این فیلم 10 میلیاردی حاصل تصمیم اشتباه کدام مدیر بود؟

با عدم پذیرش رای حکمیت در پروژه سینمایی «لاله»، پرونده این فیلم سینمایی پرحاشیه در شرایطی به سازمان بازرسی کل کشور ارجاع داده شده که ظاهراً مدیران پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنان از این پروژه دفاع می‌کنند؛ اتفاقی عجیب که آخرین بار امروز رخ داد و وزیر سابق ارشاد به یک باره انتقادی تندی درباره عدم تکمیل لاله مطرح کرد اما ظاهراً پیکان این انتقادات به شخص منتقد بازمی‌گردد.

به گزارش «تابناک»؛ سیدمحمدحسینی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز (پنجشنبه) گفت: «پروژه لاله اگر روال را عادی داشت تا الان كامل شده بود اما نمایندگان و رسانه ها نسبت به آن واكنش نشان دادند. بعد از این اختلافات فیلمنامه آن را دوباره مطرح كردند و متوجه شدند كه آسیب هایی كه می‌گفتند در این فیلم نیست و می تواند روند تولید این پروژه ادامه یابد و تا اواخر دولت دهم نیز حدود ۷۵ درصد آن تكمیل شده بود.

حسینی در خصوص توقف فیلم برداری این پروژه که درباره زندگی «لاله صدیق» دختر یک کارخانه‌دار است که به اتومبیلرانی می‌پردازد و در دوره‌ای نیز به دلیل دوپینگ در مسابقات محروم شده بود، نیز عنوان كرد: «پیست اتومبیل رانی كه برای فیلم برداری سكانس های آخر این فیلم در نظر گرفته شده بود، تخریب شده و آن را از بین برده بودند كه تا امروز نیز آماده نشد، البته ما با وزارت ورزش بسیار پیگیر بودیم اما متاسفانه در دولت قبل این اتفاق رخ نداد.»

وی گفت: «در دوران جدید نیز اختلاف حقوقی بین كارگردان و مدیران سازمان سینمایی پیش آمد و آن باعث وقفه کار شد و مثل اینكه كار به دادگاه نیز كشیده شده است، درنتیجه در پروژه لاله اختلاف حقوقی وجود دارد كه مسئولین ارشاد گفتند بنا بر این داریم تا این پروژه به سرانجام برسد. مبالغی از بیت المال برای ساخت این فیلم پرداخت شده كه اگر این پروژه تكمیل نشود این هزینه ها به هدر رفته و بهتر است این فیلم ساخته و آماده شود و چه در داخل كشور و چه در خارج از آن ارائه شود.»

گفته‌های تازه حسینی البته با انتقادهایی نیز درباره اکران فیلم‌های مرتبط با فتنه همراه بود؛ فیلم‌هایی که اتفاقاً همگی آنها در دولت پیشین و در زمان وزارت او ساخته شد و در حالی که حسینی و مدیرانش عنوان می‌کنند فیلم‌ها برخلاف سناریوی مصوب ساخته شده، کارگردان‌های این پروژه‌ها تاکید دارند مطابق با فیلمنامه اثرشان را خلق کرده‌اند و به عنوان نمونه درباره «آشغال‌های دوست داشتنی» (بنابر اذعان کارگردان اثر) مو به مو مطابق با سناریو در دولت پیشین فیلم ساخته شده و به همین دلیل نمی‌توان از مسئولیت ساخت این فیلم‌ها شانه خالی کرد و بر روی دوش مدیران بعدی انداخت.

با این حال سوای این نقدها، مهم‌ترین گفته‌های حسینی که عجیب به نظر می‌رسد و بیانش دور از انتظار بود، گفته‌های وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد درباره فیلم «لاله» به کارگردانی اسی نیک نژاد است؛ فیلمی که نه مضمونش یک اولویت ارزشی (نظیر «چ») بود که میلیاردها تومان از سرمایه وزارت فقیر فرهنگ و ارشاد را صرف تولیدش کرد و نه کارگردانش با آن سوابق، گزینه‌‌ مورد تایید بود و در واقع تولید «لاله» از اساس یک اشتباه بزرگ مدیریتی بود که حسینی و معاون سینمایی‌اش مرتکب شدند.


پروژه «لاله» که تاکنون بیش از ۷ میلیارد تومان هزینه روی دست مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان سینمایی گذاشته و جزو میراث حسینی و شمقدری است، به واسطه ضعف در نگارش قرارداد توسط مدیران پیشین، حتی حقوقش نیز به طور کامل در اختیار دولت قرار نگرفته و به همین دلیل مدیران تازه، تعیین تکلیف این پروژه را به زمانی موکول کردند که حداقل وضعیت مالکیت این اثر مشخص شود و پس از تکمیل این پروژه، لااقل فیلم متعلق به سرمایه گذار یا همان وزارت فرهنگ و ارشاد باشد.

با این حال اسی نیک نژاد کارگردان «لاله» زیر بار نرفت و در نهایت قرار شد مطابق با قرارداد حکمیت تعیین کننده باشد اما رای حکمیت نیز با پذیرش نیک نژاد که با قراردادی سست، بخشی از حقوق و رایت فیلم را نیز در اختیار داشت، همراه نشد و در نهایت سازمان سینمایی برای آنکه تکلیف مالکیت این فیلم مشخص شود، پرونده را به سازمان بازرسی کل کشور ارجاع داد.

به گفته طباطبایی نژاد مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، برآوردی که رضاداد انجام داده، یک و نیم میلیارد تومان تا پایان فیلمبرداری ۳۰ درصد باقی‌ مانده نیاز است که این رقم از طریق سازمان سینمایی به شکل اقساط در اختیار مرکز گسترش قرار خواهد گرفت؛ افزون بر اینکه بخش پست پروداکشن هم در اختیار مرکز گسترش است که طبق نظر مرکز، در ایران با خارج از کشور انجام خواهد شد. برآورد اولیه برای پست پروداکشن ۶۰۰ هزار دلار بوده که بر پایه آن، 3.3 میلیارد بودجه علاوه بر بودجه ۶.۷ میلیاردی تاکنون هزینه شده برای تکمیل این پروژه مورد نیاز است و هزینه تولید این پروژه 10 میلیارد تومان خواهد شد!


بنابراین، برای بازگرداندن هزینه تولید این پروژه، نیازمند فروشی بیش از 20 میلیارد تومانی است که طبیعتاً این فروش حتی با واگذاری رایت خارجی این فیلم حاصل نخواهد آمد و شکست تجاری این پروژه قطعی است و فیلم نیز یک اثر ارزشی نیست که بتوان ادعا کرد برای تولید اثر ارزشی، گیشه اهمیت ندارد، هرچند حتی آنجا نیز گیشه اهمیت دارد، چرا که نشان می‌دهد مخاطب تا چه میزان با آثار ارتباط برقرار کرده است.

آیا نباید مدیران تعریف کننده چنین پروژه‌ای که تا پیش از این دولت، ۶.۷ میلیارد تومان پول صرف ساخت این مجموعه کرده‌اند، بابت این فاجعه و اعتباراتی که حق مستندسازان جوان و فیلم اولی‌ها بوده و به بعضی از ایشان کمتر از ۲۰ میلیون از این رقم نیز در شرایط عادی نمی‌رسد، پاسخگو باشند؟

آیا عجیب نیست که مدیران رقم زننده این ماجرا امروز نه تنها درباره این موضوع پاسخگو نیستند، بلکه اعتراض می‌کنند چرا این پروژه تکمیل نشده و در واقع خواستار هزینه چند میلیاردی لازم برای تکمیل این پروژه هستند؟! در این شرایط در واقع مدیران کنونی سینمای ایران باید 3300 میلیون تومان دیگر برای تکمیل فیلمی هزینه کنند که بعید است حتی همین 3300 میلیون تومان را نیز در گیشه بازگرداند و همین کمدی-تراژدی نشان می‌دهد پروژه «لاله» چه ظلم بزرگی به سینمای ایران بود.