وقتی یک طرح ملی، پشت درهای بسته جا میماند
به گزارش گروه انرژی تابناک:طرح «تقویت بنیه علمی دانشآموزان مناطق کمبرخوردار» از سال ۱۳۹۶، در سکوت و بیهیاهو، اما با اثری عمیق و ماندگار، در دل مناطق محروم نفتخیز جوانه زد؛ ابتدا در غرب کارون و یک سال بعد در پارس جنوبی. طرحی که نه با تابلوهای عمرانی، بلکه با امید، با کتاب، با کلاس درس و با رؤیای آینده ساخته شد.
اقبال عمومی مردم استانهای بوشهر و خوزستان، این طرح را دهانبهدهان چرخاند. خانوادهها دیدند که فرزندانشان، برای نخستینبار، دیده میشوند؛ آموزشوپرورش دید که دستش برای اقدامات مسئولانه بازتر شده؛ دبیران فرصت ارتقای حرفهای یافتند و دانشآموزان، بنیه علمیشان تقویت شد.
آمارها حرف میزدند. قبولی کنکور در این استانها هر سال افزایش یافت. شهرستانهایی که سالها حتی یک قبولی پزشکی یا مهندسی نداشتند، ناگهان شاهد موفقیتهای چشمگیر شدند. در استان بوشهر، تعداد قبولیهای زیر هزار، سالانه بین ۵۰ تا ۷۰ نفر افزایش پیدا کرد و ارتقای ۴ تا ۵ رتبهای استان در نتایج کنکور، به واقعیتی انکارناپذیر بدل شد.
باید صریح گفت: این طرح، موفقترین نمونه مسئولیت اجتماعی وزارت نفت بود؛ طرحی با اثر اجتماعی قابل سنجش، ارزیابیپذیر و ملموس. نفت، در این پروژه، از برجهای شیشهای پایین آمد و در کنار مردم ایستاد؛ به آنها این پیام را داد که اگر توانمند شوند و تا مدارج عالی تحصیل پیش بروند، میتوانند آینده منطقه خود را تغییر دهند و توسعه، به دست مردمان همان سرزمین رقم بخورد.
در سال تحصیلی ۱۳۹۷–۱۳۹۸، این طرح مورد تقدیر ریاستجمهوری قرار گرفت. اما امروز، در دولت چهاردهم، همان طرح موفق، متوقف مانده است. چهار ماه از سال تحصیلی گذشته، بیآنکه مصوبهای بگیرد یا وارد مرحله اجرا شود.
پرسش ساده است: چرا؟
هیئت تصمیم گیری در خصوص مسئولیت اجتماعی نفت که همواره از ساختوسازهای مورد مطالبه نمایندگان دفاع میکند و بودجهها را میان پروژههای عمرانی توزیع میکند، چرا در برابر تنها طرحی که اثر اجتماعی آن روشن، مستند و قابل ارزیابی است، سکوت کرده است؟ چرا مجوز و مصوبه لازم برای ادامه این برنامه اخذ نمیشود؟
طبق آییننامه مسئولیت اجتماعی مصوب هیئت وزیران، قرار بود پروژههای مسئولیت اجتماعی نفت، همانند سایر دستگاهها، شفاف گزارش شوند و در سامانهای مشخص، قابل رصد باشند. اکنون بیش از شش ماه از ابلاغ این آییننامه گذشته؛ اما نهتنها پروژههای مسئولیت اجتماعی نفت شفاف نشدهاند، بلکه تصمیمگیریها همچنان در اتاقهای دربسته انجام میشود.
قرار بود این آییننامه، مرجعی قانونی برای جلوگیری از هدررفت منابع مسئولیت اجتماعی باشد. اما در عمل، نهتنها «پولپاشی» میان پروژههای کماثر متوقف نشده، بلکه مؤثرترین طرح اجتماعی نفت نیز قربانی همین سازوکار معیوب شده است.
سال گذشته، وزارت نفت با تخصیص حدود ۵۰ میلیارد تومان (هر استان حدود ۱۰ میلیارد تومان)، در پنج استان سیستانوبلوچستان، ایلام، کهگیلویهوبویراحمد، بوشهر و خوزستان، حدود ۶۲ هزار دانشآموز کمبرخوردارِ مقطع متوسطه دوم را به همراه دبیران و آموزگاران این استانها، تحت پوشش برنامههای ارتقای علمی قرار داد. دانشآموزانی که «حتی یک ستاره هم در آسمان نداشتند»، با این طرح فهمیدند که میشود رؤیا دید؛ میشود در برابر فقر و محرومیت ایستاد؛ میشود استعداد را زنده نگه داشت.
امروز اما، در دولتی که خود را حامی محرومان میداند، این طرح در هیئتمدیره شرکت ملی نفت بلاتکلیف مانده و در مقابل، درخواستهای بیاثر و بدون ارزیابی نمایندگان، بهسرعت مصوبه میگیرند.
بیش از ۶۲ هزار دانشآموز کمبرخوردار و ۳۷ هزار دبیر و آموزگار در پنج استان کشور—سیستانوبلوچستان، بوشهر، کهگیلویهوبویراحمد، ایلام و خوزستان—چشمانتظارند. تنها نقطه امیدشان، همین حمایت نفت برای تهیه کتابهای کمکدرسی، کلاسهای تقویتی، کلاسهای کنکور و آزمونهای شبیهسازیشده بود؛ مسیری برای آمادهشدن جهت آیندهای بهتر.
امروز، هیئتمدیره شرکت ملی نفت، این روزنه امید را بسته است.
و پرسش همچنان باقی است:
اگر این، مسئولیت اجتماعی نیست، پس مسئولیت اجتماعی چیست؟
