جای خالی نخستین برج خاورمیانه دیر یا زود میبایست پر شود؛ چه با سازهای مشابه یا حتی بلندتر و مدرنتر، چه با بوستانی که در قلب آن، یادمان شهدای آتشنشان جای خواهد گرفت. اما کدام انتخاب بهتر است؟
به گزارش «تابناک»، این پرسشی بود که در قالب یک نظرسنجی مطرح کردیم و از کاربران خواستیم در یافتن پاسخ مناسب برای آن، یاریمان دهند. با این ملاحظه که میدانیم در ساختمان فروریخته پلاسکو، شمار زیادی از هموطنانمان از حقوق قانونی مانند سرقفلی برخوردار بودهاند و مالکیت بنا نیز در اختیار یک نهاد خاص قرار داشته است.
با این ملاحظات، از شما پرسیدیم که «با حفظ حقوق کسبه پلاسکو، به نظر شما چه بنایی به جای ساختمان ویران شده پلاسکو ایجاد کنیم؟» سوالی که میشد گزینه های فراوانی برای پاسخ دادن به آن مطرح کرد اما از میان همه آنها، چهار گزینه مناسبتر و معقولتر به نظر میرسید و در مطالبات مطرح شده از جانب مردم در این باره نیز به چشم میخورد:
1- مرکز آتشنشانی مجهز و مدرن در مرکز شهر
2- بنای یادبود پلاسکو و قهرمانان آتش نشان
3- مرکز تجاری مدرن با مالکیت بنیاد مستضعفان
4- پارک فناوری در حوزه ایمنی و آتش نشانی
نتیجه نظر سنجی حکایت از آن دارد که از مجموع حدود 25 هزار رای ثبت شده، بیش از نیمی از شرکت کنندگان در نظر سنجی، گزینه یک را نتخاب کردهاند. یعنی از دید ایشان، دایر کردن مرکز آتش نشانی مجهز و مدرن در محل ساختمان سابق پلاسکو، در محدوده مرکزی شهر، بهترین انتخاب است.
انتخابی که اگر مورد توجه مسئولان قرار گرفته و جامه عمل بپوشد، هم به دلیل موقعیت جغرافیایی این محل و نزدیک بودن آن به مراکز خطر از جمله بازار تهران و حتی ساختمان های فرسوده به جا مانده از تهران چند دهه قبل، اتفاق مثبتی به حساب خواهد آمد و هم یادمانی مناسب برای شهدای آتش نشان پلاسکو خواهد بود.
این موضوع زمانی جالب توجه خواهد بود که بدانیم حدود 12 درصد شرکت کنندگان در این نظر سنجی، رای به دایر کردن بنای یادبود قهرمانان شهید حادثه پلاسکو در محل خالی برجای مانده از آن ساختمان 17 طبقه دادهاند. بنای یادبودی که میتواند در کنار ایستگاه آتش نشانی مجهز و ویژه ای در این مکان احداث شود و مطلوب نظر بیش از 60 درصد شرکت کنندگان در این نظر سنجی باشد.
نکته قابل تامل در بررسی آرای ثبت شده در این نظر سنجی، آرای فراوان ثبت شده برای گزینه سوم، یعنی تاسیس «مرکز تجاری مدرن با مالکیت بنیاد مستضعفان» است که این گزینه را تبدیل به دومین انتخاب شرکت کنندگان در این نظر سنجی نموده و این باور را به وجود خواهد آورد که دست کم یک پنجم مردم بر این باورند که میبایست پلاسکوی جدیدی در محل سازه فروریخته پلاسکو احداث نمود.
انتخابی که شاید محفوظ داشتن حق کسب و کار مالکان، کسبه و کارکنان پلاسکو را نشانه رفته و یا عبور از بحرانی که مرزهای کشورمان را در نوردیده، با احداثی سازه ای با رعایت تمامی جوانب ایمنی ممکن دانسته است. یعنی بازگشت اوضاع با وضع سابق، با لحاظ موارد ایمنی و پوشاندن عیب و اشکالاتی که پلاسکو به آنها مبتلا بود و ندید گرفته شد.
این رویکرد از آن رو اهمیت دارد که میتواند الگویی بسیار نیک برای مواجهه با امثال پلاسکو به دست دهد؛ سازه هایی فرسوده و ناایمن که هم اکنون مورد استفاده قرار میگیرند و تردد بسیار بالای مردم در آنها، نگرانی از تکرار فاجعه پلاسکو، حتی با شدت بسیار بیشتر را دامن میزند، مگر اینکه نسبت به تخریب و تاسیس سازه های مدرن و ایمن به جای سازه های فرسوده و ناایمن فعلی اقدام شود.
این در حالی است که میبینیم حدود 17 درصد از شرکت کنندگان در این نظر سنجی، دور اندیشانه تر به ماجرا نگریسته و نه به فکر جایگزین کردن پلاسکو و جایگزینی آن با ایستگاه مدرن آتش نشانی و یا احداث بنای یادبود در محل آن رویداد شوم، که به فکر تامین امنیت بیشتر برای کشورمان در حوزه مقابله با خطرات شهری هستند. مخاطبانی که بر این باورند احداث «پارک فناوری در حوزه ایمنی و آتش نشانی» بهتر از هر اقدامی دیگری است.
رویکردی که میتواند منجر به دستیابیمان به دانش های نوین در عرصه خدمات ایمنی شده و جهش نهادهای شاغل در این عرصه مانند سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی را به دنبال داشته باشد. ضرورتی که از دید برخی کارشناسان، در پرداخت به آن کاهلی کردهایم، که اگر این گونه نبود، در مواجهه با حریق امثال پلاسکو، میتوانستیم موفق تر عمل کنیم.
این را میشود از نواقصی دریافت که برخی بر این باورند در تجهیزات آتش نشانان دیده میشود و در مواردی مانند آتش سوزی ساختمان تولیدی لباس در خیابان جمهوری یا حریق ساختمان پلاسکو خودنمایی میکند و به شدت آزاردهنده و رنج آور است. امثال کمبود نردبان های بلند، کمبود بیسیم، کمبود امکانات پروازی برای اطفای حریق در ساختمان های بلند و ناایمن و غیره. کمبودهایی که میتوان افق وسیع تری برایشان در نظر گرفت و پای ضرورت توجه به تکنولوژیهای نوین در اطفای حریق را به ماجرا باز کرد؛ از شیوه های مدرن اطفای حریق گرفته تا بهره گیری از امثال ربات های هوشمند در سازه های پرخطر.
گزاره هایی که بر اساسشان جا دارد به دنبال تحقق تمامی خواست های عمومی پس از حادثه پلاسکو شویم. به این معنی که هم تدبیری اتخاذ کنیم که حقوق کسبه پلاسکو حفظ شده و به جای مغازه ها و واحدهای از دست رفتهشان، مغازه ها و واحدهای نوساز و امنی تحویل بگیرند، هم مرکز مدرن و ایمن آتش نشانی در مرکز شهر دایر شود، هم بنای یادمانی برای بزرگداشت جانفشانیهای قهرمانان پلاسکو در جایی دایر شود و هم برای دستیابی به دانش ها و تکنولوژی های مدرن، به فکر تاسیس پارک فناوری در حوزه ایمنی و آتش نشانی باشیم.