از اتفاقات عجیب داوری تا گاف های مسعود کیمیایی

سرویس فرهنگی «تابناک»/ محمد دیندار ـ هرچند بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر، سرانجام به پایان رسید، حجم حاشیه های آن همچون تعداد فیلم هایش! از چنان کثرتی برخوردار است که تا مدتها می توان از حواشی آن گفت و نوشت؛ از جمله  این حاشیه ها و نکات می توان به موارد زیر اشاره نمود:

قوت و ضعف های فیلم «فرزند صبح»

در گپ و گفتی که با برخی از منتقدان و صاحب نظران و پس از نمایش فیلم «فرزند صبح» در برج میلاد داشتم، برخی بر این باور بودند که فیلم با وجود مشکلات جدی که در تدوین و خط قصه گویی دارد، از شات ها و سکانس های زیبایی نیز بر خوردار است که از جمله می توان به سکانس حرکت درشکه ها در مزرعه ای آب گرفته اشاره نمود که این زیبایی با حرکت هلی شات دوربین نیز تشدید شده است.

همچنین صحنه های تبعید امام(ره) و روستای زادگاه ایشان در برف، زیبایی و تأثیر گذاری خاص خود را داشت که توجه بینندگان را به خود جلب کرد. از سوی دیگر، برخی از کارشناسان عرصه تولید، پس از دیدن «فرزند صبح» معتقد بودند که برخی از سکانس ها و نیز نوع طراحی صحنه و دکورها، نشان می دهد تهیه کننده زحمات خود را برای این فیلم کشیده و آنچه را لازم بوده فراهم ساخته است و بخشی از مشکل فیلم بیشتر به خط روایی آن و ضد قصه کار کردن کارگردان و نگاه انتزاعی به موضوع برمی گردد که آن هم به سبک بهروز افخمی در کارهای اخیرش از جمله جهان پهلوان تختی برمی گردد.

کاندیدا شدن موسیقی و چهره پردازی فیلم نیز دلیلی بر زحماتی است که برای فیلم کشیده شده، اما به علت این که همه اجزای این اثر با هم جفت و جور نشده و به یک هارمونی هماهنگ نرسیده، نمی تواند ارتباط لازم را با مخاطبان برقرار سازد. شاید سرمایه گذار فیلم پس از جشنواره و با توجه به فرآیند دیدگاه های، تمهیدی اساسی برای ترمیم این اثر بیندیشد.

عجیب ترین رخدادهای داوری در تاریخ جشنواره 

بعضی از اتفاقات صورت گرفته در حوزه داوری این دوره از جشنواره فیلم فجر را می توان از شگف ترین رخدادهای داوری در تاریخ برگزاری جشنواره های سینمایی دانست. شما در هیج جا سراغ ندارید فیلمی که به بخش مسابقه راه یافته، مشخصات آن به طور رسمی از سوی دفتر جشنواره اعلام شده، نام آن در کتاب جشنواره منتشر شده و در چند سینمای جشنواره به نمایش درآمده، سرانجام توسط داوران دیده نشود و مورد داوری قرار نگیرد. این اتفاقی بود که برای فیلم گلوگاه شیطان، ساخته حمید بهمنی و یکی از معدود فیلم های جنگی این دوره رخ داد.

بهمنی در اظهار نظرها و اعتراضاتی که داشته، از سویی مدعی شده که دست هایی پنهان، باعث این ماجرا بوده اند و از طرفی مراتب قدردانی خود را از متولین اصلی جشنواره کرده که این هم در نوع خود تناقض جالبی است!

گفتنی است، یکی دیگر از فیلم هایی که به بخش مسابقه راه یافت، اما داوری نشد! فیلم «مصائب چارلی» به کارگردانی علیرضا سعادت نیا بود.

مرد محوری در نشست های مطبوعاتی

با اینکه زنان در عرصه فیلمسازی اعم از فیلمنامه نویسی، کارگردانی، طراحی لباس، صحنه آرایی، بازیگری، تدوین و... همچنین در زمینه نقد و تحلیل فیلم، نقش چشمگیری در سینمای ایران دارند، در نشست های مطبوعاتی جشنواره، مدیریت این نشست ها، تنها به منتقدین مرد سپرده شد تا شاهد نوعی مرد محوری در این نشست ها باشیم.

گاف های مسعود کیمیایی در «جرم»

مسعود کیمیایی، کارگردان فیلم «جرم» در پاسخ به خبرنگاری که پرسیده بود، چرا برای این فیلم از دکور استفاده نکرده اید، گفته بود، علاقه ای به استفاده از دکور ندارد و برای طبیعی شدن و حس و حال صحنه ها، ترجیح می دهد تا در فضای واقعی کار کند.

با وجود این گفته مسعود کیمیایی، باید گفت که بهره گیری از فضای واقعی شهری در فیلمی که ماجرای آن در دهه پنجاه می گذرد، الزامات خودش را دارد و متأسفانه آقای کیمیایی این الزامات را چنان که باید رعایت نکرده است؛ چنان که در بعضی نماهای شهری و سکانس های خارجی در جرم، شاهد اتوموبیل های پراید و دیگر ماشین های امروزی هستیم.

همچنین در نمایی که از ساختمان آلومینیوم به نمایش درمی آید، انبوه کولرهای دو تکه، بد جوری تو ذوق آدم می زند. اینها در حالی است که داستان فیلم جرم در سال های پیش ازانقلاب می گذرد و آن زمان از پراید و این کولرها خبری نبوده است.

نکته دیگری که باید درباره «جرم» مورد توجه قرار گیرد، این است که با توجه به سیاه و سفید بودن فیلم، باید عکس های صحنه فیلم نیز به صورت سیاه و سفید در اختیار رسانه ها قرار گرفته و انتشار یابد، ولی تصاویر تاکنون منتشر شده، رنگی بوده و باعث سر در گمی بینندگان فیلم خواهد شد.

نادیده گرفته شدگان جشنواره

از دیگر افراد و فیلم هایی که جا داشت بیشتر و دقیق تر مورد توجه هیأت داوران قرار گیرند و آثارشان از جهاتی واجد ارزش هایی قابل تأمل و تقدیر بود، می توان به فیلم های «یه حبه قند»، ساخته ارزشمند رضا میرکریمی، «سعادت آباد» به کارگردانی مازیار میری و «گزارش یک جشن» اثر ابراهیم حاتمی کیا اشاره داشت.

همچنین لیلا حاتمی و حسین یاری به دلیل بازی های بسیار خوبشان در «سعادت آباد» و رضا کیانیان به خاطر نقش آفرینی در «یه حبه قند» و «گزارش یک جشن» نیز از جمله بازیگرانی هستند که شایسته تقدیر بودند، ولی در هر حال، به عللی که داوران بهتر می دانند چنین نشد!