لامپ‌هایی که اقتصاد کشور را خاموش می‌کنند!

تمرکز تجار ایرانی بر واردات محصولات ارزان چینی برای کسب حداکثر سود به بهای زیان مصرف‌کننده و ضعف تولیدکنندگان ایرانی در بازاریابی تهاجمی و تبلیغ مناسب محصولات‌شان به شکل‌گیری شرایطی منجر شده که نتیجه‌اش جز حذف کالاهای ایرانی از بازار نخواهد بود.

گفته می‌شود که تعداد نیروهای یکی از واحدهای معتبر تولید لامپ کشور از حدود 400 نفر در سال 1386 به کمتر از 100 نفر در سال گذشته رسیده است که همین آمار بیانگر تاثیر واردات بی‌رویه بر وضعیت اشتغال در کشور است.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، در حال حاضر بازار مملو از لامپ‌های کم مصرف چینی است که به قیمتی به مراتب کمتر از نمونه‌های داخلی عرضه می‌شود. تا این جای کار به نظر می‌رسد خرید لامپ‌های خارجی کاملا منطقی است و تولیدکننده ایرانی باید به جای نالیدن از این وضعیت راهی برای کاهش قیمت محصولات خود بیابد اما این ظاهر مساله است و در صورت رقابت تولیدکننده ایرانی با محصول خارجی در شرایط برابر بی‌شک برد با ایرانی‌ها خواهد بود.

از سوي دیگر توان قید شده روی لامپ‌های کم مصرف چینی معمولا غیرواقعی است به عنوان نمونه لامپی 13 وات به اسم لامپ 40 وات به مشتری عرضه می‌شود. میانگین قیمت لامپ 40 وات ایرانی در بازار 4 هزار تومان و بهای لامپ چینی با همین توان اسمی حدود 2 هزار تومان است. یک ضرب و تقسیم ساده نشان می‌دهد که مشتری برای هر وات لامپ ایرانی با کیفیتی تضمین شده 100 تومان و برای هر وات لامپ چینی بی‌کیفیت و اغلب فاقد ضمانت بیش از 143 تومان می‌پردازد.

وقتی وزارت نیرو سه سال قبل تصمیم گرفت با هدف فرهنگ‌سازی برای استفاده از لامپ‌های کم مصرف اقدام به عرضه این محصول از شبکه توزیع دولتی کند، از طریق سابا (سازمان بهره‌وری انرژی) مناقصه‌ای برای خرید 50 میلیون عدد لامپ کم مصرف برگزار کرد.

در مورد این مناقصه نقاط ابهام زیادی وجود داشت. سابا در حالی تصمیم به خرید این حجم عظیم لامپ کم مصرف گرفته بود که تولیدکننده‌های وطنی سرسختانه با این تصمیم مخالف بودند و تزریق این حجم از محصول به بازار را غیرمنطقی می‌دانستند. بدتر آن که در این مناقصه سی و اندی شرکت حضور یافتند که بخش اعظم شان جز روی کاغذ وجود خارجی نداشتند با این حال به رغم مراحل وقت گیر اخذ موافقت اصولی فعالیت صنعتی، بیش از سی شرکت بدون آنکه کمترین امکانات تولیدی داشته باشند در این مناقصه شرکت کردند و جالب‌تر اینکه 80 درصد سهم این مناقصه به همین شرکت‌ها رسید و سهم تولید‌کننده‌های واقعی از 20 درصد فراتر نرفت!

برخی از این شرکت‌ها لامپ کم مصرف چینی را وارد کشور کردند و برای توزیع در اختیار سابا قرار دادند. حال سوال اینجا است که با «وجود قانون استفاده حداکثری از توان داخلی» چگونه میلیون‌ها عدد لامپ چینی به اسم لامپ ایرانی وارد کشور شده است؟ برخی از این شرکت‌ها پا را از این نیز فراتر نهاده و لامپ چینی آماده مصرف را با قید نام ایرانی روی آن و جعبه‌هایی به زبان فارسی با عبارت «ساخت ایران» وارد کشور کردند.

نکته اینجا است که بخش عمده لامپ‌های چینی موجود در بازار ایران علاوه بر غیرواقعی بودن توان قید شده روی آن محصولاتی کارگاهی هستند که کیفیتی یکدست ندارند.

مسعود اصغریان رضایی، از کارشناسان ارشد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با تایید اینکه توان قید شده روی بیشتر لامپ‌های چینی موجود در بازار ایران بر اساس آزمایشات صورت گرفته غیرواقعی است از ترفندهای برخی شرکت‌ها برای به حداقل رساندن قیمت تمام شده این محصولات می‌گوید. بیشتر لامپ‌هایی که به صورت آماده وارد کشور می‌شود، نه در واحدهای کارخانه‌ای که در کارگاه‌های خانگی و با دادن اجزا به خانواده‌های چینی تولید شده و به همین دلیل از کیفیتی یکسان برخوردار نبوده و این واقعیت که عمر کوتاهی دارند غیرقابل کتمان است.