عراقِ پسا موصل

"فردای عراق به مراتب بیشتر در معرض خطر است و خاکستر تنش‌های پس از آزادسازی موصل مستعد آتش چالش‌های وخیم‌تر خواهد بود".

اینکه آزادسازی و در نتیجه پاکسازی آخرین خانه تروریسم در عراق چه پروسه زمانی را طی خواهد کرد؛ در اولویت ثانی قرار دارد چراکه فردای عراق به مراتب بیشتر در معرض خطر است و خاکستر تنش‌های پس از آزادسازی موصل مستعد آتش چالش‌های وخیم‌تر خواهد بود.

موضوع "امینت مرزی" و "امنیت داخلی استان نینوا" در راس کار دولت مرکزی عراق قرار می‌گیرد که قطعاً اهالی آن نقشی حیاتی را در این مهم ایفا خواهند کرد. چنانچه جلسات علنی و غیر علنی بغداد بر سر موضوع امنیت موصل پس از داعش، از واگذاری بخش اعظم این موضوع خطیر به بومیان و صرفاً افزایش نظارت نیروهای امنیتی دولت (وزارت دفاع و بالطبع حشد شعبی که اخیراً به عضویت رسمی این وزارتخانه درآمده است) حکایت دارد که این تاکتیتکِ نه چندان قوی، سپر دفاعی مستحکمی در مقابل یورش تروریسم تازه نفس نبوده و یادآور لایحه "الحرس الوطنی" در پارلمانِ دو سال گذشته عراق است.

امریکا و متحدانش همانطور که در نگهداری توریسم تروریسم در این کشور از هیچ تلاشی فروگذار نکردند، قطعاً در عراقِ پس از آزادسازی موصل نیز باز نایستاده و حربه جدیدی را برای ادامه ناامنی‌ها در پیش خواهند گرفت که دیدار «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا با «حیدر العبادی»‌ نخست‌وزیر عراق در صبح ششمین روز عملیات موصل مهر تاییدی بر این مدعاست و واشنگتن به عنوان نماینده کشورهای مستکبر در صدد تعمیق روابط خود با بغداد برای تاثیرگذاری بر عراقِ جدید است.

مسئولیت امنیت شهری عراق می‌بایست به ارگان نظامی واحد محول شود و سایر دستگاه‌های نظامی و امنیتی اعم از وزارت کشور، وزارت دفاع، اتاق‌های فرماندهی شهرها و استان‌ها، پلیس، الحشد الشعبی، یگان ویژه، نیروهای واکنش سریع و... در حالت آماده باش قرار داشته باشند تا در شرایط بحرانی به کمک نیروی نظامی شهری برآیند.

ضعف دستگاه اطلاعاتی در این وهله بیش از پیش بروز می‌کند و پیچیدگی ماجرا آنجاست که در کابینه دولت نفوذ کرده و مقاصد خود را در سطح کلان‌تر پیگیری می‌نمایند. «حیدر شکور»خبرنگار شبکه العراقیة اخیرا در گزارشی از دستگیری چند تروریست در جریان عملیات آزادسازی موصل خبر داد که اسراء به تشکیل یک مجموعه نظامی تحت امر اثیل النجیفی برای مساعدت داعش اعتراف کرده‌اند. البته در این میان، نباید حضور برخی بیگانگان در عراق به بهانه‌های دیپلماتیک را نیز از قلم انداخت و «ثامر السبهان»ها تسهیل کننده ارتباطی دواعش سیاسی به شمار می‌روند.

عراق در حال حاضر در نقطه‌ای قرار دارد که به گفته سخنگوی وزارت برنامه ریزی‌اش، مناطق تحت تسلط داعش در بخش‌های برق، بهداشت، مدارس و نفت متحمل خسارات سنگین و ویرانی زیرساخت‌هایش شده است که بدون در نظر گرفتن استان نینوا که حجم خرابی‎ها آن تاکنون به قطعیت نرسیده، ۳۸ میلیارد دلار برای سازندگی اعتبار لازم دارد.

صدای عراق فدرال از زمرمه گذشته است. کردها تمایل چندانی به عقب نشینی از مواضعی که از اشغال داعش آزاد کرده‌اند؛ ندارند. نظامیان ترکیه خروج از پایگاه بعشیقة را به فرداهای متوالی موکول می‌کنند. اهالی شمال غرب عراق (موصل، تکریت، فلوجه و...) سودای اقلیمی چون کردستان را در سر می‌پرورانند، چنانچه «اسامه النجیفی» معاون معلوم الحال رئیس جمهوری عراق در دیدار سفیر کویت اظهار داشت: درخواست ایجاد اقلیم، به اراده و خواسته اهالی استان نینوا باز می‌گردد!