رئیس سابق بخش شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی میگوید: ژاپن یک دولت همپیمان و وابسته به ایالات متحده است و از دیدگاه من، ایران با دخیل کردن ژاپن هیچ منفعتی به دست نخواهد آورد.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با خبرگزاری کیودو ژاپن در خصوص این موضوع که در فضای بعد از جنگ ۱۲ روزه، آیا چشماندازی برای از سرگیری همکاری ایران و ژاپن در زمینه ایمنی هستهای وجود دارد؟ گفته است: در طول جنگ ۱۲ روزه، تأسیسات هستهای ما بمباران و تخریب شده و آسیبهای جدی دیدهاند. این به وضوح نقض بزرگ حقوق بینالملل است و شاید بزرگترین نقض حقوق بینالملل باشد، زیرا یک تأسیسات هستهای صلحآمیز تحت نظارت آژانس بمباران شده است. این باعث ایجاد خطرات و چالشهای جدی شده است: خطر تشعشعات، مهمات منفجرنشده در تأسیسات، و همانطور که میدانید تهدیدها همچنان ادامه دارند. اکنون ما هم با تهدیدات امنیتی و نگرانیهای ایمنی مواجه هستیم.
وی افزود: متأسفانه هیچ سابقهای از بمباران یک تأسیسات هستهای صلحآمیز وجود ندارد؛ بنابراین هیچ پروتکل یا دستورالعملی برای بازرسی چنین تأسیساتی وجود ندارد. این سؤال من از مدیرکل آژانس بود: آیا روش یا پروتکلی برای بازرسی چنین تأسیساتی وجود دارد؟ آنها گفتند نه، چون سابقهای وجود ندارد. این اولین بار است که یک تأسیسات هستهای صلحآمیز تحت نظارت بمباران میشود؛ بنابراین نمیتوانیم بازرسیها را از سر بگیریم مگر آنکه روی روش بازرسی تأسیسات بمبارانشده توافق کنیم. ما با آژانس برای رسیدن به این توافق وارد مذاکره شدیم و چارچوب همکاری در قاهره برای حل این مساله به دست آمد.
وزیر خارجه ایرن تأکید کرد: این مهم است که آژانس پذیرفت که به چارچوب جدید همکاری نیاز داریم. اما متأسفانه، پس از توافق در قاهره، سه کشور اروپایی و آمریکا به دنبال مکانیسم اسنپ بک در شورای امنیت رفتند، که غیرقانونی بود و ما فکر نمیکنیم آنها حق فعال کردن این مکانیسم را داشته باشند. من به سه کشور اروپایی و آمریکا گفتهام که اگر به سوی اسنپ بک بروید، چارچوب همکاری ایران و آژانس، یعنی توافق قاهره، دیگر معتبر نخواهد بود و باید آن را بازنگری کنیم؛ و متأسفانه این همان اتفاقی است که افتاد. اکنون ما با آقای گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در تماس هستیم تا این همکاری را از سر بگیریم.
عراقچی در این گفتوگو نگرانیهای ایمنی را معتبر خواند و در عین حال گفت: اینجا به موضوع احتمال همکاری ممکن با ژاپن میرسیم. ژاپن تجربه بمبهای هستهای و پیامدهای آن را در ایمنی محیط زیست و سلامت مردم دارد و همچنین تجربه نیروگاه فوکوشیما که توسط سونامی تخریب شد را نیز دارد. من در آن زمان سفیر در توکیو بودم و از آن منطقه بازدید کردم؛ بنابراین هیچ شکی ندارم که ژاپن دانش خوبی درباره بهبود ایمنی تأسیسات هستهای دارد و این دانش میتواند با ایران به اشتراک گذاشته شود.
در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام داده که در ادامه میآید.
«رئوف» مشاور پیشین هستهای هیات کانادا و در حال حاضر رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) است.
*عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در گفتوگو با «کیودو» ژاپن عنوان کرده که ژاپن دانش خوبی درباره بهبود ایمنی تأسیسات هستهای دارد و این دانش میتواند با ایران به اشتراک گذاشته شود. عراقچی این موضوع را در ارتباط با نگرانیهای مطرح در مورد ایمنی تاسیسات هستهای خسارت دیده از جنگ ۱۲ روزه عنوان کرده است. این در حالی است که به گفته عراقچی همکاری احتمالی با ژاپن در این خصوص جدا از بحث بازرسیهای آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود. چرا که به گفته وی چارچوبی برای بازرسی از تاسیسات خسارت دیده ناشی از این حملات در آزانس وجود ندارد. آیا همکاری با ژاپن در زمینه ایمنی تاسیسات خسارت دیده میتواند زمینهای برای رسیدن به یک چارچوب توافق جدید میان ایران و آژانس باشد؟
ژاپن تجربه برخورد با انفجارهای گاز هیدروژن را در چهار نیروگاه هستهای دارد؛ انفجارهایی که باعث کنده شدن سقفها و ذوب شدن هسته در دو راکتور شدند. این رویدادها ناشی از بمباران نبودند، بلکه بیشتر به یک حادثه صنعتی شباهت داشتند. به نظر من، تجربه ژاپن برای ایران مرتبط نیست.
*عراقچی در این گفتوگو به همکاری خوب میان ایران و بازرسان ژاپنی آژانس اشاره کرده است. وی گفته است همکاری با بازرسان و مدیران ژاپنی در آژانس و جاهای دیگر بسیار مفید بوده و میتواند در آینده ادامه یابد. آیا این به معنای این است که ایران احتمالا در آینده خواستار حضور بازرسان ژاپنی برای بازرسی از تاسیسات خسارت دیده خود شود؟
ایران میتواند از کارشناسان ایمنی هستهای ژاپن دعوت کند، اما باید در نظر داشته باشد که آنان گزارشهای خود را بهطور کامل به ایالات متحده ارائه خواهند داد و ممکن است در راستای دستورکار یا اولویتهای آمریکا نیز عمل کنند.
*با توجه به احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در نشست آتی شورای حکام و ارجاع آن به شورای امنیت، آیا مدلی که عراقچی ترسیم میکند میتواند مانع از این رخدا شود و همکاری با آژانس را موجب شود؟
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) قرار است جلسه بعدی خود را در مارس ۲۰۲۶ برگزار کند، مگر آنکه پیش از آن یک نشست فوقالعاده تشکیل دهد.
*با توجه به صحبتهای عراقچی، آیا ژاپن میتواند زمینه همکاری ایران با آژانس و متعاقبا شروع گفتوگوهای ایران و آمریکا را مهیا کند؟
ژاپن یک دولت همپیمان و وابسته به ایالات متحده است و از دیدگاه من، ایران با دخیل کردن ژاپن هیچ منفعتی به دست نخواهد آورد.
اقاي طارق رئوف جوري حرف ميزنه كه انگار ايران چيزي براي پنهان كردن داره....ايران اعتماد به غرب نداره نه اينكه چيزي را بخواد ازشون پنهان كنه... مسئولان خودشان میدانند ورود ژاپن یا هرکشور ثالث به تاسیسات ومراکزمهم واستراتژیک کشور به مثابه ورود آمریکا اروپا واسراییل به آن مراکز است ژاپن مستعمره آمریکا هست و نمایندگان ژاپن همان ماموران سیا و موساد هستند اول باید دید همه بمبهای سنگرشکن عمل کرده یا نه . اگر چنانکه ژنرال امریکایی گفت همه بمبهای سنگرشکن منفجر نشده باشد، هر لحظه امکان انفجار و تخریب وجود دارد. از کشورهای همراستا یا حتی خود آژانس میتوان در این خصوص کمک گرفت. وقتی ما آسیبی ندیدیم چرا باید از کسی کمک بگیریم؟ به امید استفاده بمب اتمی ایرانی بر علیه آمریکا ، اتحادیه اروپا و اسرائیل 
