صادر نشدن ویزای ایرانی‌ها با کارت قرمز اهدایی اینفانتینو به ترامپ/ رسوایی فیفا با تغییر موضع آشکار آمریکا در قبال تیم ملی

در حالی که پیش از این گفته شده بود تیم ملی از فرمان اجرایی ترامپ معاف است، اما صحبت‌های سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده یک تغییر موضع آشکار محسوب می‌شود و یعنی هیچ تضمینی برای صدور ویزا برای تمام اعضای تیم ملی وجود ندارد.

به گزارش سرویس ورزشی تابناک، با گذشت چند روز از قرعه‌کشی جام جهانی ۲۰۲۶ و مشخص شدن برنامه مسابقات، هنوز یکی از پرسش‌های اصلی درباره حضور تیم ملی ایران در این رقابت‌ها بی‌پاسخ مانده است؛ آیا همه بازیکنان و اعضای کادرفنی قادر خواهند بود برای ورود به آمریکا ویزا بگیرند؟

از همان لحظه‌ای که فرمان اجرایی دونالد ترامپ درباره ممنوعیت ورود شهروندان ۱۲ کشور از جمله ایران به امضا رسید، موضوع حضور تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ کانادا، مکزیک و ایالات متحده آمریکا زیر سایه‌ای سنگین قرار گرفت؛ این امید وجود داشت که دیدارهای ایران در مکزیک یا کانادا باشد که چنین محدودیت‌هایی وجود نداشته باشد، اما حالا با قرار گرفتن ایران در مسیر برگزاری بازی‌ها در خاک ایالات متحده، ابعاد آن جدی‌تر شده است.

اندرو جولیانی، مدیر اجرایی کارگروه جام جهانی ۲۰۲۶، اولین مقام آمریکایی بود که پس از محدودیت حضور هیئت ایرانی در مراسم قرعه‌کشی توضیحی صریح درباره اثر این فرمان بر وضعیت تیم ملی ایران داد و اعلام کرد: «تیم‌های ملی کشور‌هایی که تحت فرمان اجرایی قرار دارند - از جمله ایران - برای شرکت در مسابقات معافیت ویژه دریافت می‌کنند، اما این معافیت شامل هواداران نمی‌شود. در زمینه صدور ویزا برای افراد، از جمله مسئولان فدراسیون فوتبال ایران، هر تصمیم ویزا، تصمیمی در حوزه امنیت ملی است.» این توضیح، عملاً تأیید محدودیت‌های اعمال شده بود که برخی اعضای هیئت ایرانی که شامل امیر قلعه‌نویی، مهدی محمدنبی و امید جمالی می‌شدند ویزا گرفتند و برخی دیگر به دلیل ملاحظات امنیتی آمریکایی‌ها رد شدند.

پس از اعلام فرمان اجرایی ترامپ، بسیاری از مقامات ایرانی تلاش کردند موضوع را کمرنگ جلوه دهند. از جمله عباس عراقچی که اظهار کرده بود بازی‌های ایران در مرحله گروهی در مکزیک برگزار می‌شود و «این بحث فعلاً موضوعیت ندارد.» مهدی تاج هم معتقد بود فیفا ترجیح می‌دهد ایران در گروه مکزیک قرار گیرد، اما قرعه‌کشی نشان داد هیچ‌کدام از این تحلیل‌ها درست نبوده است. ایران در گروه G قرار گرفت و دو بازی ابتدایی ملی‌پوشان مقابل نیوزلند و بلژیک در لس‌آنجلس برگزار می‌شود. مسابقه دیگر نیز دیدار با مصر است که با حواشی مختلفی از جمله فعالیت گروه‌های همجنسگرایی پیش از مسابقه همراه شده و این دیدار هم در سیاتل است و تیم ملی در طول اقامتش در آمریکا خواهد بود و بازی‌هایش را هم در همین کشور برگزار می‌کند؛ این یعنی مسئله ویزا به صورت مستقیم روی تیم سایه می‌اندازد.

جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا، پس از دیدار تیم ملی ایران در رقابت‌های کافا، در رختکن تیم ملی حاضر شد و وعده‌ای مهم داد: «حضور تیم ایران در جام جهانی را ضمانت می‌کنم.»، اما واقعیت این است که ضمانت‌های فیفا لزوماً با سیاست‌های دولت آمریکا هم‌راستا نیستند. حتی امیر قلعه‌نویی نیز پس از قرعه‌کشی جام جهانی در مصاحبه با دیلی‌میل محتاطانه پاسخ داد و گفت: «همانطور که آقای اینفانتینو اشاره کرده… قول داده شده که همه تیم‌ها حضور داشته باشند. فیفا در تلاش است.» تأکیدی که نشان می‌دهد موضوع هنوز برای کادرفنی ایران کاملاً قطعی نیست.

یکی از جنجالی‌ترین ابعاد ماجرا، اظهارنظر عباس ترابیان بود؛ مدیری که سال‌ها مسئول روابط بین‌الملل فدراسیون فوتبال بوده است. او گفت: «آمریکا به بازیکنانی که خدمت سربازی خود را در سپاه یا برخی بخش‌های نظامی حساس ارتش گذرانده باشند، ویزا نخواهد داد.» این گزاره، اگرچه از سوی مقام رسمی آمریکا تأیید نشده، اما با توجه به ساختار تصمیم‌گیری در وزارت امنیت داخلی ایالات متحده، غیرمنطقی هم نیست. این هشدار باعث شد نگاه‌ها به برخی بازیکنان تیم ملی معطوف شود. بسیاری از بازیکنان فعلی تیم ملی [از بیرانوند تا آزمون، جهانبخش، عزت‌اللهی و قلی‌زاده] هنوز به خدمت سربازی نرفته‌اند و از معافیت‌های مختلف برخوردارند، اما این بازی در خصوص برخی بازیکنان دیگر متفاوت است، از جمله مهدی طارمی که وضعیتی متفاوت دارد؛ او سال‌ها پیش از شهرت، خدمت سربازی را در نیروی دریایی سپاه پاسداران بوشهر گذرانده است. طارمی البته پیش از فرمان ترامپ ویزای آمریکا را برای سفر با اینترمیلان ایتالیا جهت حضور در جام جهانی باشگاه‌ها دریافت کرده بود، اما اکنون با فعال شدن فرمان اجرایی ترامپ، وضعیت او متفاوت ارزیابی می‌شود.

یکی از نمونه‌های مرتبط نیز توسط تاج افشا شد؛ سعید الهویی، دستیار قلعه‌نویی، به دلیل سابقه خدمت در بخش‌های حساس، ویزای آمریکا دریافت نکرد. دو روز پس از انتشار گزارش تابناک، مهدی تاج در برنامه فوتبال برتر به صورت تلویحی گفت: «فدراسیون در حال بررسی شرایط است. ممکن است برخی بازیکنان موفق به دریافت ویزا نشوند. برای چنین شرایطی گزینه‌های جایگزین درنظر گرفته می‌شود.» این اعتراف، برای اولین‌بار نگرانی‌ها را وارد فاز رسمی کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ویزا نگرفتن بازیکنان ایرانی را رد نکرده و در این خصوص گفته است: «دولت ترامپ متعهد است تا هر کاری که از دستش برمی‌آید، برای حمایت از برگزاری یک جام جهانی موفق انجام بدهد. با این وجود، دولت در رعایت قوانین ایالات متحده و انجام بالاترین استاندارد‌های امنیت ملی و ایمنی عمومی در صدور ویزا تردید نخواهد کرد. ما درخواست ویزای هر فرد را به‌صورت مورد به مورد و پس از بررسی بسیار دقیق و کامل، برای تعیین اینکه آیا آن فرد، تحت قانون ایالات متحده واجد شرایط به شمار می‌رود یا خیر، بررسی و بر مبنای آن قضاوت می‌کنیم.» در حالی که پیش از این گفته شده بود تیم ملی از فرمان اجرایی ترامپ معاف است، اما حالا این توضیح یک تغییر موضع آشکار محسوب می‌شود و یعنی هیچ تضمینی برای صدور ویزا برای تمام اعضای تیم ملی وجود ندارد.

شاید یادآوری این نکته بد نباشد که بیش از ۷ سال پیش، آگوست ۲۰۱۸ جیانی اینفانتینو و دونالد ترامپ دیداری در اتاق بیضی کاخ سفید داشتند. در آن دیدار رئیس فیفا علاوه بر یک پیراهن و توپ، هدیه عجیبی به رئیس جمهور آمریکا داد؛ یک کارت قرمز که داوران فوتبال از آن استفاده می‌کنند که اینفانتینو در توضیح فلسفه این هدیه به شوخی گفته بود: «ما در فوتبال کارت زرد و قرمز داریم که داوران از آن استفاده می‌کنند و وقتی می‌خواهند کسی را بیرون کنند، از کارت قرمز استفاده می‌کنند. بنابراین این می‌تواند [برای شما] مفید باشد.» ترامپ هم پس از دریافت این هدیه اعلام کرد با این کارت رسانه‌ها را اخراج می‌کند، اما انگار ابعاد این ماجرا گسترش پیدا کرده و رئیس جمهور آمریکا قرار است کارت قرمز اهدایی اینفانتینو را به افراد بیشتری نشان دهد.

در چنین شرایطی، یک نکته کلیدی روشن است؛ اول اینکه فدراسیون نباید خودش جزئی از این پازل باشد و بپذیرد که ویزای برخی بازیکنان صادر نشود. هرچند انگار معافیت تیم ملی به معنای معافیت تک‌تک افراد نیست، با این حال بهتر است فدراسیون فوتبال باید لیست کامل بازیکنان و کادرفنی را با فیفا و آمریکایی‌ها تطبیق دهد و موارد پرخطر مانند سابقه خدمت در نیرو‌های حساس نظامی را از پیش بررسی کند و پیش از هرگونه بحران، راه‌حل‌های جایگزین تهیه کند. گرچه در صورت وقوع بحران، این موضوع نه‌تنها ضربه‌ای فنی به تیم ملی خواهد بود، بلکه برای فیفا نیز یک رسوایی بزرگ محسوب می‌شود. جایی که با وجود ممنوعیت ورود شهروندان اسرائیلی به قطر، فیفا تمام فشار خود را روی دولت این کشور خاورمیانه‌ای گذاشت، ضمانت گرفت که هواداران اسرائیلی هم قادر باشند برای تماشای جام جهانی وارد دوحه شوند و این اتفاق در حالی که تیم‌شان هم به جام جهانی صعود نکرده بود، رقم خورد.