«هوای خاکستری»، بهترین اثبات برای کم کاری‌های مسئولان!

ساعاتی پیش، تصمیم مسئولان برای کاهش آلودگی هوای پایتخت و نرسیدن به وضعیت «اضطرار» تمدید شد تا یادمان بیاید که برای رفع معضل قدیمی تهران جز تجویز مُسکّن کاری صورت نگرفته است.

به گزارش «تابناک»، از جمله اقداماتی که با تغییر دولت در سال 92 در دستور کار قرار گرفت و اثرات آن برای ساکنان پرشمار پایتخت دود گرفته ملموس بود، توقف تولید بنزین در پتروشیمی‌ها بود؛ تصمیمی که به واردات بنزین به کشور گره خورد تا ریه های تنفسی کلان شهرهایی چون تهران تا حدودی باز شده و یادمان برود که هر تابستان و پاییز، شدت گرفتن گرما و وقوع پدیده وارونگی جوی چه اوضاع غیرقابل تحملی برای شهروندان شهرهای بزرگ پدید می‌آورد.

اوضاع به گونه‌ای شده بود که اواخر عمر دولت دهم، اثرات آلودگی هوا را در شهرهای کوچک تر نیز می‌شد به وضوح دید و تاکید مشدد دولت مردان بر سلامت بنزین های عرضه شده در جامعه این باور را به وجود آورده بود که هیچ درمانی برای آلودگی هوا وجود ندارد؛ چیزی شبیه مثل معروفِ آش کشک خاله!

با این روال عجیب نبود که همه طرح های مقابله با آلودگی فراموش شوند و بی تفاوتی ها تا آنجا اوج بگیرد که در بهارستان، اهالی خانه ملت با کمترین تنش و مخالفتی قانون معاینه فنی را تغییر داده و به جای آنکه الزام معاینه فنی را برای همه خودروها یکی دو نوبت در سال قرار دهند، سن معاینه فنی برای خودروهای صفر را از دو سال به پنج سال افزایش دهند.

با این روال شاید بهترین اتفاقی که می‌شد انتظارش را کشید، توقف تولید بنزین در پتروشیمی ها بود که در ابتدای راه دولت یازدهم رخ داد و البته مخالفت های فراوانی نیز به همراه داشت. طرحی که بعد از مدتی اثرات واضح آن در هوای شهرهای بسیار آلوده‌ای مانند تهران آشکار شد تا بی تاثیر خواندن آن غیرمعقول به نظر برسد. هرچند شائبه هایی درباره واردات بنزین و اثرات این اقدام در بلند مدت مطرح شد که هنوز برخی شان پاسخ نگرفته‌اند.

اما حیف و صد افسوس که این بار خارج کردن بنزین های نامرغوب تبدیل به مانعی برای پیگیری طرح های اساسی مقابله با آلودگی هوا شد چراکه در نتیجه همین اقدام، تهران بعد از سالهای طولانی، با کاهش روزهای آلوده و افزایش روزهای پاک مواجه شد و این باور را به عموم تلقین کرد که بحران در هم شکسته است؛ غافل از آنکه قرار است چنین روزهایی رقم بخورد تا متوجه شویم که اثرات بهبود کیفیت سوخت دائمی نیست.

حالا چند روز است که خوب به این حقیقت پی برده‌ایم و می‌دانیم که کیفیت سوخت مهم است اما نه آنقدر که خیال می‌کردیم، بلکه برای چاره جویی آلودگی هوا، به خیلی اقدامات دیگر نیاز است. مثل ترتیب دادن تحقیقی گسترده و جامع که در نتیجه آن مشخص شود سهم سوخت در آلودگی هوای شهرهایمان چقدر است و سهم عوامل دیگر چقدر. یا بررسی این موضوع که کیفیت سوخت های فعلی در چه حدی است و برای خلاصی از مشکل باید تا چه سطحی ارتقا پیدا کند و... .

به این فهرست می‌بایست نقش میزان نزولات جوی، وزش باد و مولفه های دیگر را هم افزود و حتی سهم فضای سبز، کمبودهای این عرصه و ضرورت های توسعه آن را هم اضافه کرد تا تازه به این نتیجه برسیم که وضع موجود چیست و بر اساس این یافته بتوانیم افق راهمان را برای کاهش آلودگی هوا مشخص کنیم.

با چنین متر و عیاری، بی شک با کیفیت خودروهای داخلی، برخی قوانین، نقش کمرنگ نهادهای نظارتی و بسیاری مشکلات دیگر مواجه خواهیم شد که رفع و رجوع هرکدامشان چه بسا سالها زمان و برنامه ریزی دقیق می‌طلبد؛ همان نقطه ضعف بزرگی که اگر نداشتیم، نه بنزین پتروشیمی و نه توقف تولیداین محصول، تصمیمات دولت مردان مختلف نمی‌توانست موجب تاخیر در تحقق چنین هدف مهمی شود؛ هدف کاهش آلودگی هوا که از سلامت جامعه گرفته تا اقتصاد کشور، بر بسیاری از مسائل ریز و درشت کشورمان اثر دارد.

البته اوضاع در کلان شهر تهران به گونه‌ای است که اگر در مقام مقایسه با دیگر شهرها برآییم، به قیاسی مع الفارق شبیه خواهد شد چراکه جز پایتخت ده میلیون نفری، کمتر شهری سراغ داریم که در آن آلودگی هوا اینقدر دقیق رصد و اعلام شود وگرنه در برخی شهرها اوضاع به قدری وخیم است که شاهد رقم خوردن رکوردهای جهانی در آلودگی هوا هم هستیم! با چنین وضعیتی چه نتیجه ای می‌توان گرفت جز اینکه عملکرد چندسال اخیر مسئولانمان به بحث تولید یا عدم تولید بنزین در پتروشیمی سپری شد و بس؟!