در حالی که نذری دادن در روزهای تاسوعا و عاشورا در شهرهای مختلف کشور به اوج خود میرسد، روز گذشته از طرفی هزینهای که ایرانیان در دهه اول محرم برای نذری پرداخت میکنند مورد توجه قرار گرفت و از طرف دیگر، مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت توصیههایی درباره سلامت و بهداشت نذریها ارائه داد.
به گفته رئیس شورای فضای مجازی کشور، براساس آمارها هزینهای که برای دادن نذری در دهه اول محرم میشود، دو هزار میلیارد تومان، یعنی دو برابر بودجه بهزیستی در یک سال است. این در حالی است که موضوع رعایت بهداشت نذریها همواره مورد توجه بوده است و وزارت بهداشت اعلام کرده با کسانی که بهداشت نذریها را رعایت نمیکنند برخورد خواهد شد.
رئیس شورای فضای مجازی کشور میگوید: بر اساس آمارها هزینهای که برای دادن نذری در دهه اول محرم میشود ۲هزار میلیارد تومان، یعنی دو برابر بودجه بهزیستی در یک سال است. ابوالحسن فیروزآبادی در همایش محرم و خیرجمعی اعلام میکند: از مشکلات امروز احصای دقیق کارهای خیر در کشور است که این امکان وجود ندارد. او میافزاید: امیدواریم بهزیستی بتواند در زمینه امور خیر به عدد و رقمی مناسب برسد. برای طراحان امورخیریه میتواند این تجمع راهگشا باشد؛ چون این رقم نذری بخش کمی از واقعیت در جامعه است. فیروزآبادی بیان میکند: در طول سال حرکتهای عظیمی میشود که باید احصا شود، هرچند کار سختی است. به گزارش فارس، او با تاکید بر استفاده از ظرفیتهای خالی در زمینه خیرات، خاطرنشان میکند: با نگاه پیشگیرانه میتوانیم سازمانهای بیمه گر را به صحنه بیاوریم تا به خود هم کمک کنند. سرمایههای اجتماعی بزرگی داریم که باید درعزاداریها از آن استفاده کنیم.
سامانه ۱۹۰ دیده بان نذوراتمرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت بر ضرورت رعایت توصیههای بهداشتی در توزیع نذورات تاکید و اعلام میکند: سامانه ۱۹۰ به صورت شبانه روزی شکایات مردمی در این خصوص را رسیدگی خواهد کرد. عدم رعایت موازین بهداشتی در توزيع نذورات در مراسم عزاداري، مساجد، تكايا و هياتها میتواند احتمال بروز بيماريهاي مرتبط با غذا به ويژه بيماريهاي عفوني رودهاي را افزايش دهد و از هموطنان میخواهیم با رعایت موازین بهداشتی، سلامت خود و جامعه را تضمین کنند. بر اساس اعلام مرکز سلامت محیط و کار هرگونه پخت و پز بايد در مكانهايي با شرايط بهداشتي صورت پذيرد. تمامی افراد درگير در توزيع آب، چاي و غذا بايد داراي كارت بهداشت معتبر بوده و رعايت بهداشت فردي در هنگام ارائه خدمت، ضروري است. مواد خام مصرفي بايد سالم و بهداشتي باشد و توصيه ميشود از مواد غذايي مشمول بسته بندي و مورد تاييد وزارت بهداشت استفاده شود. فراوردههاي خام دامي با كشتار مجاز و يا بستهبنديشده كه مورد تاييد وزارت بهداشت و سازمان دامپزشكي است، مدنظر باشد.
بر اساس تاکید وزارت بهداشت در تهيه و پخت غذا، برنج و برای مصرف روي سفرهها باید از نمكهاي بسته بندي يددار تصفيه شده داراي مجوز ساخت از سازمان غذا و دارو و در تهيه غذا نیز از روغنهاي داراي مجوز ساخت از سازمان غذا و دارو با ترانس پايين و نیز از ظروف مناسب در آشپزي استفاده شود. مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه در هنگام توزيع غذا، از راه رفتن افراد توزيع كننده غذا بر روي سفرهها باید خودداري شود، بیان میکند: از نگهداري مواد غذايي پخته شده در دماي محيط به مدت طولاني،خودداري شود و در صورت الزام به نگهداري بيشتر از دو ساعت، بايد مواد غذايي پخته در زير ۴ درجه سانتيگراد يا در بالاي ۶۳ درجه سانتيگراد، نگهداري شود تا درجه حرارت ماده غذايي به زير ۶۳ درجه، نرسد. همچنین در صورت توزيع سبزي و سالاد، رعايت مراحل چهارگانه سالم سازي الزامي است و توصيه ميشود از سالاد و سبزي بستهبندي شده با پروانه ساخت از وزارت بهداشت استفاده شود. بر اساس اعلام این مرکز استفاده از آب آشامیدنی سالم و شستوشو و گندزدايي مستمر ظروف چندبار مصرف كه براي توزيع آب، چاي و مواد غذايي استفاده ميشود، ضروری است و ترجيحا از ظروف يكبارمصرف گياهي، کاغذی، سلولزی و آلومينيومي استفاده شود. با نصب تابلوها و يا اطلاعيه ممنوعيت استعمال دخانيات و جمعآوري زير سيگاريها، از استعمال مواد دخاني در محلهاي مسقف خودداري شود و پسماندهاي توليد شده به صورت بهداشتي جمعآوري، انتقال و دفع شود.
بر اساس تاکید وزارت بهداشت توزيع آب، شربت و يا شير در بين دستههاي عزاداري و يا در مراسم، با ليوان يكبار مصرف صورت گيرد، از فروبردن ليوان و پارچ به داخل ظروفي كه آب و شربت داخل آن است، جلوگيري و در نهایت احشام مورد استفاده براي ذبح و قرباني نیز از مراكز مجاز مورد تاييد دامپزشكي تهيه شود. در ضمن با توجه به اهميت موضوع و حفظ سلامت مصرفكنندگان جهت توزيع موادغذايي و نوشيدني به ویژه موادغذايي و نوشيدني گرم و داغ توصيه ميشود كه از ظروف يكبار مصرف پلاستيكي استفاده نشود. به گزارش روابط عمومی وزارت بهداشت، مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت از هموطنان خواسته است در صورت مشاهده موارد مغایر با موازین بهداشتی اعلامشده، مراتب را به صورت شبانه روزی به سامانه بهداشت ۱۹۰ با شماره تلفنهای ۱۴۹۰ و ۱۹۰ در میان بگذارند.
به صرفهجویی در کنار بهداشت توجه شودیک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره جنبههای بهداشت نذورات در ماه محرم به «آرمان امروز» میگوید: مساله بهداشت نذورات از چند جهت قابل بحث است. یکی اینکه استفاده از ظروف یکبار مصرف در این ماه افزایش مییابد و با وجود راحت شدن توزیع غذاها و نذورات در این ماه، به دلیل تجزیه ناپذیر بودن بخش اعظم این ظروف، باید از استفاده از آنها تا حد امکان اجتناب کرد. همچنین میتوان از نوع گیاهی و تجزیه پذیر این ظروف به عنوان جایگزین نوع پلاستیکی استفاده کرد. جنبه دیگر بهداشت نذورات، قربانی کردن احشام است که باید در انتخاب آنها دقت کرد و این مساله مورد تایید دامپزشکی باشد. سهل انگاری در این مورد میتواند تعداد زیادی از افراد را تهدید کند. استفاده از افزودنیها در نذورات خطرناک است و مردم باید از اضافه کردن این مواد به نذورات بپرهیزند.
سید مرتضی خاتمی با اشاره به اسراف در نذورات، بیان میکند: مساله صرفهجویی باید در کنار بهداشت نذورات مدنظر قرار گیرد و نذورات طوری تدارک دیده شود که به مصرف واقعی و کامل برسد. بسیاری از افراد در جامعه نیازمند این غذاها هستند. توصیه میشود نذورات در جاهایی توزیع شود که نیازمند آن هستند و این امر، مستلزم شناسایی مناطق نیازمند است.
او با اشاره به فراموش شدن مسائل بهداشتی در میان شور این ماه، میافزاید: وسایل ارتباط جمعی مثل روزنامهها و تلویزیون باید قبل از شروع و یا در روزهای اول محرم باید به این مسائل بپردازند و بهداشت نذورات را به مردم، طی برنامه ریزیهای مناسبی گوشزد کنند. خاتمی با اشاره به تعداد بالای تکایا و هیاتهای عزاداری، اذعان میکند: هیاتها و تکایا، سال به سال افزایش مییابند و به تبع این موضوع، نذورات نیز در کشور زیاد میشود. نظارت عمودی دانشگاهها و معاونتهای بهداشتی که در این زمینه انجام میشود، کافی نیست. اگر مردم قبل از آغاز این ماه، پیامهای بهداشتی را دریافت کنند، خودشان میتوانند بهداشت نذورات را به درستی رعایت کنند. توصیه میشود مردم از توزیع غذاهای آماده در این ماه پرهیز کنند.