اختلاف نظر کارشناسان درباره مرگ ماهی‌ها
ما تصفیه فاضلاب را به روش دستی و پالایشی انجام می‌دهیم که پساب خروجی آن برای کشاورزی مناسب است اما آب بالادست که از تهران وارد فشافویه می‌شود برای پرورش ماهی مناسب نیست.
گوشت ماهی همه جور آلودگی را به خود می‌گیرد و آب سد فشافویه هم مناسب پرورش ماهی نبوده و گوشت این ماهیان کپور پرورشی تلف شده حاوی انواع فلزات، ازت و هیدروکربن‌های آروماتیک بود؛ غلظت آزبست این آب هم بالا بوده، بنابراین اگر این همه ماهی در بازار مصرف توزیع می‌شد، سلامت مردم بطور جدی به خطر می‌افتاد.به گزارش ایران، این گفته‌ها بخشی از اظهارنظر محمد پرورش مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در حاشیه کارگروه بررسی علت مرگ و میر ماهیان در فشافویه بود.
وی در پاسخ به این‌که یکی از دلایل مرگ ماهی‌ها آلودگی فاضلاب بوده یا خیر، گفت: ما تصفیه فاضلاب را به روش دستی و پالایشی انجام می‌دهیم که پساب خروجی آن برای کشاورزی مناسب است اما آب بالادست که از تهران وارد فشافویه می‌شود برای پرورش ماهی مناسب نیست.
وی افزود: شخصی که از سد فشافویه بهره‌برداری شیلات می‌کرده اخطارهایی هم دریافت کرده بود اما همچنان به کار خود ادامه داده است.
پرورش اظهار کرد: یکی از مشکلات سد فشافویه بحث مدیریت بهره‌برداری است. ما باید قبول کنیم که سال‌های خشکی را می‌گذرانیم و یکی از مشکلات پیش روی ما بحث آب شرب است و من از همین جا اطلاع‌رسانی می‌کنم بهره‌بردار سد فشافویه 10 سال پیش مجوز گرفته که در آن زمان میزان آب سد در وضعیت خوبی بوده ولی امسال فقط 10درصد ظرفیت آب داشته و واضح است که میزان پرورش ماهی باید متناسب با حجم کنونی می‌بود اما بیشتر از یک میلیون بچه ماهی رهاسازی شده و این فاجعه به خاطر خفگی ماهی‌ها اتفاق افتاده است.
حوزه آب و فاضلاب باید هر چه سریعتر طرح تصفیه فاضلاب اسلامشهر را به بهره‌برداری برساند و تمام مستندات ما موجود است که حتی شرکت آب و فاضلاب استان تهران از منابع خود طرح را تا 65 درصد پیش برده و 35 درصد آن باقی مانده است.
وی از پایان این پروژه تا پایان سال آینده خبر داد و گفت: با اتفاق پیش آمده و نگرانی مردم درباره ورود فاضلاب به طبیعت و نبود نظارت از سال 1355 (سال ساخت سد فشافویه) باید گفت که فاضلاب به صورت خام وارد طبیعت نمی‌شده، بلکه از 25 هکتار نیزار عبور و خودپالایشی می‌کرده است و مردم نباید نگران شوند.
بهره‌بردار مقصر است
محمدهادی حیدرزاده مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران مهمترین دلیل تلف شدن ماهی‌های سد فشافویه را ضعف مدیریت بهره‌برداری و نبود تناسب بین میزان آب ورودی به آنجا و میزان تخم‌ریزی ماهیان اعلام کرد و افزود: در اواخر هفته گذشته مرگ دو میلیون ماهی در سد فشافویه دستگاه‌های اجرایی و متولی را برای حل بحران مجبور به تشکیل جلسه کرد، دستگاه‌های اجرایی محیط زیست، آب و فاضلاب، آب منطقه‌ای جهاد کشاورزی موضوع را بررسی کردند و نسبت به رفع بحران تدابیری اندیشیدند.
وی گفت: براساس گزارش تیم کارشناسی، مهمترین علت تلف شدن ماهیان سد فشافویه ضعف مدیریت بهره بردار و عدم تناسب بین میزان آب ورودی به آنجا و میزان تخم‌ریزی ماهیان در آنجا بوده است.
حیدرزاده اظهار کرد: با توجه به این‌که حجم آب دریاچه ۲۰۰ هکتار است و در حال حاضر حجم آب ۵۰ هکتار است این میزان آب حتی کمتر از حجم مخزن و کمتر از تخم‌ریزی است که در آنجا صورت گرفته است. وی تصریح کرد: البته ورود فاضلاب‌های صنعتی و خانگی در آلودگی آب سد فشافویه بی‌تأثیر نبوده است که نتایج قطعی آن تا پایان هفته با جلساتی که به منظور حل موضوع تشکیل می‌شود بررسی خواهد شد.
نباید پروانه پرورش آبزی صادر می‌شد
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان تهران در پاسخ به سؤال ایران که چرا با وجود مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به پرورش ماهی در فشافویه، این اقدام انجام شد، توضیح داد: در مدت پرورش ماهی در فشافویه مشکل این چنینی پیش نیامده بود.
در جلسات شورای برنامه‌ریزی استان، مکاتباتی با جهاد کشاورزی داشتیم ولی مسئولیت صدور مجوز با ما نیست. وی افزود: دوستان باید در حوزه شیلات و دامپزشکی پاسخگو باشند. در همه جای دنیا این اتفاق‌ها می‌افتد. مهم این است که دلایل شناسایی شود و بر اساس آن اقداماتی انجام شود تا چنین اتفاقی تکرار نشود.
نظارتی بر پرورش ماهی نبوده است
حیدرزاده در پاسخ به این‌که چرا پیش از وقوع این حادثه اقدام قضایی برای توقف پرورش ماهی انجام نشد،اظهار کرد: دستور قضایی برای وقتی است که اتفاقی بیفتد. ما می‌توانستیم به دستگاه متولی اعلام کنیم که از نظر زیست محیطی مورد تأیید است یا نه، که نبود.
جهادکشاورزی باید وارد قضیه شود. این در حالی است که فرماندار اسلامشهر در جلسه اعلام کرد که در آذرماه سال گذشته در بخشی از سد فشافویه در نزدیکی شهرک سینمایی تلفات ماهی داشتیم اما توجهی به آن نشد. آخرین آزمایشی که از سلامت آب و ماهیان فشافویه انجام شد، فروردین سال 92 بوده است.
ممنوعیت بهره‌برداری از ماهیان فشافویه
در جلسه بررسی علت مرگ ماهیان فشافویه که با حضور مدیرکل محیط زیست تهران، مسئولان شرکت آب و فاضلاب، دامپزشکی، شیلات، مسئولان اسلامشهر، شهرری و مدیریت بحران استانداری تهران برگزار شد، حیدرزاده مدیرکل محیط زیست تهران هرگونه بهره‌برداری از ماهیان این دریاچه را ممنوع اعلام کرد و گفت: اگر پس از این،بهره‌برداری صورت گیرد، از طریق مراجع قضایی اقدام خواهد شد.
وی همچنین دستور تشکیل یک تیم کارشناسی ویژه متشکل از نمایندگان محیط زیست، شیلات، دامپزشکی، فرمانداری ری، مدیریت بحران استان، دانشگاه علوم پزشکی، شرکت آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب استان را داد و خواست تا گزارشی شفاف از علت اصلی این اتقاق تا هفته آینده به مردم ارائه شود.
لازم به یادآوری است که ارائه گزارش مستند و منظم به نتایج آنالیز آب و نمونه کالبدشکافی ماهیان دریاچه توسط محیط زیست و دامپزشکی، بررسی مجوزهای صادره جهت بهره‌برداری از کارگاه پرورش ماهی و حقآبه توسط آب منطقه‌ای نیز از دیگر موضوع‌هایی بود که در این جلسه مصوب شد.
حیدرزاده پس از پایان جلسه در جمع خبرنگاران در مورد نتیجه نهایی کارگروه گفت: کمیته بررسی لازم را انجام می‌دهد و کارشناسی‌های انجام شده نشان دهنده این است که منطقه قابلیت آبزی‌پروری را ندارد. این یک پیام بود که خشکسالی پدیده جدی است و این پدیده با توجه به گرم شدن هوا، حساس‌تر می‌شود، بنابراین بحران‌های زیست‌محیطی بیشتر می‌شود و باید مدیریت بحران داشته باشیم.
