برخی از اعضای کنگره حتی پیش از اینکه جوهر توافق موقت پاییز گذشته با ایران خشک شود، از سادهلوحی این توافق اظهار تاسف کرده و پیشبینی میکردند که ایران در اجرای این موافقتنامه شکست خواهد خورد.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، نشنال اینترست نوشت، آنان آن موقع اشتباه کردند و در حال حاضر هم درک نمیکنند که یک توافق نهایی قوی قابل دسترس باشد و بر گزینههای دیگر ارجحیت دارد. با نگاهی به گذشته، روشن است که بسیاری از اعضای کنگره که منتقد روند دیپلماتیک بودند از طرق مختلف درباره توافق موقت دچار اشتباه بودند. نخست سوالات درباره غنیسازی است. مایک روجر، رئیس کمیته اطلاعات 24 نوامبر 2013 گفته بود: «تنها چیزی که [با توافق موقت] تغییر کرده این است که شما اکنون به [ایرانیها] اجازه ادامه غنیسازی دادهايد.» این اشارات، ناظر بر این است که مهمترین نگرانی در آن زمان، ادامه غنیسازی و ذخیره اورانیوم غنیشده در سطح نزدیک به تولید سلاح هستهای بوده است.
موضوع دومی که منتقدان مذاکره با ایران بر آن پافشاری میکردند بحث تحریمها بود. در نهایت نیز برخی ادعا ميكردند که توافق موقت، احتمال مسلح شدن ایران به سلاح هستهای را افزایش میدهد؛ اما مقامات ارشد وزارت خارجه و خزانهداری پیش از راستیآزمایی توسط کمیتههای کنگره روز 29 ژوئیه اعلام کردند که شرایط برنامه اقدام مشترک توسط هر دو طرف مورد احترام واقع شده است. در نتیجه، ایران در مقایسه با سال گذشته فاصله بیشتری با دستیابی به سلاح هستهای دارد؛ نظارت بر تاسیسات هستهای ایران بسیار گستردهتر از هر زمانی شده است و مذاکرات برای دستیابی به یک توافق جامع در حال پیشرفت است.
به گفته وندی شرمن، معاون وزیر خارجه، این توافق «توافقی خواهد بود که تمام راههای بالقوه ایران به سلاح هستهای را قطع خواهد کرد.» به نظر میرسد اجرای موفقیتآمیز توافق موقت، تاثیر اندکی بر منتقدان داشته است. سناتور منندز، رئیس كميته سياستخارجي سناي آمريكا اعلام کرده است که کمتر از 6 ماه پیش، نگران نیست. سناتور روبیو هم مدعي شده است که ایرانیها ما را فریب خواهند داد. براد شرمن، نماينده دموكرات مجلس نمايندگان آمريكا هم با اطمینان پیشبینی کرده است که «ما به توافق خوبی دست نخواهیم یافت.»
اگر منتقدان این فرآیند دیپلماتیک میخواهند که اعتبار خود را حفظ کنند، باید با حقایق اجرای توافق، تا به امروز مواجه شوند. اگر آنها میخواهند که گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره تعهد کامل ایران به برنامه اقدام مشترک و توافق این کشور برای انجام اقدامات بیشتر در چهار ماه آتی را نادیده بگیرند، بنابراین نباید توجهی به پیشبینیهای آینده آنها داشت. وندی شرمن، مذاكرهكننده ارشد آمريكايي هفته گذشته روشن کرد که مذاکرات سختی با ایران پیش روی ما است و هیچ ضمانتی وجود ندارد که توافق جامع حاصل شود. به علاوه اختلافنظرات بسیار جدی در کنگره آمریکا بر سر اینکه چه خروجی از این مذاکرات برای امنیت ایالات متحده ضروری است، وجود دارد. اما در شرایطی که توافق موقت وارد وقت اضافه شده است، ارزش دارد که بررسی کنیم ارزیابیهای چه کسی بيشتر دقيق بوده است. نتایج مثبت این مذاکرات تا به امروز را در ذهن داشته باشید و با در نظر گرفتن جایگزینهای ترسناک دیپلماسی، به مذاکرهکنندگان فضای بیشتری بدهید.