آیـا کیـفیت خودروی داخـلی رضایـت بـخش اسـت؟

صنعت خودروسازی در ایران در چند سال اخیر همیشه جزو صنایع پر حاشیه و حرف و حدیث بوده است. اوج این حواشی هم در «کمپین خرید خودروی صفر ممنوع» نمودار شد. زمانی که این کمپین مردمی در راستای عدم خرید خودروهای مونتاژ داخل ایران ائتلاف کرد؛ ائتلافی به منظور اعتراض به قیمت‌های سرسام آور خودروهای داخلی در عین کیفیت نازلشان.

به گزارش «تابناک اجتماعی»، به عبارت دیگر علت اصلی ایجاد این کمپین اعتراض به قیمت‌های گزاف خودروهای داخلی در عین کیفیت و ایمنی بسیار پایین، تحویل طولانی مدت خودرو، خدمات پس از فروش ضعیف، از رده خارج بودن پلتفرم‌های این محصولات و انحصاری بودن بازار خودروی کشور بوده است. با این توضیح این سوال را می‌توان پیش کشید که به راستی کیفیت خوردوی داخلی رضایت بخش است؟ و اگر جواب این سوال خیر است در برابر این مسئله چه باید کرد.

این پرسش را در حضور مشاور وزیر صنعت مطرح کردیم. بهمن الیاسی در این خصوص می‌گوید: متاسفانه صنعت خودرو کشور حال و روز خوبی را تجربه نمی کند. بنده به شخصه از صنعت خودرو راضی نیستم.متاسفانه صنعت خودرو کشور حال و روز خوبی را تجربه نمی کند.

بهمن الیاسی، مشاور وزیر صنعت در پاسخ به این پرسش که آیا وضعیت خودرو داخلی رضایت بخش است، می گوید: متاسفانه صنعت خودرو کشور حال و روز خوبی را تجربه نمی کند.
 بنده به شخصه از صنعت خودرو راضی نیستم.

 زیرا هم کیفیت آن خدشه ‌دار شده و هم خدمات پس از فروش آن قابل قبول نیست.همچنین مشتری مداری  نیز مورد پسند نیست.

او خاطرنشان کرد: در حال حاضر چاره ای نیست که به طور مقطعی از این صنعت پشتیبانی کنیم.
الیاسی می گوید:هر چند اگر این حمایت با تلاش خوردروسازان همراه نباشد هیچ فایده ای در بر نخواهد  داشت.

 علاوه بر این حمایت ها بیشتر بخاطرکارکنانی است که در کارخانجات اشتغال دارند تا سطح اشتغال از این بدتر نشود.

او معتقد است در حال حاضر زنگ خطری برای خودرو سازان به صدا درآمده. اگر اهمیت این موضوع  فهمیده باشند...
 
مردم هر زمان که بخواهند می توانند بخشی را فلج کنند

مشاور وزیر صنعت تاکید داشت: مردم هر زمان که بخواهند می توانند بخشی را فلج کنند.
با خواهش و تمنا مشکلی حل نخواهد شد. وام خودرو تنها فرصت  بسیار کوتاهی بود و با وجود  وضعیت پولی و مالی فعلی انگیزه ای برای خرید را ایجاد کرد. خودروسازان باید خود را چه در سطح کیفیت و چه در سطح قیمت تمام شده به سطح قابل قبولی برسانند.

 به صورتی که کارشان قابل رقابت باشد. او افزود:  در غیر این صورت مردم مجبورند که به سمت خودروهای وارداتی پناه ببرند زیرا چاره ای دیگری وجود ندارد.

الیاسی اظهار کرد: این بار دولت به کمک خودروسازان آمد اما اگر موقعیت فعلی را هم از دست بدهند و برای مردم خاطره بدی فراهم کنند، طبیعتاً اوضاع تغییر خواهد کرد.

وی با بیان اینکه خودروسازان برای ارتقای کیفیت باید خلاقیت و اراده خود را به‌کار گیرند، تاکید کرد: به نظر من مردم حق دارند گله‌مند باشند و از طرفی هم اکنون وزارت صنعت، معدن و تجارت و سیستم پولی‌ و‌ مالی کشور نیز نمی‌توانستند کاری جز این انجام دهند.

او در پایان گفت: در حال حاضر صنعت خودروسازی در کشور نیازمند تغییر است . باید پویایی در فعالیت خودروسازان ایران به وجود بیاید و هر چه زودتر کیفت ارتقا یابد.
 
چرایی سطح نازل کیفیت خودروهای داخلی

کارشناسان معتقدند عواملی همچون انحصاری بودن بازار از دلایل پایین بودن کیفیت برخی از خودروهای تولیدی داخل است.

مصرف‌کنندگان از کیفیت پایین برخی از خودروهای داخلی ناراضی هستند؛ با این حال به دلیل انحصاری بودن بازار خودروی ایران، انتخابی جز خرید این محصولات بی‌کیفیت ندارند.

این وضعیت اعتراض وزیر صنعت، معدن و تجارت را نیز به دنبال داشته است. به‌گونه‌ای که محمدرضا نعمت‌زاده در انتقاداتی شدید به خراب شدن و مراجعه خودروهای صفرکیلومتر تولیدی دو خودروساز بزرگ داخلی به تعمیرگاه‌ها اعتراض کرده است.

در این شرایط کارشناسان معتقدند انحصاری بودن فرایند تولید خودرو در ایران، مشتری‌مدار نبودن و عدم انجام هزینه‌های لازم برای ارتقای کیفیت؛ از دلایل پایین بودن کیفیت برخی از خودروهای تولیدی است.

در این زمینه عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به ایسنا می گوید: خودروسازان جهانی باید مستقل از دو شرکت ایران خودرو و سایپا محصولاتشان را در ایران تولید کنند زیرا فرایند تولید در این دو شرکت، معیوب است.

علی خاکساری اظهار کرد: برای افزایش کیفیت خودروهای داخلی باید انحصار تولید خودرو در کشور از بین برود که لازمه آن نیز تولید مستقل خودروسازان جهانی در ایران است.

وی با بیان اینکه خودروسازان جهانی در صورت تولید در ایران خودرو و سایپا درگیر فرایند معیوب و خودروهای قدیمی در حال تولید در این دو شرکت خواهند شد، خاطرنشان کرد: این در حالی است که در صورت رقابتی شدن تولید خودرو در کشور، این دو خودروساز نیز مجبور به توقف تولید خودروهای قدیمی و بی‌کیفیت خواهند شد.

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: در صورت تولید مستقل خودروسازان جهانی، شاهد منافعی چون رفع انحصار از تولید خودرو، افزایش کیفیت خودروهای داخلی و همچنین واقعی شدن قیمت این محصولات خواهیم بود.

وی افزود: با فعالیت و سرمایه‌گذاری مستقل خودروسازان جهانی در کشور شاهد رشد اقتصادی، ایجاد ارزش افزوده و به‌ویژه افزایش اشتغال خواهیم بود.

خاکساری با بیان اینکه خودروهای قدیمی در حال تولید در کشور باید با خودروهایی با فن‌آوری روز دنیا از نظر ایمنی، امکانات رفاهی و زیست محیطی جایگزین شوند، تصریح کرد: لازمه تحقق این اهداف وجود عزم لازم برای رفع انحصار از فرایند تولید خودرو در کشور است.

یک کارشناس صنعت خودرو نیز در این زمینه می‌گوید: کیفیت یک کالا رابطه مستقیمی با هزینه صرف شده در فرایند تولید آن دارد. خودروسازان از انجام هزینه‌های لازم برای افزایش کیفیت خودروهای داخلی خودداری می‌کنند.

امرالله امینی تصریح می‌کند: وقتی مصرف‌کنندگان ایرانی انتخابی جز خرید چند مدل خودروی داخلی ندارند خودروسازان نیز انگیزه‌ای برای صرف هزینه در راستای ارتقای کیفیت محصولاتشان پیدا نمی‌کنند.

رییس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان نیز می‌گوید: ایران خودرو و سایپا مشتری‌مدار نیستند به همین دلیل مصرف‌کنندگان از کیفیت محصولات این شرکتها ناراضی هستند.

محمد جعفری خاطرنشان می‌کند: ایران خودرو و سایپا سال‌هاست که به تولید خودرو به صورت انحصاری مشغولند و عواقب این انحصار گریبانگیر مصرف‌کنندگان شده است.

به گفته وی، با حرف و بخشنامه نمی‌توان دو خودروساز بزرگ را مجبور به رعایت حقوق مصرف‌کنندگان کرد بلکه باید با کاهش تعرفه واردات خودروهای خارجی، زمینه را برای رفع انحصار و رقابتی شدن بازار خودروی ایران فراهم کرد.
 
کیفیت خودروهای داخلی

نگاهی به خودرو‌های تولیدی دنیا با کلاس‌های همتراز خودروهای تولیدی در ایران خودرو و سایپا نشان از میزان کارایی و ‌بهره‌وری آنها دارد و کار به جایی رسیده که حتی با تعرفه‌های بالای ۱۲۰ درصد قابل رقابت با خودرو‌های چینی نیستند؛ خودروهایی که در قیاس با تولیدات داخل دارای آپشن‌های کامل‌تری هستند و لابد مونتاژ خودروها بهتر از داخل است ! جوان در این گزارش نوشت: اما این روزها در همین رقابت ناعادلانه و با اختلاف ۱۲۰ درصدی قیمت، تولیدکنندگان داخلی راضی نشده و دائم بر طبل گرانی می‌زنند و لابد در آن سو باز خواستار افزایش تعرفه‌اند تا مردم چاره‌ای برای انتخاب تولیدات داخلی نداشته باشند.

 این در حالی است که خودروهای غربی با ارزان شدن مواد پتروشیمی، ‌ورق‌های فولادی و... ارزان ترشده و با آپشن‌های جدید و امکانات بیشتری به بازارها عرضه می‌شوند.

در اینجا منظور حمایت از واردات نیست اما باید جایی از تولید داخل حمایت کرد که لااقل یک دلیل برای دفاع ازکالای داخلی وجود داشته باشد!

کاش مسئولان خودروساز کشور ما به جای راحت‌ترین راه برای کسب درآمد یعنی افزایش قیمت‌ها و لابی و ادعای استدلال‌های کارشناسی برای گرانی یکبار هم شده به مردم توضیح می‌دادند که چرا باید این خودروها را با چنین کیفیتی و با چنین قیمتی بخرند؟ چرا با گذشت هر سال باید طعم گرانی را بچشند، آن هم در شرایطی که هر از چند گاهی نمایندگان مجلس یا کارشناسان برآورد قیمت تمام شده این خودرو‌ها را در صورت ساخت در یک کارخانه با بهروری بالا در حد نصف آن برآورد می‌کنند.

به نظر می‌رسد افکار عمومی اکنون بیش از همه نیاز به این دارد که برای خرید محصولات خودروهای داخلی و افزایش قیمت‌ها برای چندمین بار اقناع شود و مایل هستند بدانند با خرید و حمایت از این شرکت‌های خودرو‌سازی محصول بهتری را دریافت می‌کنند یا محصولات موجود را با خدمات پس از فروش بهتری دریافت خواهند کرد.

متأسفانه همه می‌دانیم که این چنین نیست در حالی که نیروهای مازاد در بخش‌های مدیران میانی و بالاتر، هزینه‌های زیادی را به قیمت تمام شده تحمیل کرده و بخش بدنه کارگری آن در سطوح پایین (‌خط تولید و خدمات پس از فروش) با کمبود نیرو هم مواجهند.

چرا تاکنون در یک گزارش شفاف تعداد نیروهای صف و ستاد – کارگران و متخصصان – مدیران میانی ومعاونان و میزان حقوقی که هر بخش به خود اختصاص می‌دهد چاپ نشده و در بررسی مقایسه‌ای با شرکت‌های همتراز برای مردم و علاقه‌مندان روشنگری نشده است؟!

ما اگر انتظار داریم که از خودروی داخلی حمایت شود و مردم گرانی خودرو‌ها را بپذیرند، باید نشان دهیم این افزایش نه از سر توان چانه زنی و متکلم وحده بودن در بازار خودرو که به دلیل ارائه خدمات بیشتر یا محصول باکیفیت‌تر است، وگرنه روزی فرا خواهد رسید که همین حمایت چند ده ساله چنان این صنعت را به زمین خواهد زد که دیگر نخواهد توانست از جای برخیزد و حتی با دوپینگ‌های ارزانی ارز و واردات هم زنده نخواهد
ماند.
هرچند هم اکنون هم بدهی چند هزار میلیارد تومانی به قطعه‌سازان و سیستم بانکی و دخالت در اموری که شاید اصلاً لزومی به ورود در آن نیست (‌از جمله ورود به خرید باشگاه ها، ‌ورود به خرید بانک‌ها و...) آنقدر این صنعت را سنگین کرده که ایجاد تحرک در آن سخت است و باید از زمانی ترسید که مردم با این محصولات قهر کنند!
 
با این توضیحات راهکار چیست؟

همان طور که در بالا آمد باید مدیران عامل این شرکت‌های خودرو‌سازی مردم را در خرید اجباری تولیدات داخلی اقناع کنند، برای این منظور می‌توانند به جای شروع از نقطه گرانی نخست راه‌های کوچک کردن و کاهش هزینه‌ها و نیروهای مازاد سفارشی آقازاده‌ها و مسئولان را که در بدنه شبه کارشناسی و ادارات مشغولند کنار گذاشته ونشان دهند هدف آنها اصلاح و بازسازی این صنعت است نه گرانی و گرفتن پول از مردم!

در مرحله بعد حتماً خودرو سازان داخلی باید تلاش کنند یک برنامه‌ریزی مدون داشته باشند و هزینه افزایش قیمت‌ها صرف مواردی چون افزایش کیفیت یک محصول در آینده کوتاه مدت یا کاهش هزینه در یک بخش از صنعت خواهد شد، وگرنه شکل‌گیری این احساس که خودرو سازان زور می‌گویندو هروقت و هر طور که دلشان می‌خواهد خودروی خود را به مردم می‌فروشند، راهی دوام‌دار نبوده و شرکت‌های متصل به شرکت‌های درجه چندم چینی مقبول‌تر می‌شوند.