پيام بحران خشكسالی در امريكا برای ما در ايران!
محمد درويش
تازه ترين نقشه هاي وضعيت خشكسالي در ايالات متحده امريكا كه توسط مركز پايش خشكسالي آن كشور- US Drought Monitor - در چهاردهم آگوست (24 مرداد) 2012 منتشر شده است، نشان مي دهد كه ممكن است شدت رخداد خشكسالي، چنان شتاب گرفته و كارمايه هاي توليدي آن كشور در بخش كشاورزي را به نحوي متاثر كند كه ابعاد فاجعه و خسارت به مراتب بزرگ تر از خشكسالي مشهور و چهار ساله امريكا در آغازين سال هاي شروع هزاره سوم - بين سال هاي 2000 تا 2004 - شود. وضعيت به گونه يي است كه فقط چيزي در حدود 10 درصد از خاك ايالات متحده امريكا در سال 2012 از ريزش هاي آسماني نسبتا مطلوبي برخوردار بوده و از اثرات خشكسالي متاثر نشده است.
حتي در ايالت همواره پرآب شمالي، يعني آلاسكا هم، آثار خشكسالي بر منابع آب و خاك يك سوم از اين سرزمين پهناور اثر گذاشته است. بدترين وضعيت را البته در اين ميان، ايالت هاي مركزي و شرقي امريكا، به ويژه ايلينويز، آيووا، ميسوري، اينديانا، آركانزاس، كانزاس و نبراسكا دارند كه حدود 50 تا 90 درصد از وسعت شان، دچار شديدترين نوع خشكسالي شده و ميزان ريزش هاي آسماني شان به نسبت ميانگين درازمدت منطقه، تا 80 درصد كاهش يافته است: رخدادي كه كاهش معني دار محصولات زراعي و متعاقب آن، افزايش قيمت جهاني اين اقلام زراعي، به ويژه ذرت و گندم را در پي داشته است.
حتي براي صرفه جويي بيشتر و مقابله با كمبود شديد منابع آب، بسياري از برنامه ها و پروژه هاي بلندپروازانه امريكا در گردشكده مشهور اين كشور - لاس وگاس- متوقف شده: واقعيتي كه كاهش رونق ساخت و ساز و قيمت مسكن و زمين در آن نواحي را در پي داشته است. به ويژه آنكه يكي از بالاترين نرخ هاي افت سطح آب زيرزميني و نشست زمين، اينك از آن منطقه و نواحي مجاورش در كاليفرنيا گزارش مي شود.
پرسش اصلي اين است كه چرا امريكا با استناد به قدرت فناوري خيره كننده خود و با استفاده از تكنيكي به نام بارورسازي ابرها، نتوانسته است اين بحران را مهار كند؟ همچنين، چرا دولت مقتدر و مغرور مركزي قادر نيست از روش هاي تغييردهنده اقليم چون هارپ به نفع خود سود جويد؟ در عوض با برگزاري و تقويت چندين نوع از اتاق هاي فكر و جلب نظر تصميم سازان داخلي و مردم محلي، مي كوشد با تبيين روش هاي غيرسازه يي و اعمال مديريت بر مصرف درست و اصولي آب، ابعاد نگران كننده اين بحران را به كمينه برساند.
شگفت آور آنكه با وجود آشكار شدن چنين ناتواني مهمي در ساختار اجرايي بدنه دولت امريكا براي مهار غول خشكسالي و كاهش اثرات سوءجريان بيابان زايي، همچنان پيام ها و مصاحبه هايي از مقامات تصميم گير كشورمان منتشر مي شود كه صراحتا وضعيت خشكسالي چندساله در جنوب خوزستان و ديگر نواحي جنوبي كشور را دسيسه غرب به رهبري امريكا براي ربايش ابرهاي باران زا عنوان مي كنند و از سوي ديگر، مي خواهند مجددا با استفاده از بارورسازي ابرها، مشكل درياچه اروميه را حل كنند! درصورتي كه با وجود ادعاهاي وزارت نيرو مبني بر ورود دو ميليارد مترمكعب آب به محوطه درياچه در سال جاري و افزايش 15 درصدي ميانگين ريزش هاي آسماني در اثر بارورسازي ابرها، تازه ترين بررسي ها نشان مي دهد كه ابعاد خشكسالي در درياچه اروميه در 25 مرداد 1391 به مراتب فاجعه بارتر از سال هاي پيش از آن در چنين روزي بوده است، به نحوي كه براي نخستين بار، ماهيت جزيره هاي درياچه اروميه كاملااز ميان رفته و به يكديگر متصل شده اند.
اميد كه پيام و زنهار بحران خشكسالي در امريكا را به درستي درك كرده و باور كنيم، براي مقابله با بيابان زايي و كاهش اثرات خشكسالي، بهترين كار مديريت تقاضا بر بنياد آموزه مديريت به هم پيوسته منابع آب به تفكيك حوضه هاي آبخيز كلان كشور است و بدترين كار، متهم كردن آسمان به كم كاري(!) يا كشورهاي غربي به دزدي ابر و عوض كردن مسير باد غالب است.
منبع: اعتماد
حتي در ايالت همواره پرآب شمالي، يعني آلاسكا هم، آثار خشكسالي بر منابع آب و خاك يك سوم از اين سرزمين پهناور اثر گذاشته است. بدترين وضعيت را البته در اين ميان، ايالت هاي مركزي و شرقي امريكا، به ويژه ايلينويز، آيووا، ميسوري، اينديانا، آركانزاس، كانزاس و نبراسكا دارند كه حدود 50 تا 90 درصد از وسعت شان، دچار شديدترين نوع خشكسالي شده و ميزان ريزش هاي آسماني شان به نسبت ميانگين درازمدت منطقه، تا 80 درصد كاهش يافته است: رخدادي كه كاهش معني دار محصولات زراعي و متعاقب آن، افزايش قيمت جهاني اين اقلام زراعي، به ويژه ذرت و گندم را در پي داشته است.
حتي براي صرفه جويي بيشتر و مقابله با كمبود شديد منابع آب، بسياري از برنامه ها و پروژه هاي بلندپروازانه امريكا در گردشكده مشهور اين كشور - لاس وگاس- متوقف شده: واقعيتي كه كاهش رونق ساخت و ساز و قيمت مسكن و زمين در آن نواحي را در پي داشته است. به ويژه آنكه يكي از بالاترين نرخ هاي افت سطح آب زيرزميني و نشست زمين، اينك از آن منطقه و نواحي مجاورش در كاليفرنيا گزارش مي شود.
پرسش اصلي اين است كه چرا امريكا با استناد به قدرت فناوري خيره كننده خود و با استفاده از تكنيكي به نام بارورسازي ابرها، نتوانسته است اين بحران را مهار كند؟ همچنين، چرا دولت مقتدر و مغرور مركزي قادر نيست از روش هاي تغييردهنده اقليم چون هارپ به نفع خود سود جويد؟ در عوض با برگزاري و تقويت چندين نوع از اتاق هاي فكر و جلب نظر تصميم سازان داخلي و مردم محلي، مي كوشد با تبيين روش هاي غيرسازه يي و اعمال مديريت بر مصرف درست و اصولي آب، ابعاد نگران كننده اين بحران را به كمينه برساند.
شگفت آور آنكه با وجود آشكار شدن چنين ناتواني مهمي در ساختار اجرايي بدنه دولت امريكا براي مهار غول خشكسالي و كاهش اثرات سوءجريان بيابان زايي، همچنان پيام ها و مصاحبه هايي از مقامات تصميم گير كشورمان منتشر مي شود كه صراحتا وضعيت خشكسالي چندساله در جنوب خوزستان و ديگر نواحي جنوبي كشور را دسيسه غرب به رهبري امريكا براي ربايش ابرهاي باران زا عنوان مي كنند و از سوي ديگر، مي خواهند مجددا با استفاده از بارورسازي ابرها، مشكل درياچه اروميه را حل كنند! درصورتي كه با وجود ادعاهاي وزارت نيرو مبني بر ورود دو ميليارد مترمكعب آب به محوطه درياچه در سال جاري و افزايش 15 درصدي ميانگين ريزش هاي آسماني در اثر بارورسازي ابرها، تازه ترين بررسي ها نشان مي دهد كه ابعاد خشكسالي در درياچه اروميه در 25 مرداد 1391 به مراتب فاجعه بارتر از سال هاي پيش از آن در چنين روزي بوده است، به نحوي كه براي نخستين بار، ماهيت جزيره هاي درياچه اروميه كاملااز ميان رفته و به يكديگر متصل شده اند.
اميد كه پيام و زنهار بحران خشكسالي در امريكا را به درستي درك كرده و باور كنيم، براي مقابله با بيابان زايي و كاهش اثرات خشكسالي، بهترين كار مديريت تقاضا بر بنياد آموزه مديريت به هم پيوسته منابع آب به تفكيك حوضه هاي آبخيز كلان كشور است و بدترين كار، متهم كردن آسمان به كم كاري(!) يا كشورهاي غربي به دزدي ابر و عوض كردن مسير باد غالب است.
منبع: اعتماد
