میراث علی‌حاتمی در گراند هتل به گل نشست
اگر در ژانر سریال‌های تاریخی ایران قرار است به سریالی بنازید، آن سریالی نیست جز هزاردستان؛ هزاردستانی که مولود 8 سال تلاش شبانه روزی علی حاتمی بود. سریالی که حتی منجر به تولید شهرک سینمایی شد که بعدها آن را شهرک سینمایی غزالی نامیدند. شهرک سینمایی که این روزها دارد بسیاری از بخش‌های قدیمی خود را از دست می‌دهد. ترس این است که سرانجام به این جمله برسیم که «همه عمر دیر رسیدیم.»
گراند هتل واقعی اگر چه در لاله زار است اما وقتی نام گراند هتل می‌آید در ذهن بیشتر افراد گراند هتل شهرک سینمایی جان می‌گیرد. گراند هتلی که ایرانیها با شهرک سینمایی می‌شناسند. شهرک سینمایی اما این روزها به بد دردی دچار شده؛ فراموشی و بی توجهی. دو دردی که اگر تصمیمی برای اتمام آن اتخاذ نشود، تا جان مبتلایش را نگیرد، آرام نمی‌شیند.
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، مسئولان شهرک سینمایی به رغم تماس‌های بسیار پاسخی به شرایط موجود نمی‌دهند. هر چند که شهرک سینمایی غزالی، میراثی که علی حاتمی به جای گذاشت و در مورد آن گفت: وقتی که شهرک سینمایی را ساختم جوان بودم اما وقتی با پایان هزار دستان از آنجا بیرون آمدم دیگر پیر شده بودم؛ حالا منبعی برای درآمدزایی هم شده است. تورهای گردشگری به آنجا می‌روند و مجالس عروسی و عزا هم برگزار می‌شود و هنوز هم بهترین شهرک برای ساخت فیلم‌های سینمایی است.
این شهرک همچنان پیشانی بلند، بزرگراه شهید لشگری، کیلومتر 15 خیابان 55 ام روبروی شرکت سایپاست. این شهرک درست است که به بهانه سریال هزاردستان ساخته شد اما بعدها لوکیشن فیلم‌ها و سریال‌هایی نظیر هزاردستان، شیخ مفید، سربداران، هشت بهشت، کاراگاه علوی، کفش‌های میرزا نوروز و ... شد. در این شهرک قسمتی از کوفه برای بخش‌هایی از سریال‌های امام علی (ع) و تنهاترین سردار ساخته شد. در دل خیابان لاله زار کوچه‌ای برای فیلم تختی ساخته شد که نشانگر محله قدیمی خانی‌آباد است.
علی‌حاتمی سال 1358، در ایتالیا با همکاری یکی از بهترین دکوراتور های ایتالیایی ماکتی از شهرک ساخته و به ایران بازگشت: «در هنگام تولید هزاردستان فکر می‌کردم آن آخرین سریال تلویزیونی‌ام باشد، برای همین تمام توان و نیرویم را برای تولید آن گذاشتم. پس از فراهم شدن لباس و وسایل صحنه نوبت به ماکت و اجرای دکور رسید. برای ساختن شهرک سینمایی تلاش کردم جایی را انتخاب کنم که بعدها بشود آن را گسترش داد. نباید درانتخاب خطر می‌کردم. اگر ما زمینی به وسعت 120 هزار متر داشتیم، می توانستیم ایده آل‌های‌مان را در آن پیاده کنیم.»
حاتمی این شهرک را با استفاده از عکس‌های قدیمی موجود از طهران قدیم، ساخت این شهرک توسط فردی به نام ولی خاکدان اجرا شد. این شهرک شامل میدان توپخانه ،ساختمان عدلیه،خیابان لاله زار،سینما تابان،گراند هتل،عکاسخانه و چند مغازه دیگر است.
حاتمی درباره ساخت این شهرک گفته بود: «مدتی طولانی به دنبال چنین مکانی گشتم و نهایتا نزدیک اتوبان تهران – کرج، جای مناسبی پیدا کردم. تصادفا بعد از تحقیق فهمیدم این زمین در تملک تلویزیون است. دو سالی برای سر و سامان دادن آن زمان صرف کردیم تا نهایتا به شهرک سینمایی به شکل و شمایل امروزی رسیدیم».
حالا بخش‌های بسیاری از شهرک سینمایی دستخوش تغییر و تحول شده است. به نظر می‌رسد که این بخش‌ها به زودی برای همیشه از بین خواهند رفت. این در حالی است که شاید با مراقبت های بیشتر این بخش ها برای همیشه در شهرک سینمایی زنده بماند.
بهمن مقدسی، رییس شهرک سینمایی غزالی اما در برابر سوالات CHN سکوت می‌کند و پاسخی به این سوال نمی‌دهد که چرا بخش‌هایی از شهرک سینمایی در حال تخریب است و چرا اقدامی برای ساماندهی و مرمت آن نمی‌شود.
او پیشتر گفت‌و‌گویی با دیگر رسانه‌ها داشته که ما را به این گفته‌ها حواله می‌کند: «دکوری مثل لاله زار، اورشلیم، «تبریز در مه»، «نردبام آسمان» و «مریم مقدس» به اندازه ماموریتشان در آن پروژه طراحی شده‌اند، برای اشل سینمایی و تلویزیونی ساخته شده‌اند و ماموریتشان محدود است به همین دلیل هم کاربری‌شان تعریفی داشته که این ماموریت را هم انجام داده‌اند و وظیفه خودش در آن پروژه را به نحو احسن ایفا کرده است، ولی باقی‌مانده و مقداری سازه معماری دارد که تخریب نشده است و مشکلات خاص خودش را دارد؛ مثلا ریزش می‌کند و مرمت لازم دارد که این مرمت هم بودجه‌ی خیلی زیادی می‌خواهد. پروژه‌ای برای این دکورها وجود ندارد، اگر پروژه‌ای بیاید مرمت می‌کنیم ولی ما بودجه ردیف مرمتی نداریم.
به گفته او، این دکورها کج‌دار و مریض برای پروژه‌هایی که می‌آیند، حفظ می‌شوند. ما نمی‌توانیم مرمت کنیم چون هزینه‌گزافی برای هیچ می‌برد و کاربری از آن نمی‌بریم مثلا ما یک میلیارد خرج کنیم که کوفه را بازسازی کنیم برای این که 500-100 نفر از آن بازدید کنند؟! این نگاه نگاه میراث فرهنگی‌ای است. سازمان میراث فرهنگی باید یک کوفه نو در جایی بسازد، مواظبش باشد و مردم را در آن گردش دهد که یک کار فرهنگی باشد ولی ما کوفه را برای فیلم لازم داشتیم اگر فیلم بعدی آن را لازم داشته باشد آن را مرمت می‌کند.
با این وجود، مقدسی با اذعان به خرابی‌های عمده‌ی شهرک سینمایی، گفت: خرابی‌های عمده‌ای که ناشی از عدم هزینه است، درست است. خرابی‌های بزرگ به شکلی است که ما باید بودجه بگذاریم و آنها را بسازیم ولی عمدتا هر وقت پروژه بیاید بر اساس نیازی که دارد اصلاح و استفاده می‌کند.
او به این دو نهاد پیشنهاد همکاری می‌دهد: «میراث فرهنگی و شهرداری بودجه بگذارند، بسازند و خودشان هم متولی بهره‌برداری از آن باشند ما فقط به لحاظ رسانه‌ای و پروژه‌ای هدایت‌گر باشیم.
شهرک غزالی در چند سال گذشته میزبان گردشگران بسیاری بوده، اما با این حال نتوانسته میراث خود با حفظ کند
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، مسئولان شهرک سینمایی به رغم تماس‌های بسیار پاسخی به شرایط موجود نمی‌دهند. هر چند که شهرک سینمایی غزالی، میراثی که علی حاتمی به جای گذاشت و در مورد آن گفت: وقتی که شهرک سینمایی را ساختم جوان بودم اما وقتی با پایان هزار دستان از آنجا بیرون آمدم دیگر پیر شده بودم؛ حالا منبعی برای درآمدزایی هم شده است. تورهای گردشگری به آنجا می‌روند و مجالس عروسی و عزا هم برگزار می‌شود و هنوز هم بهترین شهرک برای ساخت فیلم‌های سینمایی است.
این تابلو عکاسی ممنوع از میراث علی حاتمی است!
این شهرک همچنان پیشانی بلند، بزرگراه شهید لشگری، کیلومتر 15 خیابان 55 ام روبروی شرکت سایپاست. این شهرک درست است که به بهانه سریال هزاردستان ساخته شد اما بعدها لوکیشن فیلم‌ها و سریال‌هایی نظیر هزاردستان، شیخ مفید، سربداران، هشت بهشت، کاراگاه علوی، کفش‌های میرزا نوروز و ... شد. در این شهرک قسمتی از کوفه برای بخش‌هایی از سریال‌های امام علی (ع) و تنهاترین سردار ساخته شد. در دل خیابان لاله زار کوچه‌ای برای فیلم تختی ساخته شد که نشانگر محله قدیمی خانی‌آباد است.
علی‌حاتمی سال 1358، در ایتالیا با همکاری یکی از بهترین دکوراتور های ایتالیایی ماکتی از شهرک ساخته و به ایران بازگشت: «در هنگام تولید هزاردستان فکر می‌کردم آن آخرین سریال تلویزیونی‌ام باشد، برای همین تمام توان و نیرویم را برای تولید آن گذاشتم. پس از فراهم شدن لباس و وسایل صحنه نوبت به ماکت و اجرای دکور رسید. برای ساختن شهرک سینمایی تلاش کردم جایی را انتخاب کنم که بعدها بشود آن را گسترش داد. نباید درانتخاب خطر می‌کردم. اگر ما زمینی به وسعت 120 هزار متر داشتیم، می توانستیم ایده آل‌های‌مان را در آن پیاده کنیم.»
ساختمان‌هایی که می‌توانستند درآمدزا باشند حالا رسوای زمانه‌اند
حاتمی این شهرک را با استفاده از عکس‌های قدیمی موجود از طهران قدیم، ساخت این شهرک توسط فردی به نام ولی خاکدان اجرا شد. این شهرک شامل میدان توپخانه ،ساختمان عدلیه،خیابان لاله زار،سینما تابان،گراند هتل،عکاسخانه و چند مغازه دیگر است.
حاتمی درباره ساخت این شهرک گفته بود: «مدتی طولانی به دنبال چنین مکانی گشتم و نهایتا نزدیک اتوبان تهران – کرج، جای مناسبی پیدا کردم. تصادفا بعد از تحقیق فهمیدم این زمین در تملک تلویزیون است. دو سالی برای سر و سامان دادن آن زمان صرف کردیم تا نهایتا به شهرک سینمایی به شکل و شمایل امروزی رسیدیم».
تیر و آهن و وسایل چوبی شسکته این قسمتی از یادمان‌های یکی از کارگردان‌های به نام سرزمین ماست
حالا بخش‌های بسیاری از شهرک سینمایی دستخوش تغییر و تحول شده است. به نظر می‌رسد که این بخش‌ها به زودی برای همیشه از بین خواهند رفت. این در حالی است که شاید با مراقبت های بیشتر این بخش ها برای همیشه در شهرک سینمایی زنده بماند.
بهمن مقدسی، رییس شهرک سینمایی غزالی اما در برابر سوالات CHN سکوت می‌کند و پاسخی به این سوال نمی‌دهد که چرا بخش‌هایی از شهرک سینمایی در حال تخریب است و چرا اقدامی برای ساماندهی و مرمت آن نمی‌شود.
دیوارهای سوراخ شده نمایی از میراثی است که می‌توانست درآمد خوبی هم برای صنعت سینمای ما جلب کند
او پیشتر گفت‌و‌گویی با دیگر رسانه‌ها داشته که ما را به این گفته‌ها حواله می‌کند: «دکوری مثل لاله زار، اورشلیم، «تبریز در مه»، «نردبام آسمان» و «مریم مقدس» به اندازه ماموریتشان در آن پروژه طراحی شده‌اند، برای اشل سینمایی و تلویزیونی ساخته شده‌اند و ماموریتشان محدود است به همین دلیل هم کاربری‌شان تعریفی داشته که این ماموریت را هم انجام داده‌اند و وظیفه خودش در آن پروژه را به نحو احسن ایفا کرده است، ولی باقی‌مانده و مقداری سازه معماری دارد که تخریب نشده است و مشکلات خاص خودش را دارد؛ مثلا ریزش می‌کند و مرمت لازم دارد که این مرمت هم بودجه‌ی خیلی زیادی می‌خواهد. پروژه‌ای برای این دکورها وجود ندارد، اگر پروژه‌ای بیاید مرمت می‌کنیم ولی ما بودجه ردیف مرمتی نداریم.
تصویری از خانه‌ای قدیمی نمایی که چندین سریال و فیلم در آن کار شده است، افسوس که این میراث بازدیدکننده‌ای ندارد
به گفته او، این دکورها کج‌دار و مریض برای پروژه‌هایی که می‌آیند، حفظ می‌شوند. ما نمی‌توانیم مرمت کنیم چون هزینه‌گزافی برای هیچ می‌برد و کاربری از آن نمی‌بریم مثلا ما یک میلیارد خرج کنیم که کوفه را بازسازی کنیم برای این که 500-100 نفر از آن بازدید کنند؟! این نگاه نگاه میراث فرهنگی‌ای است. سازمان میراث فرهنگی باید یک کوفه نو در جایی بسازد، مواظبش باشد و مردم را در آن گردش دهد که یک کار فرهنگی باشد ولی ما کوفه را برای فیلم لازم داشتیم اگر فیلم بعدی آن را لازم داشته باشد آن را مرمت می‌کند.
با این وجود، مقدسی با اذعان به خرابی‌های عمده‌ی شهرک سینمایی، گفت: خرابی‌های عمده‌ای که ناشی از عدم هزینه است، درست است. خرابی‌های بزرگ به شکلی است که ما باید بودجه بگذاریم و آنها را بسازیم ولی عمدتا هر وقت پروژه بیاید بر اساس نیازی که دارد اصلاح و استفاده می‌کند.
او به این دو نهاد پیشنهاد همکاری می‌دهد: «میراث فرهنگی و شهرداری بودجه بگذارند، بسازند و خودشان هم متولی بهره‌برداری از آن باشند ما فقط به لحاظ رسانه‌ای و پروژه‌ای هدایت‌گر باشیم.
