سکان خبر در صداوسیما دقیقاً به دست کیست؟!

ساختار صداوسیما در دوران تازه تقریباً قطعی شده اما همچنان برخی از بزرگ‌ترین نقدهایی که به این مجموعه وارد بود، برجای ماند و حتی برخی چالش‌ها نسبت به گذشته نیز پیچیده‌تر شد و حوزه «حوزه» از همه بخش‌ها وضعیت عجیب تری دارد؛ حوزه‌ای که در سال‌های پیش رو نیز همچنان با سه محوریت به تولید و انتشار خبر خواهد پرداخت و همین وضعیت می‌تواند منجر به تکرار برخی اتفاقات دوران گذشته شود.

به گزارش «تابناک»؛ سازمان صداوسیما را می‌توان تنها مجموعه تلویزیونی و رادیویی جهان قلمداد کرد که به شدت متکثر یا شاید به عبارت دقیق‌تر، مملو از موازی کاری است و شاید اوج این کثرت بی‌هدف را بتوان در بخش خبر صداوسیما به نظاره نشست؛ جایی که پیش از این، باشگاه خبرنگاران به عنوان بازوی معتمد معاونت سیاسی، واحدمرکزی خبر و شبکه خبر در آن به طور همزمان اقدام به تولید خبر می‌کردند و در دوران سرافراز تلاش شد تا یکپارچه شوند اما ظاهراً تنها معاونت سیاسی به لحاظ اسمی و ساختار کلی به معاونت خبر، تغییر نام داد و اتفاق دیگری رخ نداد.

در این شرایط انتظار می‌رفت با تغییر عنوان و ساختار و شکل گیری معاونت خبری این موازری کاری تغییر کند اما تنها اتفاقی که رخ داد، تغییر عنوان واحد مرکزی خبر به خبرگزاری صداوسیما بود؛ اتفاقی جالب و عجیب که وضعیت را پیچیده‌تر ساخت، چرا باشگاه خبرنگاران صداوسیما نیز دقیقاً خود را با عنوان بزرگ‌ترین خبرگزاری فارسی‌زبان جهان معرفی می‌کند و بنابراین، تا اینجای کار صداوسیما دو خبرگزاری دارد و یک شبکه خبر که همه اینها همزمان اقدام به تولید خبر می‌کنند.

این تغییرات کاملاً برخلاف رویکردی بود که سرافراز آغازگرش بود و بنابر کوچک‌سازی و چابک سازی این مجموعه بزرگ گذاشته شده بود. اگر قرار بود در این راستا گامی برداشته شود، انتظار می‌رفت حداقل واحد مرکزی خبر و باشگاه خبرنگاران با هم ادغام شود و خبرگزاری صداوسیما شکل بگیرد و به جای سه مجموعه تولید خبر، رسانه ملی از دو کانال برخوردار شود اما ظاهراً اصلاحات در این ساختار به سادگی ممکن نیست و البته نباید از مقاومت سازمانی غافل شد!

در این شرایط ابهام‌های بسیاری به وجود آمده که با وجود آنکه مدتی از تغییر ساختار بخش خبر صداوسیما و اعلام موجودیت خبرگزاری این سازمان می‌گذرد، هنوز به صورت شفاف پاسخی درباره‌اش مشخص نشده و بنابراین ساختار کنونی خبر تا حدودی نیز مبهم است و به خصوص درباره ماهیت خبرگزاری صداوسیما مباحث جدی مطرح است که بخشی از آنها در حوزه حقوقی قابل بحث است.

تاکنون خبرگزاری رسمی ایران، خبرگزاری ایرنا بود و باشگاه خبرنگاران نیز به عنوان خبرگزاری جدی گرفته نمی‌شد اما اکنون با راه اندازی خبرگزاری صداوسیما، کدامیک از اینها خبرگزاری رسمی کشور است و در سطح بین‌المللی، کدامیک از این رسانه‌ها، نمود عینی موضع رسمی کشور در موضوعات مختلف هستند؟

همچنین این پرسش مطرح است که اگر واحد مرکزی خبری به خبرگزاری تغییر وضعیت داده، آیا برای این مجموعه همچون دیگر خبرگزاری‌ها از هیات نظارت بر مطبوعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی صدور مجوز برای خبرگزاری‌ها کسب مجوز شده یا استفاده از عنوان خبرگزاری صداوسیما بدون طی تشریفات قانونی است؟ اگر چنین رویه‌ای طی شده، آیا خبرگزاری صداوسیما، از این پس همچون دیگر خبرگزاری‌ها با صاحب امتیازی سازمان صداوسیما دارای مدیرمسئول و سردبیر مشخصی است که با برخوردی مشابه دیگر خبرگزاری‌ها مواجه می‌شود؟

در واقع آیا از این پس شاهد تذکر به خبرگزاری صداوسیما از سوی هیات نظارت بر صداوسیما، توقیف یا اعلام جرم علیه این خبرگزاری و دیگر رویه‌های معمول برای همه خبرگزاری‌ها خواهیم بود یا این خبرگزاری، وضعیتی متفاوتی با دیگر خبرگزاری‌ها خواهد داشت و به واسطه آنکه راه اندازی‌اش توسط صداوسیما صورت پذیرفته از این مفاد صریح قانونی مستثنی خواهد شد؟ آیا امکان چنین بدعنی قانونی وجود دارد یا نهادهای متولی نظیر هیات نظارت بر مطبوعات اجازه شکل‌گیری این رویه تازه را نخواهد داد؟

در این مقطع، خبرگزاری صداوسیما با عنوان تازه اما با آرم واحد مرکزی خبر به اطلاع رسانی می‌پردازد و ظاهراً هنوز در این مجموعه نیز شرایط یک دستی حاکم نشده است. این کلاف سردرگم، عملاً یافتن پاسخ این پرسش را که «سکان خبر در صداوسیما دقیقاً به دست کیست؟» را ناممکن ساخته است. صداوسیما بدون شک تنها رسانه اینچنینی در جهان است که چندین کانال خبری موازی دارد و هیچ‌کدام از این کانال‌ها نیز کارآمدی لازم را ندارند.

ای کاش همه این بخش‌های خبر در راستای کوچک‌سازی و چابک‌سازی با حفظ نیروی زبده و تعدیل سایر توان نیروی انسانی، به یک مجموعه واحدِ دارای کارآمد و قدرت رقابت در سرعت و کیفیت اطلاع رسانی با دیگر رقبایش تبدیل می‌شد اما حیف که حداقل دورنمایی در سال‌های پیش رو برای چنین اقدامی مشهود نیست و ظاهراً سیاست کوچک‌سازی و چابک‌سازی نیز آهسته آهسته متوقف می‌شود.