«فیرپلی» چیست؟

بازی جوانمردانه یا «فیرپلی» (Fair Play) از جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک مطرح شده است. این ایده پس از گلی که «دیه گو مارادونا» در آن دوره از جام جهانی با دست به تیم ملی انگلیس زد، از سوی ژائو هاولانژ، رئیس وقت فیفا مطرح شد.

به گزارش «تابناک»، بازی جوانمردانه رسمی است که از آن سال با حمایت رؤسای فیفا به صورت معمول درآمده است، ولی با وجود این، هیچ گاه به صورت یک الزام قانونی وارد فوتبال نشد.

از همان سال، فدراسیون جهانی فوتبال با تهیه مرام‌نامه (Code of Conduct) ایده‌ای به نام بازی جوانمردانه را شرح داد.

متأسفانه بازی جوانمردانه در فوتبال ما، ناخواسته به معضلی بزرگ تبدیل شده است. برخی تیم‌ها برای رسیدن به آرزو‌هایشان به آب و آتش می‌زنند و کمتر هفته‌ای را می‌توان یافت که در پایان آن، فریاد تیم‌های بازنده بابت رعایت نکردن بازی جوانمردانه به آسمان بلند نباشد. جالب این که مدعیان مبارزه با فرار از بازی جوانمردانه وقتی در شرایط مشابه قرار می‌گیرند،‌‌‌‌ همان حرکت نکوهیده را تکرار می‌کنند و آن‌گاه مدعی می‌شوند در آن میدان خاص، نیازی به رعایت بازی جوانمردانه وجود نداشت!

در بازی پرسپولیس و مس، گل اول سرخپوشان در حالی به ثمر رسید که یکی از بازیکنان مس مصدوم ‌روی زمین افتاده بود، البته بازیکنان پرسپولیس اظهار کردند که متوجه مصدومیت بازیکن مس نبودند و به همین دلیل بازی را ادامه دادند.

در ضمن در بازی گسترش فولاد و سپاهان مربی تیم تبریزی اعتقاد داشت که سپاهان بازی جوانمردانه را رعایت نکرد و خطیبی اظهار داشت، متأسفانه بازی جوانمردانه را رعایت نکردند، بازی تمام می‌شود اما مسائل جوانمردانه می‌ماند، برای تیمی که ادعای حرفه‌ای بودن دارد، این مسأله خوب نیست. ‌

دو سال پیش بحث بازی جوانمردانه در بازی پرسپولیس و استیل آذین به اوج رسید؛ هنگامی که در اواخر بازی این دو تیم، سوشا مکانی بی‌دلیل خود را به زمین انداخت؛ به دستور دایی سرمربی آن روز پرسپولیس، بازی جوانمردانه رعایت نشد تا‌‌‌ همان توپ، موجب به ثمر رسیدن گل برتری سرخ‌پوشان شود!

سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس گفت: متأسفانه دروازه‌بان استیل آذین، ناجوانمردانه خود را به زمین انداخت و سریع هم به بازی ادامه داد. باید تعریف بازی جوانمردانه را بدانیم و سپس درباره آن سخن بگوییم.

سلیمانی، ناظر مسابقه در پایان بازی در هنگام ورود به رختکن گفت: بازی جوانمردانه هم برای ما مصیبت شده است.

همچنین همزمان با دیدار پرسپولیس و استیل آذین در جریان بازی تیم‌های سپاهان و صبا، این قضیه تکرار شد؛ در یک صحنه، محسن بنگر بازیکن آن روز سپاهان، توپ را به دلیل رعایت بازی جوانمردانه به بیرون زد، ولی بازیکن صبا می‌خواست آن توپ را به ضد حمله تبدیل کند و همین ‌مایه اعتراض سپاهانی‌ها شد.

شهریور ماه سال پیش در جریان بازی دو تیم سپاهان اصفهان و فجرسپاسی شیراز، در صحنه‌ای از بازی، فرشید طالبی روی یک نبرد هوایی مصدوم شد و توپ به محمد مهدی نظری بازیکن آن روز فجر و بازیکن فعلی استقلال رسید؛ اما نظری در حالی که در موقعیتی فوق‌العاده بود، با جوانمردی توپ را به بیرون زد. این حرکت نظری با تشویق بازیکنان سپاهان و حتی داور بازی روبرو شد؛ این حرکت مشابه حرکت امین متوسل‌زاده در بازی فجر ـ استیل آذین بود که همیشه در یاد‌ها خواهد ماند.

جالب این که هواداران سپاهان تماشاگران در نیمه دوم با شعار «محمود ضد فوتبال» از بازی تأخیری تیم فجرسپاسی انتقاد کردند؛ سپاهانی‌ها معمولا علیه یاوری شعار نمی‌دادند!

به هر حال، رعایت بازی فیر پلی یا بازی جوانمردانه ضروری به نظر می‌رسد، ولی تمارض و وقت کشی و فریب داور و تماشاچیان توسط دروازه‌بان تیم حریف، خود نوعی بازی ناجوانمردانه است و در چنین مواردی، بازیکن خاطی روح بازی جوانمردانه را زیر پای گذاشته و قانون را فدای به دست آوردن کمترین امتیاز از آن بازی کرده‌اند.

فصل پیش در هفته ۳۳ در بازی فولاد و استقلال فرهاد مجیدی مهاجم آبی پوشان تمارض کرد و با فریب داور بازی، محسن ترکی یک پنالتی تقدیم استقلال کرد (فیلم بازی موجود است و در صورت نیاز آن را پخش می‌کنیم) تا با‌‌‌ همان پنالتی آبی پوشان یک بر صفر برنده شده و سند قهرمانی استقلال امضا شود، در صورتی که آن پنالتی مشکوک گرفته نمی‌شد، تیم تراکتورسازی به خاطر تفاضل گل بهتر قهرمان لیگ می‌شد، و‌لی متأسفانه این حرکت سر و صدایی نکرد‌ و برنامه ۹۰ هم به آسانی از آن گذشت!

خدا را شکر که در عصر اینترنت، بیشتر مردم کوچک‌ترین خبر‌ها را هم رصد می‌کنند. باید بپذیریم بازی‌های لیگ کشورمان آنقدر کند است که با بازی تأخیری برخی تیم‌ها برای تماشاگران آزاردهنده می‌شود. البته وقتی که بازیکنی واقعا مصدوم باشد، رعایت بازی جوانمردانه قشنگ و مردانه است.

اصول دهگانه بازی جوانمردانه فیفا

۱. برای بردن بازی کنید،

۲. جوانمردانه بازی کنید،

۳. قوانین بازی را رعایت کنید،

۴. به حریف، هم تیمی‌ها، داوران، مسئولین اجرایی و بینندگان احترام بگذارید،

۵. شکست را با وقار بپذیرید،

۶. زیبایی‌های فوتبال را ترویج نمایید،

۷. کسانی که ورزش ما را بدنام می‌کنند، تقبیح کنید،

۸. فساد، مواد مخدر، تخلف و دیگر موارد خطرناک برای ورزشمان را تقبیح و مردود سازید،

۹. به دیگران کمک کنید تا زیر فشار فساد و انحراف پایداری ورزند،

۱۰. و کسانی را که از اعتبار فوتبال دفاع می‌کنند، محترم بشمارید.