شناسند، به محله های مختلف شهر می رویم و وضعیت تک تک کافه هایی که در مناطق مختلف، پس از ممنوعیت عرضه قلیان در کافه های مجاز، ایجاد شده است را بررسی می کنیم. یکی از آن ها می گوید: «در خیابان گاز شما تا قبل از اجرای این طرح دو یا سه کافه می دیدی، ولی الان می توانم بگویم بیش از 10 کافه مخفی تنها در همین خیابان وجود دارد و اوضاع از قبل هم بدتر شده است.»
اواخر شب، پس از گشت در شهر و ورود به چند کافه غیرمجاز، به حاشیه شهر می رویم، کوچه های عریض و تاریکی که دو طرف آن را کارگاه های صنعتی پر کرده است. در میان این کارگاه های تعطیل، برخی درهای نیمه باز را مشاهده می کنی که سوسوی نور از دور هم در آن پیداست. یکی از کافه بازها ما را به سمت یکی از این کافه ها می برد، حدود 24 خودرو اطراف این کافه مخفی خانگی پارک شده که بیشتر آن ها هم خودروهای گران قیمت است. کافه در زیرزمین یک کارگاه کوچک واقع شده و از تعداد خودروها مشخص است که باید کافه شلوغی باشد.
در مسیر یکی دیگر از کافه های مخفی هستیم که یکی از این کافه بازها ادعایی را مطرح می کند و مدعی می شود که بعضی از کافه دارهای مخفی برای این که امنیت داشته باشند، به برخی از مأمورها پول می دهند.
در ادامه پای صحبت های چند کافه دار قدیمی می نشینم. یکی از آن ها می گوید: مسئولان با حذف کافه های مجوزدار، می خواستند جلوی خلاف در بعضی کافه ها را بگیرند که نتوانستند، قبلاً در کافه های قدیمی شهر کسی جرأت نمی کرد خلاف کند ولی حالا به راحتی پای خلاف و خلافکارها به کافه های زیرزمینی باز شده است.
الان شما به محله های حاشیه شهر بروید؛ خین عرب، بولوار کشاورز و خیلی مناطق دیگر، این محله ها پر شده از کافه های مخفی و کافه دارهایی که هیچ کدامشان منش کافه داری ندارند و صرفا برای درآمد بیشتر حاضر به انجام هر کاری هستند.او ادامه می دهد: چندین و چند رستوران را می شناسم و می توانم آدرس تک تک آن ها را هم بدهم؛ رستوران هایی که در همین شهر مشهد برای برخی از مشتری های آشنای خودشان، بعد از صرف غذا، در تخت های انتهایی رستوران قلیان هم چاق می کنند و برای یک قلیان 35 تا 40 هزار تومان پول می گیرند. این کافه دار می گوید: در تمام ایران، کافه دارها به کارشان مشغول هستند و فقط مشهد است که در آن این وضع ایجاد شده است، اگر واقعا می خواستند جلوی فعالیت کافه های مشکل دار را بگیرند، می رفتند سراغ آن ها، به چه دلیل کافه هایی که خلاف نمی کردند را بستند؟
یک کافه دار قدیمی دیگر که در حال حاضر نیز کافه خود را به صورت مخفی راه انداخته است، می گوید: من در این مکان که الان کافه دارم، شش سال است که فعالیت می کنم و تا قبل از شروع شدن این جریانات، کرکره مغازه ام را سه صبح پایین می کشیدم ولی یک نفر بیاید بگوید آیا در کافه من دعوایی رخ داده یا خلافی اتفاق افتاده و کلانتری به در کافه آمده است؟
کافه های زیرزمینی آسیب بیشتری دارد
پس از بررسی میدانی موضوع و مراجعه به بیش از 10 کافه غیرمجاز و زیرزمینی در نقاط مختلف شهر با نکاتی مواجه شدیم که در گزارش میدانی سال گذشته وجود نداشت. برای مثال هر چند هنوز هم کافه ها از دوربین های مدار بسته برای بررسی اطراف محل خود استفاده می کنند ولی در این بین کافه های غیرمجازی هم بودند که دیگر از چنین وسایلی استفاده نمی کردند و خیلی آسوده به فعالیت می پرداختند و دیگر خبری از شناسایی افراد برای باز کردن در نبود و در بیشتر این واحدها به راحتی می توان وارد شد.
به هرحال بعد از بررسی میدانی موضوع، برای پیگیری عملکرد نیروی انتظامی در خصوص برخورد با کافه های غیرمجاز و زیرزمینی با سردار بهمن امیری مقدم، فرمانده انتظامی خراسان‌رضوی گفت و گو می کنم.
سردار امیری مقدم درباره مقابله با این دست از ناهنجاری ها به «خراسان رضوی» می گوید: در بحث ناهنجاری های اجتماعی، باید تلاش کنیم این مسائل به هنجار تبدیل شود و این امکان پذیر نیست مگر با آموزش و فرهنگ سازی. در بحث کافه ها هم یکی از مشکلاتی که سازمان دخانیات کشور و وزارت بهداشت به آن ایراد می گرفتند، وجود قلیان هایی بود که درون آن از مواد سرطان زا استفاده و علاوه بر آن سبب آلودگی و بیماری های گوناگون می شد.
وی درباره ادعای برخی کافه داران مبنی بر پرداخت وجه به برخی مأمورها برای جلوگیری از تعطیلی آن، ضمن تکذیب موضوع، می گوید: وقتی قرار با خلاف بودن این کار است دیگر پرداخت پول معنایی ندارد، اگر پول می دادند چرا تعطیل شدند؟ما وظیفه مان را انجام می دهیم و اگر گزارشی درباره کافه های زیرزمینی شود قطعا برخورد می کنیم.فرمانده انتظامی خراسان رضوی درادامه با بیان اینکه کافه ها همچنان در استان بدون ارائه قلیان فعالیت دارند، در خصوص وضعیت سایر نقاط کشور نیز می گوید: این موضوع بنا به اطلاعاتی که من دارم، باید در همه کشور انجام شود، حال اگر عمل نمی کنند دیگر دلیلش را نمی دانم.
در ادامه در خصوص مشاهداتم در بررسی میدانی و مراجعه به چندین کافه زیر زمینی و اینکه تعداد آن ها نسبت به گذشته افزایش یافته است، به فرماندهی انتظامی استان توضیحاتی می دهم و درباره اقدامات نیروی انتظامی برای جلوگیری از فعالیت کافه های زیرزمینی سوال می کنم که پاسخ می دهد: در استان ، دستگاه قضایی به واسطه درخواستی که شده بود، خواستند که عرضه قلیان در کافه ها متوقف شود، البته در بحث اینکه کافه ها مخفی شود ما به هیچ عنوان نه راضی هستیم و نه می خواهیم اینطور شود و البته باید فکری کرد و ما از دوستان خواستیم که مجدداً کار کارشناسی انجام دهند تا بتوانیم کمکی به این موضوع کنیم و حرف شما نیز کاملاً درست است. ما نیز گزارش هایی در این رابطه داریم و قطعا اکنون کافه هایی که به صورت زیرزمینی فعالیت می کنند، آسیبشان خیلی بیشتر از آن زمانی است که فعالیت شان آشکار بود به همین منظور در حال حاضر مشغول انجام کارهای کارشناسی هستیم که ببینیم چه کاری می توانیم بکنیم تا نظارت بیشتری بر کافه ها داشته باشیم و معضلاتش هم کمتر شود.
