
این قطعنامه تهران را ملزم میکند تا «همکاری کامل و فوری» خود را گسترش دهد، اطلاعات دقیق درباره ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی خود را در اختیار این نهاد قرار دهد و دسترسی به سایتهای هستهای این کشور را فراهم کند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، قطعنامه تروئیکای اروپایی و واشنگتن علیه برنامه هستهای ایران در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با ۱۹ رأی موافق به تصویب رسید.
سه کشور روسیه، چین و نیجر به این قطعنامه رأی مخالف دادند و ۱۲ کشور دیگر رأی ممتنع دادند.
«طارق رئوف» رئیس سابق بخش شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی و رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) در خصوص این قطعنامه به خبرنگار تابناک میگوید: ترکیب رأی به این قطعنامه نشان میدهد شورای حکام همچنان دچار شکاف است و بار دیگر نشان داد که بهشدت دودسته و از نظر فنی نیز ناتوان است.
این قطعنامه تهران را ملزم میکند تا «همکاری کامل و فوری» خود را گسترش دهد، اطلاعات دقیق درباره ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی خود را در اختیار این نهاد قرار دهد و دسترسی به سایتهای هستهای این کشور را فراهم کند.
این سند که بر پایه گزارش اخیر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی تنظیم شده با هدف تمدید و بازتنظیم ماموریت آژانس برای نظارت و گزارشدهی درباره ابعادی از برنامه هستهای ایران صادر شده است.
در این قطعنامه آمده است که ایران بر اساس تصمیمات بینالمللی باز اعمال شده در سپتامبر ۲۰۲۵، موظف به تعلیق تمامی فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و بازفرآوری از جمله تحقیق و توسعه و پروژههای مربوط به آب سنگین است.
همچنین از ایران خواسته شده است تا مطابق پروتکل الحاقی عمل کند و اطلاعات کامل درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنیشده و تاسیسات تحت پادمان را در اختیار آژانس قرار دهد.
در این سند از مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی خواسته شده پیش از هر نشست عادی سهماهه شورای حکام، گزارشی درباره اجرای توافق پادمان ایران طبق معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای و همچنین اجرای مفاد تمامی قطعنامههای مرتبط شورای امنیت مطابق با رویههای گذشته ارائه کند.
در این سند همکاری فوری و کامل ایران در مورد سایتهای هستهای بمباران شده درخواست شده است.
ایران پیشتر درباره هرگونه اقدام خصمانه در شورای حکام هشدار داده بود.
دیپلماتها گفتند: «شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای را تصویب کرده است که انگیزه آن جاهطلبیهای سیاسی کشورهای غربی است»
دیپلماتها توضیح دادند: «استدلالهای بریتانیا، آلمان، ایالات متحده و فرانسه برای کسانی که نمیخواهند کار شورا را سیاسی کنند، قانعکننده نبود و اشاره کردند که وضعیت فعلی در مورد اعمال پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران نتیجه حملات غیرقانونی ایالات متحده و اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران تحت پادمانهای آژانس در ماه ژوئن بوده است.»
پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا در خصوص این قطعنامه به خبرنگار تابناک میگوید: بازی آژانس با ایران پایانی ندارد. هدف این است که ایران را برای همیشه در وضعیتی دشوار نگه دارند تا در نهایت به تمامی خواستههای غرب تن دهد.
بیانیه مشترک ایران و ۷ کشور در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی
هشت کشور از جمله چین، روسیه و ایران با صدور بیانیهای مشترک در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، حملات آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای تحت پادمان ایران و تلاش برای تصویب قطعنامه جدید ضدایرانی را محکوم کرده و از کشورهای عضو خواستند در برابر سیاسیکاری درباره برنامه هستهای صلحآمیز ایران ایستادگی کرده و از این پیشنویس حمایت نکنند.
۸ کشور بلاروس، چین، کوبا، ایران، نیکاراگوئه، روسیه، ونزوئلا و زیمبابوه در این بیانیه، بر تعهد دیرینه تهران به عدم اشاعه هستهای و حق لاینفک همه دولتهای عضو انپیتی برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای تأکید کردند. این کشورها با اشاره به پایانیافتن همه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای تحت پادمان ایران را قویاً محکوم کرده و این وضعیت را نتیجه مستقیم آن حملات و اقدامات غیرسازنده تروئیکای اروپایی دانستند.
در این بیانیه ضمن استقبال از تعاملات سطح بالا میان مدیرکل آژانس و مقامهای ایرانی و همکاری تهران در فراهمکردن دسترسی به تأسیسات «تحت حمله قرار نگرفته»، هشدار داده شده است که ارائه پیشنویس قطعنامه جدید ضدایرانی میتواند روند کنونی گفتوگو و فضای مثبت همکاری را تضعیف کرده و با ایجاد نوعی «واقعیت موازی» در سازوکارهای گزارشدهی، وحدت، اعتبار و یکپارچگی نهادی آژانس را خدشهدار کند. این کشورها با تأکید بر ضرورت صیانت از ماهیت فنی و بیطرفانه آژانس، از همه اعضا خواستهاند در برابر سیاسیسازی موضوعات پادمانی درباره ایران مقاومت کرده و از حمایت از پیشنویس قطعنامه خودداری کنند.
متن کامل بیانیه که از سوی نماینده ونزوئلا در شورای حکام قرائت شد، از این قرار است:
«اجازه دهید بیانیه مشترک زیر را از جانب جمهوری بلاروس، جمهوری خلق چین، جمهوری کوبا، جمهوری اسلامی ایران، جمهوری نیکاراگوئه، فدراسیون روسیه، جمهوری بولیواری ونزوئلا و جمهوری زیمبابوه تقدیم شما کنم.
ما تعهد دیرینه ایران به عدم اشاعه هستهای را بهعنوان یک دولت عضو معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) یادآور میشویم و در عین حال بر ضرورت تحقق کامل و مؤثر حق لاینفک همه کشورهای عضو برای توسعه تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هستهای برای مقاصد صلحآمیز تأکید و مجدداً تصریح میکنیم که تمامی سؤالات و دغدغههای مشروع در این زمینه باید منحصراً از طریق گفتوگو و دیپلماسی، بهعنوان تنها مسیر ممکن، مورد رسیدگی قرار گیرند.
ما تأکید میکنیم که مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، تمامی مفاد آن در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه یافته است. در پرتو آن، مأموریت مدیرکل آژانس برای گزارشدهی درباره راستیآزمایی و نظارت ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ منقضی شده است.
مایلیم تأکید کنیم که وضعیت مربوط به اجرای پادمانهای آژانس در ایران بهصورت جدا افتاده و در خلأ بهوجود نیامده است. این وضعیت پیامد مستقیم حملات غیرقانونی علیه تأسیسات هستهای تحت پادمان ایران است که از سوی اسرائیل و ایالات متحده انجام شدهاند؛ اقداماتی که ما آنها را قویاً محکوم میکنیم و در عین حال با اقدامات قبلی و غیرسازنده تروئیکای اروپایی (E ۳) تشدید شدهاند؛ مجموعه این موارد در کنار هم به شرایط کنونی منجر شده است. این واقعیت در گزارش اخیر مدیرکل به شورای حکام نیز مورد اذعان قرار گرفته است.
ما از تداوم تعاملات در سطح عالی میان مدیرکل و همتایان ایرانی او، و همچنین از همکاری مستمر ایران با آژانس در اعطای دسترسی به «تأسیسات هستهای مورد حمله قرار نگرفته»، که یک تحول مثبت و سازنده بهشمار میرود، بهطور مثبت یاد میکنیم. ارائه پیشنویس قطعنامه، این خطر را بههمراه دارد که روند همکاری و فضای سیاسی سازندهای را که تعاملات اخیر بین ایران و آژانس را مشخص کرده، تضعیف کند.
ما بر این باور راسخ هستیم که هرگونه اقدام تحریکآمیز، از جمله ارائه یک قطعنامه دیگر، تلاشهای قابل توجهی را که از سوی مدیرکل و ایران برای پیشبرد گفتوگو و همکاری صورت گرفته، به مخاطره انداخته و حتی میتواند آنها را بهطور کامل خنثی کند.
ما معتقدیم هیچ توجیهی برای ارائه قطعنامهای اضافی که از مدیرکل بخواهد به گزارشدهی درباره برنامه هستهای ایران ادامه دهد، وجود ندارد؛ چرا که چنین گزارشدهی هماکنون بهطور جامع ذیل بند موجود دستورکار با عنوان «موافقتنامه پادمان انپیتی با جمهوری اسلامی ایران» پوشش داده میشود. هر تلاشی برای گسترش یا تکرار این چارچوب گزارشدهی، غیرضروری خواهد بود.
ما تاکید داریم، مسیری که از سوی تدوینکنندگان پیشنویس قطعنامه دنبال میشود، این خطر را ایجاد میکند که شورای حکام در دو «واقعیت موازی» عمل کند؛ مشابه شرایط کنونی در شورای امنیت سازمان ملل متحد. چنین نتیجهای وحدت، اعتبار و یکپارچگی نهادی آژانس را بهطور جدی تضعیف خواهد کرد.
با توجه به نکات پیشگفته، ما از تمامی کشورهای عضو آژانس میخواهیم که برای حفظ ماهیت فنی و بیطرفانه فعالیتهای آژانس بهطور سازنده مشارکت کنند و قاطعانه در برابر هرگونه تلاش برای سیاسیسازی موضوعات پادمانی مقاومت نشان دهند. بر همین اساس، از همه کشورهای عضو مسئول دعوت میکنیم که از حمایت از پیشنویس قطعنامه پیشنهادی خودداری کنند؛ چرا که تصویب آن اقدامی غیرسازنده در قبال تلاشهای جاری برای همکاری میان ایران و آژانس خواهد بود.»
نماینده ایران: پیشنهاد دهندگان قطعنامه مسیر اشتباهی را برگزیدند
«رضا نجفی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، تصویب قطعنامه سیاسی و غیرسازنده شورای حکام علیه برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان را «تلاشی بیاعتبار از سوی تروئیکای اروپایی و آمریکا برای جبران شکست اسنپبک در نیویورک» دانست.
نجفی تاکید کرد: گزارش اخیر مدیرکل آژانس بهروشنی نشان میدهد که وضعیت فعلی نتیجه مستقیم حملات غیرقانونی و تحریکآمیز ایالات متحده و رژیم اسرائیل علیه تأسیسات تحت پادمان ایران است. این گزارش تصریح میکند که تعلیق فعالیتهای راستیآزمایی و خروج بازرسان، پیامدهای اجتنابناپذیر شرایط ایجاد شده پس از این حملات بوده و تصمیماتی است که آژانس با توجه به ملاحظات امنیتی اتخاذ کرده است.
وی گفت: آژانس نیز تائید کرده است که به دلیل تبعات امنیتی حملات، اجرای عادی پادمانها تقریباً غیرممکن شده و حتی آژانس مجبور به خروج کامل بازرسان خود شده است. با این حال، ایران با حسن نیت و همکاری سازنده، زمینه ازسرگیری فعالیتهای راستیآزمایی را فراهم کرده است. همچنین تمامی درخواستهای آژانس برای دسترسی به تأسیساتی که تحت تأثیر حملات قرار نگرفتهاند، مورد تأیید ایران قرار گرفته و بازرسان طبق روال به این اماکن دسترسی کامل یافتهاند. مدیرکل نیز در گزارش خود ضمن اذعان به الزامات قانونی داخلی ایران، احترام خود را به این چارچوبها اعلام و بر آمادگی آژانس برای درنظرگرفتن نگرانیهای امنیتی ایران تأکید کرده است.
او افزود: ایالات متحده و سه کشور اروپایی تلاش دارند این واقعیتها را نادیده بگیرند و چنین القا کنند که شرایط کاملاً عادی است، گویی هیچ حملهای به تأسیسات هستهای تحت پادمان که حاوی مواد هستهای بودهاند، صورت نگرفته است.
وی تصریح کرد که این کشورها همچنان با مواضعی متکبرانه و غیرمسئولانه، خواستههای ناموجهی را از ایران مطرح میکنند، در حالی که شرایط فعلی به هیچ وجه عادی نیست.
سفیر و نماینده دائم ایران در دفتر سازمان ملل در وین خاطرنشان کرد: ایالات متحده و سه کشور اروپایی، بار دیگر پیشنویس قطعنامهای را ارائه کردهاند که آشکارا با هدف اعمال فشار بیش از حد بر ایران و ترویج یک روایت کاملاً نادرست و گمراهکننده از وضعیت موجود تنظیم شده است.
وی تأکید کرد بانیان این قطعنامه عملاً خود را به کری و کوری زدهاند؛ زیرا نه در جلسات فوقالعاده شورای حکام اشارهای به حملات صورت گرفته علیه تأسیسات هستهای تحت پادمان آژانس در ایران کردهاند و نه محتوای گزارش رسمی آژانس را دیدهاند که بهروشنی حملات اسرائیل و ایالات متحده به تأسیسات هستهای ایران در ژوئن ۲۰۲۵ را ثبت کرده است. نجفی افزود: این کشورها عامدانه از هرگونه اشاره به اقدامات تجاوزکارانه خود طفره میروند، زیرا یکی از طرفهای متجاوز، خود از حامیان اصلی پیشنویس قطعنامه است و تلاش دارد کشورهای عضو را گمراه و از پذیرش مسئولیت اقدامات غیرقانونیاش فرار کند.
سفیر و نماینده دائم ایران گفت: وقتی ایالات متحده و ۳ کشور اروپایی حاضر نیستند یا به دلیل رویکرد متکبرانه خود قادر نیستند علت اصلی وضعیت کنونی را تشخیص دهند، بهطور قطع در موقعیتی نیستند که برای حلوفصل بحران راهحل دیکته کنند.
وی یادآور شد که متن ارائه شده چیزی بیش از تکرار مواضع سیاسی این کشورها، تحریف تعهدات پادمانی و تلاشی بیاعتبار برای مطرح کردن موضوع بهاصطلاح اسنپبک در آژانس نیست. با این قطعنامه آمریکا و سه عضو اروپایی نمیتوانند شکست اقدام غیرقانونی اسنپبک خود در نیویورک را جبران کنند.
رضا نجفی با اشاره به اظهارات رسمی رئیسجمهور آمریکا تأکید کرد که واشنگتن نهتنها مسئولیت حملات تجاوزکارانه علیه ایران را آشکارا بر عهده گرفته، بلکه با افتخار از این حملات وحشیانه یاد میکند، اظهاراتی که نشان میدهد ادعاهای این کشورها درباره دیپلماسی چیزی جز پوششی برای اقدامات غیرقانونی و تنشزای آنها نیست.
سفیر و نماینده دائم ایران در پایان تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران همواره ثابت کرده است که در صورت مشاهده حسن نیت، جدیت و رویکرد سازنده از سوی طرف مقابل، برای تعامل معنادار و پیشبرد دیپلماسی آمادگی کامل دارد، اما نویسندگان مشترک پیشنویس قطعنامه با توهم تأثیرگذاری فشار و تهدید، مسیر اشتباهی را برگزیدهاند و دیپلماسی را به معنای محرومسازی ایران از حقوق مسلم خود تفسیر میکنند، رویکردی که ملت بزرگ ایران هرگز آن را نپذیرفته و نخواهد پذیرفت.
بیانیه اتحادیه اروپا پس از تصویب قطعنامه ضد ایرانی
اتحادیه اروپا با انتشار بیانیهای در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکید کرد که «گفتوگو و دیپلماسی» تنها راهحل مسئله هستهای است.
این بیانیه ضمن تاکید بر تعهد اتحادیه اروپا به «صلح، امنیت و ثبات»، از ایران میخواهد که به تعهدات خود ذیل پیمان منع اشاعه هستهای پایبند بماند.
اتحادیه اروپا همچنین با ابراز نگرانی از پیامدهای احتمالی حمله به تاسیسات هستهای ایران تاکید کرد که تنها راهحل پایدار برای موضوع هستهای ایران، «گفتوگو و دیپلماسی» است.
این اتحادیه با تاکید بر اعمال مجدد شش قطعنامه سازمان ملل علیه ایران مدعی شد که اجرای آنها بر تمامی اعضای سازمان ملل الزامآور بوده و ایران را ملزم میکند که «تمام فعالیتهای مربوط به غنیسازی اورانیوم، بازفرآوری و آب سنگین را تعلیق کند.»
اتحادیه اروپا با طرح این ادعا که «موضوع هستهای ایران همچنان یک چالش کلیدی برای امنیت منطقهای و بینالمللی باقی است» تاکید داشت که این اتحادیه «به اقدامات دیپلماتیک برای کاهش تنشها و دستیابی به راهحلی پایدار و مذاکره شده ادامه خواهد داد.»
این بیانیه ادعا میکند که تولید اورانیوم با غنای بالا توسط ایران «هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد.» بیانیه اتحادیه اروپا در ادامه از ایران میخواهد که «فورا برای رفع نگرانیها درباره احتمال انحراف مواد هستهای از مقاصد صلحآمیز» اقدام کند.
اتحادیه اروپا همچنین نسبت به آنچه کاهش جدی همکاریهای ایران با آژانس اتمی خواند، ابراز نگرانی کرده و از ایران خواست بدون تاخیر تمام بازرسیها را در همه تاسیسات هستهای خود را از سر بگیرد.
این اتحادیه در انتها از بیانیه ارائه شده توسط توسط فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا علیه ایران در شورای حکام حمایت کرد.
به گزارش تابناک، «طارق رئوف» رئیس سابق بخش شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی و رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) در خصوص این قطعنامه به خبرنگار تابناک میگوید: متأسفانه گزارش آژانس در ۱۲ نوامبر اعلام میکند: «بر اساس توافقنامهٔ پادمانهای NPT، ایران موظف است بدون تأخیر یک گزارش ویژه دربارهٔ وضعیت مواد هستهای و تأسیسات تحت تأثیر حملات نظامی ارائه کند؛ امری که تاکنون انجام نداده است.» این ادعا نادرست است؛ چنین الزامی در توافقنامهٔ پادمان NPT ایران وجود ندارد.
به اعتقاد وی: ایران موظف است در زمانهای عادی و در شرایط صلح، بهطور معمول دربارهٔ مواد هستهای و فعالیتهای مرتبط به آژانس گزارش دهد؛ اما هیچ تعهدی مرتبط با حملات نظامی وجود ندارد. آژانس وضعیت ویژهٔ ایجادشده در سایتهای بمبارانشده را میپذیرد، اما سپس ادعای فوق را مطرح میکند.
رئوف میگوید: اکنون سه کشور اروپایی/اتحادیهٔ اروپا به یک مزاحم در نظام کنترل تسلیحات و امنیت بینالمللی تبدیل شدهاند و با استناد به گزارش آژانس قصد دارند که به صورت «ضروری و فوری» ایران گزارشهای یادشده را ارائه کند. در این مسیر، سه کشور اروپایی/ اتحادیه اروپا از حمایت آمریکا و متحدانش برخوردار خواهند بود.