ريزگردها منشأ تالابي دارند نه ماسه‌اي
زهرا كشوري
در حالي كه دو سازمان حفاظت از محيط‌زيست و سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور سعي مي‌كنند موضوع پرداخت يك ميليارد دلار از سوي ايران براي بيابان زدايي در عراق را پنهان كنند يكي از كارشناسان نام آشناي محيط‌زيست ومنابع طبيعي ايران خواست، تا دستگاههاي مسئول در اين حوزه، به جاي پرداخت چنين هزينه‌اي آب سدها را به روي تالاب‌ها ودرياچه‌هاي كشور بازكنند. اين كارشناس اعتقاد دارد كه ريزگردها منشأ رسوبي دارند نه ماسه اي. بنابراين براي حل معضل آنها بايد آب را به روي تالاب‌ها باز كرد.
نگاه كارشناسي كجاست؟
«حسين آخاني» استاد نامدار محيط زيست و منابع طبيعي ايران مي‌گويد:«بيابان‌زدايي آب مي‌خواهد نه دلار! آب سدها را رها كنيد 50درصد مشكل حل مي‌شود، 50درصد ديگر مشكل هم تركيه است كه بايستي با سياست و فشار منطقه‌اي و بين‌المللي آنها را وادار كرد كه به دجله و فرات آب برسانند.»
كارشناسان درحالي پرداخت چنين هزينه‌اي را بي‌نتيجه مي‌دانند كه سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان جنگلها در يك چرخش ناگهاني پرداخت هزينه يك ميليارد دلاري بيابان‌زدايي، از سوي ايران به عراق را تكذيب مي‌كنند.
اين درحالي است كه «محمدجواد محمدي‌زاده» رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در نخستين كنفرانس مطبوعاتي سال 90 خود اعلام كرده بود كه مجلس اين اعتبار يك ميلياردلاري را براي حل معضل گردو غبارها در كشور عراق تصويب كرده‌است. اين سازمان در حالي حرف روزهاي نخست خود در سال جديد را تكذيب كرد كه به گفته «آخاني» اين گرد و خاك‌ها منشأ تالابي و رسوبي دارند نه ماسه اي. اومي گويد:«من نمي‌دانم مگر كسي در اين مملكت نيست كه بگويد ذرات ماسه كه در اثر باد اينقدر جابه‌جا نمي‌شوند كه مي‌خواهند با مالچ آنها را تثبيت كنند. منشأ تالابهاي خشك شده ايران و عراق است و فقط و فقط آب مي‌خواهد و لاغير. آنها هم در پشت سدها جمع شده‌اند يا به بدترين شكل در شهرهاي ما اسراف مي‌شوند.»
باوجودي كه كارشناسان نسبت به نتيجه برنامه‌هايي كه دو سازمان متولي در عراق دارند بدبين هستند اما هنوز مشخص نيست يك ميليارد دلار را چه كشوري پرداخت مي‌كند؟ حتي «گرشاسبي» معاون مناطق خشك و نيمه خشك سازمان جنگلها و مراتع كه در سفر مطبوعاتي به استان ايلام اعلام كرده بود؛ تمام هزينه 5 سال مبارزه با بيابان زايي در عراق را ايران پرداخت مي‌كند در چرخشي جديد اعلام كرده كه طبق تفاهمنامه‌اي كه با كشور عراق امضا شده، يك ميليون هكتار از بيابانهاي اين كشور مشمول طرح تثبيت شنهاي روان مي‌شود. اين يك طرح 5 ساله است و قطعا كشور عراق هزينه آن‌را تامين مي‌كند اما همه اين مسئولان روي اين مسئله كه يك ميليارد دلار به طرح تثبيت شنهاي روان در كشور عراق اختصاص يافته توافق دارند اما در اينكه اعتبار را ايران تامين مي‌كند يا عراق، تناقض‌هاي آشكاري به وجود آمده است.
به گفته گرشاسبي البته ايران هم براي حل مسئله ريزگردها در 19 استان نيز برنامه‌هايي دارد.مجلس اخيرا هزار ميليارد تومان از محل مازاد درآمدهاي نفتي براي رفع اين مشكل در نظر گرفته كه با آن يك ميليارد دلار عراقي‌ها فرق مي‌كند.
همچنين به گفته گرشاسبي هنوز تصميم براي چگونگي تثبيت شنهاي روان در عراق اتخاذ نشده و فعلا گروهي از كارشناسان براي بررسي 100 هزار هكتار از بيابانها به عراق سفر كرده‌اند تا مشخص شود كه تثبيت شن‌ها با مالچ پاشي صورت گيرد يا نصب بادشكن جهت وزش باد را تغيير دهد! اين دو سازمان در حالي پرداخت يك ميلياردتومان از سوي ايران براي حل معضل ريزگردها در عراق را كتمان مي‌كنند كه مصوبه مجلس به صراحت اعلام مي‌دارد كه يك ميليارد دلار «از سوي ايران» براي حل مسئله ريزگردها درعراق اختصاص يافته است.
«شيب جويجري» مسئول كميته پيگيري حل مشكل ريزگردها در مجلس شوراي اسلامي اعتقاد دارد: در صورت اجراي پروژه بيابان‌زدايي و مالچ‌پاشي در كشور عراق به طور حتم 90 درصد اين پديده مخرب از بين مي‌رود و مي‌گويد: «قرار است عمليات بيابان‌زدايي در كشور عراق با اعتباري بالغ بر يك ميليارد دلار كه از سوي مجلس تصويب شده از سوي ايران، البته با آموزش كارشناسان عراقي صورت گيرد كه انتظار مي‌رود مشكل بروز اين پديده كه زندگي را در پنج سال اخير به كام مرم ايران تلخ كرده است حل شود.
نماينده مردم اهواز با بيان اينكه سفر مسئول دبيرخانه كميته پيگيري بحران ريزگردها به كشور عراق اثرات مثبتي را به همراه داشت، مي‌گويد: بعد از سفر مسئول دبيرخانه كميته، وزير محيط زيست كشور عراق به ايران سفر كرد كه در جريان اين سفر توافقنامه‌اي بين طرف عراقي با مسئولان كميته نوشته شد. در اين توافقنامه قرار شد طرح پنج ساله مبني بر بيابان‌زدايي كشورعراق با اعتباري بالغ بر يك ميليارد دلار عملياتي بشود كه اين طرح هم‌اكنون عملياتي شده است.
سوال‌ها همچنان بي‌پاسخ
سوال‌هاي بي‌شمار درباره چرايي تكذيب روساي دو سازمان درگير درباره پرداخت يك ميليارد دلار در حالي اذهان عمومي را آزار مي‌دهد كه كارشناسان اعتقاد دارند كه مسئولان تصميم‌گير به جاي باز كردن آب سدها به روي تالاب‌ها و درياچه‌ها قصد دارند شنهاي بيابان را تثبيت كنند كه هيچ نقشي در آلودگي‌هايي امروز 22استان كشور ندارند و حالا اين سوال پيش آمده است كه آيا سازمان حفاظت محيط زيست بعد از پنج سال و صرف يك ميلياردلار احترام نگاه كارشناسان مخالف را نگه مي‌دارد يا خير؟
نگاه كارشناسي كجاست؟
«حسين آخاني» استاد نامدار محيط زيست و منابع طبيعي ايران مي‌گويد:«بيابان‌زدايي آب مي‌خواهد نه دلار! آب سدها را رها كنيد 50درصد مشكل حل مي‌شود، 50درصد ديگر مشكل هم تركيه است كه بايستي با سياست و فشار منطقه‌اي و بين‌المللي آنها را وادار كرد كه به دجله و فرات آب برسانند.»
كارشناسان درحالي پرداخت چنين هزينه‌اي را بي‌نتيجه مي‌دانند كه سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان جنگلها در يك چرخش ناگهاني پرداخت هزينه يك ميليارد دلاري بيابان‌زدايي، از سوي ايران به عراق را تكذيب مي‌كنند.
اين درحالي است كه «محمدجواد محمدي‌زاده» رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در نخستين كنفرانس مطبوعاتي سال 90 خود اعلام كرده بود كه مجلس اين اعتبار يك ميلياردلاري را براي حل معضل گردو غبارها در كشور عراق تصويب كرده‌است. اين سازمان در حالي حرف روزهاي نخست خود در سال جديد را تكذيب كرد كه به گفته «آخاني» اين گرد و خاك‌ها منشأ تالابي و رسوبي دارند نه ماسه اي. اومي گويد:«من نمي‌دانم مگر كسي در اين مملكت نيست كه بگويد ذرات ماسه كه در اثر باد اينقدر جابه‌جا نمي‌شوند كه مي‌خواهند با مالچ آنها را تثبيت كنند. منشأ تالابهاي خشك شده ايران و عراق است و فقط و فقط آب مي‌خواهد و لاغير. آنها هم در پشت سدها جمع شده‌اند يا به بدترين شكل در شهرهاي ما اسراف مي‌شوند.»
باوجودي كه كارشناسان نسبت به نتيجه برنامه‌هايي كه دو سازمان متولي در عراق دارند بدبين هستند اما هنوز مشخص نيست يك ميليارد دلار را چه كشوري پرداخت مي‌كند؟ حتي «گرشاسبي» معاون مناطق خشك و نيمه خشك سازمان جنگلها و مراتع كه در سفر مطبوعاتي به استان ايلام اعلام كرده بود؛ تمام هزينه 5 سال مبارزه با بيابان زايي در عراق را ايران پرداخت مي‌كند در چرخشي جديد اعلام كرده كه طبق تفاهمنامه‌اي كه با كشور عراق امضا شده، يك ميليون هكتار از بيابانهاي اين كشور مشمول طرح تثبيت شنهاي روان مي‌شود. اين يك طرح 5 ساله است و قطعا كشور عراق هزينه آن‌را تامين مي‌كند اما همه اين مسئولان روي اين مسئله كه يك ميليارد دلار به طرح تثبيت شنهاي روان در كشور عراق اختصاص يافته توافق دارند اما در اينكه اعتبار را ايران تامين مي‌كند يا عراق، تناقض‌هاي آشكاري به وجود آمده است.
به گفته گرشاسبي البته ايران هم براي حل مسئله ريزگردها در 19 استان نيز برنامه‌هايي دارد.مجلس اخيرا هزار ميليارد تومان از محل مازاد درآمدهاي نفتي براي رفع اين مشكل در نظر گرفته كه با آن يك ميليارد دلار عراقي‌ها فرق مي‌كند.
همچنين به گفته گرشاسبي هنوز تصميم براي چگونگي تثبيت شنهاي روان در عراق اتخاذ نشده و فعلا گروهي از كارشناسان براي بررسي 100 هزار هكتار از بيابانها به عراق سفر كرده‌اند تا مشخص شود كه تثبيت شن‌ها با مالچ پاشي صورت گيرد يا نصب بادشكن جهت وزش باد را تغيير دهد! اين دو سازمان در حالي پرداخت يك ميلياردتومان از سوي ايران براي حل معضل ريزگردها در عراق را كتمان مي‌كنند كه مصوبه مجلس به صراحت اعلام مي‌دارد كه يك ميليارد دلار «از سوي ايران» براي حل مسئله ريزگردها درعراق اختصاص يافته است.
«شيب جويجري» مسئول كميته پيگيري حل مشكل ريزگردها در مجلس شوراي اسلامي اعتقاد دارد: در صورت اجراي پروژه بيابان‌زدايي و مالچ‌پاشي در كشور عراق به طور حتم 90 درصد اين پديده مخرب از بين مي‌رود و مي‌گويد: «قرار است عمليات بيابان‌زدايي در كشور عراق با اعتباري بالغ بر يك ميليارد دلار كه از سوي مجلس تصويب شده از سوي ايران، البته با آموزش كارشناسان عراقي صورت گيرد كه انتظار مي‌رود مشكل بروز اين پديده كه زندگي را در پنج سال اخير به كام مرم ايران تلخ كرده است حل شود.
نماينده مردم اهواز با بيان اينكه سفر مسئول دبيرخانه كميته پيگيري بحران ريزگردها به كشور عراق اثرات مثبتي را به همراه داشت، مي‌گويد: بعد از سفر مسئول دبيرخانه كميته، وزير محيط زيست كشور عراق به ايران سفر كرد كه در جريان اين سفر توافقنامه‌اي بين طرف عراقي با مسئولان كميته نوشته شد. در اين توافقنامه قرار شد طرح پنج ساله مبني بر بيابان‌زدايي كشورعراق با اعتباري بالغ بر يك ميليارد دلار عملياتي بشود كه اين طرح هم‌اكنون عملياتي شده است.
سوال‌ها همچنان بي‌پاسخ
سوال‌هاي بي‌شمار درباره چرايي تكذيب روساي دو سازمان درگير درباره پرداخت يك ميليارد دلار در حالي اذهان عمومي را آزار مي‌دهد كه كارشناسان اعتقاد دارند كه مسئولان تصميم‌گير به جاي باز كردن آب سدها به روي تالاب‌ها و درياچه‌ها قصد دارند شنهاي بيابان را تثبيت كنند كه هيچ نقشي در آلودگي‌هايي امروز 22استان كشور ندارند و حالا اين سوال پيش آمده است كه آيا سازمان حفاظت محيط زيست بعد از پنج سال و صرف يك ميلياردلار احترام نگاه كارشناسان مخالف را نگه مي‌دارد يا خير؟
