سرویس دفاع مقدس ـ پذیرشقطعنامه 598، یکی از مهمترین و حساس ترین فرازهای انقلاب اسلامی بود که هنوز پس از گذشت 23 سال، باز هم مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و افراد و شخصیت های گوناگون در سالروز این واقعه مهم به اظهارنظر می پردازند.
به گزارش «تابناک»، در برخی از این اظهارنظرها، نوعی بی توجهی و گاه سخنان نیش دار شنیده می شود که علاوه بر پنهان کردن حماسه بزرگ دفاع مقدس، گویا تلاش دارد برخی از مسئولین نظام در آن زمان را به محاکمه بکشد و تصمیم تاریخی معمار بزرگ انقلاب و امام بزرگوار را متهم ساخته و این تدبیر عالمانه را به خیانت به آرمان های انقلاب اسلامی معرفی کند.
البته اظهارنظر در این باره ممنوع نبوده و نیست؛ اما در این اظهارات، باید افزون بر تسلط کافی بر موقعیت و زمان آن دوران، تحلیل هایی ارایه داد که مردم فداکار و ایثارگر ما به آن جانفشانی ها تردید نکنند و نسل جوان به حماسه بزرگ دفاع مقدس بدبین نشوند.
افزون بر این، آنچه در برخی از اظهار نظرات به خوبی آشکار است، برخی بدبینی ها و کینه هایی است که برخی از اهالی قلم و سخن در این باب نمی توانند آن را پنهان کرده و دم خروسشان را با هزار و یک قسم حضرت عباس پنهان سازند.
در این باره، آیت الله العظمی خامنه ای در نخستین خطبه نماز جمعه خود در تاریخ 31 تیر ماه 1367 فرمودند: «مسأله پذیرش قطعنامه، یکی از پدیده های بسیار مهم تاریخ انقلاب است... به هر حال این حرکت، یکی از مهمترین رخدادها، حرکات و آزمایش ها در تاریخ انقلاب بود، خیلی چیزها را و خیلی حقایق زیبا را از انقلاب ما آشکار کرد؛ چیزهایی که اگر این تجربه هایش پیش نیاید، به این روشنی دیده نخواهد شد».
ایشان نمایش شجاعت رهبری در پذیرش این قطعنامه، پیوند امت و امام و اطاعت و انقیاد نیروهای مسلح از فرماندهی کل قوا و رهبری را از برکات این موضوع برشمردند و فرمودند: مسئولین نظام تشخیص دادند و امام بزرگوار بر این تشخیص صحه گذاشتند که امروز قبول قطعنامه به صلاح اسلام و انقلاب و کشور است».
ایشان که در آن زمان رییس جمهور و رییس شورای عالی امنیت ملی بودند، گویا پیش بینی زمانی را می کردند که گروهی پذیرش قطعنامه را به عقب نشینی از آرمان ها تأویل و معرفی کنند که فرمودند: «این به هیچ وجه برگشت از شعارهای اصولی ما نیست. دشمن نمی تواند در اینجا ما را متهم کند که از اصول خودمان برگشته ایم».
ایشان درباره قطعنامه 598 بیان می فرمایند:
«قطعنامه 598 قطعنامه ای است که شورای امنیت نزدیک یک سال پیش صادر کرده بود و چند ماده دارد که ماده اول آن آتش بس است. پس از آتش بس یکسری کارهای دیگر است؛ از جمله عقب نشینی تا مرزها از جمله تضمین آرامش در مرزها، تعیین متجاوز و شروع کننده جنگ، بازسازی، استقرار یک آرامش در منطقه و از این حرف ها که این قطعنامه 598 است. ما بنا به عللی که توضیح دادیم، آن را نمی پذیرفتیم و حالا جهت همان مصالحی که اشاره شد، این را پذیرفتیم».
در این باره، محسن رضایی فرمانده کل سپاه در دوران دفاع مقدس، یادآوری می کند: «هر کسی این قطعنامه را با قطعنامه های دیگری که از اول جنگ تا آن موقع صادر شده بود مقایسه کند، می بیند پنج، شش پیشنهاد از هشت پیشنهاد آن به نفع ایران صادر شد؛ نظیر بازگشت به مرزهای بین الملل و تشکیل کمیته تعیین متجاوز که امتیازت خوبی به ایران می داد».
وی اشاره می کند: «این قطعنامه در شرایطی صادر شد که ایران در حداکثر اقتدار بود و فاو، جزایر مجنون و مناطقی از عملیات کربلای 5 را در اختیار داشت. در اینجا نکته ظریفی وجود دارد و آن این که درست همزمان با اینکه تصمیم گرفتند، امتیازاتی به ایران بدهند تصمیم گرفتند که با تمام قدرت، چه مستقیم و چه غیر مستیقیم بیایند پشت سر صدام که اگر ایران زیر بار قطعنامه نرفت با همه قدرت ایران را بکوبند؛ چرا؟ زیرا عمر جنگ دیگر به سر رسیده و باید تمام شود».
رضایی می افزاید: «قطعنامه 598 که در سی ام تیر 1366 به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسید، هیچ گاه از سوی ایران رد نشد، بلکه ایران پذیرش آن را منوط به شرایطی از جمله جابجایی برخی مواد آن عنوان می کرد که سرانجام به طرح اجرایی دبیرکل سازمان ملل در 23 مهر 1366 انجامید و آن چیزی نبود جز جابجایی برخی از مواد قطعنامه که مخالفت عراق را در پی داشت و این اقدام مانع بزرگی شد در راه قطعنامه».
وی ادامه می دهد: «تا تیر 1367 قطعنامه پیشرفت خاصی نداشت تا آنکه با هجوم ارتش عراق و اشغال فاو و عقب نشینی ایران از حلبچه و حملات سنگین عراق به شهرها و نیز تشدید فشارهای بین المللی به ایران، سلسله جلساتی با هدف تصمیم نهایی درباره جنگ با حضور مسئولین نظام تشکیل شد. در روز پنجشنبه و جمعه 23 و 24 تیر همان سال امام راحل مشورت هایی را به صورت جداگانه انجام دادند، ولی نشست اصلی بر اساس دستور امام و با حضور چهل تن از شخصیت های مهم کشور در روز شنبه 25 تیر 1367 تشکیل شد که امام در پیامی به این جلسه که مرحوم سید احمد خمینی قرائت کرد، ضمن بیان نظرات خود تصمیم گیری در مورد آینده جنگ را به این جلسه واگذار کردند.
در این رابطه اما آیت الله هاشمی رفسنجانی می گوید: «طی دو سه روز گذشته جلسات متعددی با حضور سران کشور تشکیل شده و جمع بندی تمام این جلسات به حضور امام رسیده است. طی بحث هایی که صورت گرفت، مجموعه شرایط، جمهوری اسلامی را به این نتیجه رساند که برای مصلحت انقلاب، قطعنامه 598 پذیرفته شود... ایران تا به حال خواستار آن بود که ابتدا کمیته تعیین متجاوز تعیین شود ولی فعلا با توجه به شرایط جدید که پیش آمده است از آن شرط خود صرف نظر کرده ایم... وقتی به ما اطمینان دادند که ترکیب کمیته تعیین متجاوز به گونه ای خواهد شد که واقعا به حق رسیدگی می کند ما از شرط قبلی خود صرف نظر کردیم».
بنا بر این گزارش، سرانجام در تاریخ 26 تیر در جلسه ای به ریاست آیت الله العظمی خامنه ای رییس جمهور وقت و با حضور مسئولان عالی رتبه کشور پذیرش قطعنامه 598 به تصویب رسید و امام خمینی(ره) بر این تصمیم صحه گذاشتند و آیت الله العظمی خامنه ای در نامه ای به دبیر کل سازمان ملل نوشتند: «ایران تصمیم گرفته است که رسما قطعنامه 598 شورای امنیت را به خاطر اهمیتی که برای حفظ جان انسان ها، برقراری عدالت و صلح و امنیت منطقه و بین المللی قایل است، بپذیرد.»
امام خمینی (ره) چند روز بعد در پیامی درباره پذیرش قطعنامه فرمودند: «پذیرش قطعنامه که حقیقتا مسأله بسیار تلخ و ناگواری برای همه و خصوصا برای من بود، این است که من تا چند روز پیش، معتقد به همان شیوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشور و اتقلاب را در اجرای آن می دیدم ولی به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلا خودداری می کنم و به امید خداوند در آینده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامی کارشناسان سیاسی ـ نظامی سطح بالای کشور که من به تعهد و دلسوزی و صداقت آنها اعتماد دارم با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نمودم و در مقطع کنونی آن را به مصلحت انقلاب و نظام می دانم».
با توجه به آنچه گفته شد، شایسته است در سالروز پذیرش قطعنامه 598، آن را به عنوان تصمیمی شجاعانه و منطقی در حفظ نظام و انقلاب اسلامی معرفی کنیم که در راس این تصمیم گیری امام خمینی(ره) قرار داشت که با اعتماد به مسئولان نظام، این مهم را به سرانجام رسانید، امری مهم که استکبار جهانی را در نابودی انقلاب و نظام اسلامی ناکام ساخت و تصمیمی تاریخی که حضرت امام(ره) درباره آن فرمودند: «پذیرش قطعنامه 598 از الطاف و هدایت الهی بود.»
البته در پایان و در باب بحث هایی که پیرامون پذیرش قطعنامه طرح می شود، ذکر چند نکته ضروری است:
1 ـ ظاهر مخالفت ها با پذیرش قطعنامه، حکایت از دو نوع جبهه گیری متفاوت در قبال این مسأله دارد ـ یکی لیبرال ها که پذیرش آن را دیر دانسته و معتقد به پایان جنگ پس از فتح خرمشهر بوده و هستند و دیگری افرادی که معتقدند اساسا نباید آن را می پذیرفتیم ـ در حالی که دانسته یا نادانسته خروجی هر دوی این موضع گیری ها بیش از یک چیز نیست و آن هم اینکه در نهایت ما در دفاع مقدس به اهداف خود نرسیدیم، پس شکست خورده ایم و این در حالی است که یک ماه پس از پذیرش قطعنامه از سوی ایران که تازه صدام آن را پس از چند شکست متوالی می پذیرد و جنگ پایان می یابد، حضرت امام(ره) در پیام تاریخی خود به صراحت اعلام می دارند که: «ما حتی برای یک لحظه هم از عملکرد خود در دوران دفاع مقدس پشیمان و نادم نیستیم».
2 ـ تاریخ پذیرش قطعنامه از سوی ایران نزدیک یک ماه پیش از پایان رسمی جنگ است و صدام پس از آنکه نتوانست کاری از پیش ببرد در نامه معروف خود در تاریخ 23 مرداد ماه 69 نوشت:
«لقد تحقق کل ما اردتموا»، به این معنا که هر آنچه شما خواستید شد. پس با توجه به این مسأله، چه اصراری است که رفتار هوشمندانه امام بزرگوارمان تعبیر به بی تدبیری شود.
3 ـ اینکه در آن زمان بحث ها چه بوده و میان فرماندهان سپاه و ارتش از یک سو و سیاسیون و دولتی ها از سوی دیگر چه گذشته، مجالی بسیار و البته به دور از هر گونه سیاست بازی می طلبد تا تاریخ آنگونه که به واقع رخ داده، روایت شود و نسل های آینده ـ که اساسا آن روزها را درک نکرده اند ـ در پیچیدگی این بازی ها، عظمت دفاع مقدس و همه جانبه رزمندگان جبهه حق را با دیده تردید ننگرند. پس حواسمان باشد که با دست خودمان دورانی بس پر افتخار را به بهانه ها و کینه توزی ها، در ذهن آیندگان لکه دار نکنیم و طعم شیرین پیروزی آن را تلخ ننماییم.