بررسی ابعاد مختلف قطعنامه جدید شورای حکام

بیش از یک دهه است که گذشته پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران کانون توجه تبلیغات جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران شده است. همه دستگاههای جاسوسی جهان دست به دست هم داده اند تا با موشکافی در گذشته ایران، سندی پیدا کنند تا انحراف پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران را به مقاصد نظامی نشان دهند. در این مسیر از هر ابزاری فنی استفاده کردند و  تمام قدرت خود را بکار گرفتند تا با جمع آوری اطلاعات از طرق عمدتا غیر قانونی و حتی ناسازگار با رویه های پادمانی آژانس بین المللی انرژی اتمی، یک پرونده پیچیده و چند لایه به نام ابعاد نظامی احتمالی فعالیتهای هسته ای ایران(PMD) را علیه کشورمان شکل دهند. هدف آنها این بود که با سنگین کردن این پرونده و افزودن خیالپردازیهای سرویسهای جاسوسی، زمینه ای فراهم آورند که توجیهات حقوقی علیه فعالیتهای هسته ای کشورمان با هدف محروم سازی کامل کشورمان در این زمینه تامین و اقدامات خصمانه علیه ایران را در بدترین شکل ممکن،  موجه و عملی سازند.
 
نگاهی به سابقه همکاریهای ایران در سالهای گذشته و بستن یک به یک هر کدام از اتهامات و بعد طرح اتهامات جدید از سوی آژانس، سبب شد که بی اعتمادی  عمیقی در مردم ایران نسبت به عملکرد آژانس و شورای حکام  در مورد گذشته هسته ای ایران شکل پذیرد، به نحوی که عمده مردم ایران بر این باور بودند که این پرونده تبدیل به یک موضوع  به سر وته شده است که بسیار بعید است روزی بسته شود. بی اعتمادی ایرانیان زمانی به اوج خود رسید که بر اساس مدالیته سال 2007 شش موضوع بسته شد و موضوعی که اصلا موضوع نبود در قالب مطالعات ادعائی  نه تنها بسته نشد بلکه تبدیل به موضوع ابعاد نظامی شد. 

به هر صورت، موضع جمهوری اسلامی ایران راجع به عدم پذیرش این اتهامات همواره به صورت منسجم و قاطعی تکرار شده است. اما  در قالب مذاکرات برجام و براساس بند 14 آن، کشورهای عضو گروه 1+5 متعهد شدند که اگر ایران یک سری اقدامات را طبق نقشه راه انجام دهد، این پرونده تا قبل از پایان سال 2015 بسته شود. همان موقع اینجانب در مقالات خود اظهار داشتم که بستن این پرونده بزرگترین آزمون  طرفهای مذاکراتی  در نشان دادن  حسن نیت در عمل به تعهد خود در قبال برجام است.  کشورمان مطمئن از گذشته خود، جهت اتمام حجت،  اقدامات  لازم را بر اساس نقشه راه  انجام داد. آژانس هم گزارش اخیر خود در ماه دسامبر را به موضوع گذشته فعالیتهای هسته ای ایران اختصاص داد. در مقالات خود در زمینه بررسی این گزارش، اشاره کردم که گزارش اخیر آژانس سند روسفیدی جمهوری اسلامی ایران در عرصه پادمانی است چون به صراحت آژانس اعلام داشت که هیچ ماده هسته ای از ایران به مقاصد نظامی منحرف نشده است.  از طرف دیگر در این گزارش به صراحت بیان شده است که ایران همه تعهدات خود را بر اساس نقشه راه انجام داده است.  همانطور که قبلا هم گفتم با این گزارش، آژانس بین المللی انرژی اتمی، چاره ای جز بستن پرونده گذشته هسته ای ایران ندارد.

 بر همین اساس چند روز قبل کشورهای عضو گروه 1+5 بعد از مذاکرات زیاد با کشورمان که خود نشان دیگری از قدرت دیپلماسی کشورمان است، متن قطعنامه ای را ارائه داده اند که در تاریخ 15 دسامبر توسط شورای حکام به تصویب خواهد رسید و بر اساس آن، پرونده PMD بسته خواهد شد. عبارت بکار رفته در بند 9 این قطعنامه جای هیچ تفسیری باقی نمی گذارد که این پرونده بسته خواهد شد و دیگر گذشته هسته ای ایران در دستور کار آزانس بین المللی انرژی اتمی قرار نخواهد داشت بلکه آنچه از این به بعد مورد کنکاش آژانس است اقدامات پادمانی و نظارتی آژانس درمورد حال و  آینده  برنامه هسته ای ایران است. 

 اجراي برجام با حل مساله پرونده PMD ارتباط نزديك و تنگاتنگي دارد، چون  بر اساس  دستور مقام معظم رهبری،  اجراي برجام منوط به مختومه شدن این پرونده در شوراي حكام است. در قطعنامه ارائه شده از سوی گروه 1+5 ، طرفهای مذاکراتی به این موضوع توجه کافی کردند که اگر بخواهند بیش از این روی پرونده مزبور اصرار کنند باید قید اجرای برجام را بزنند و بعبارتی بین اجرای برجام واین پرونده، اجرای برجام را انتخاب کردند. 

با  آگاهی کامل از حساسیت موضوع و با تلاش انجام شده از سوی تیم مذاکره کننده، اين قطعنامه در بند ٩ خود از  صراحت لازم برخوردار است به نحوی که بیان می دارد: « همه فعاليت‌ها در نقشه راه براي روشن ساختن موضوعات باقيمانده گذشته و حال مرتبط با برنامه هسته‌اي ايران طبق برنامه زماني توافق شده انجام گرديده» و «اين امر رسيدگي به اين دستور كار (پرونده PMD) توسط شوراي حكام را خاتمه مي‌دهد.»  اين عبارت، از نظر حقوقي با تصويب قطعنامه به موضوع اتهامات ناروا علیه گذشته هسته ای کشورمان خاتمه مي‌دهد و حقانیت جمهوری اسلامی ایران را برای کل جهان روشن می سازد. این موضوع یکی از دستاوردهای مهم دیگر در عرصه مذاکرات هسته ای است و نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران بی دلیل و به صورت ناروائی موضوع فشارها و جنجالهای تبلیغاتی غرب در یک دهه گذشته بوده است و بی اساس بودن تبلیغات رزیم صهیونیستی را نشان می دهد. شاید روسفیدی پادمانی بهترین واژه توصیف کننده وضعیت فعلی پرونده هسته ای کشورمان باشد. 

ابعاد احتمالي نظامي مربوط به مسائل گذشته هسته‌‌اي ايران است که با این قطعنامه کلا بسته می شود اما  قطعنامه ارائه شده  از سوی گروه 1+5 روی اجرای برجام متمرکز است و برنامه جامع اقدام مشترك و قطعنامه ٢٢٣١ يك دوره ١٠ ساله تعامل آژانس با ایران را در نظر می گیرد که کاملا متفاوت از دوران قبلی است، چون براساس بند ١١ قطعنامه پيشنهادي، ١٢ قطعنامه پيشين شوراي حكام لغو می شود. در قطعنامه جدید راستي‌آزمايي اجراي برجام در دستوركار  شورای حکام قرار مي‌ گیرد.  این موضوع به این معنا است که سندی مبنای تعاملات آژانس و ایران خواهد بود  كه قبلا  توسط ایران مذاکره شده است و مورد توافق و رضايت ايران بوده است. این موضوع یکی از دستاوردهای  مهم دیپلماسی موفق هسته ای کشورمان، تحت رهنمودهای حکیمانه و مدبرانه مقام معظم رهبری است.  
 
*معاون مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین المللی