پس از ۸ ماه بلاتکلیفی، جنگ تعرفه‌ای واردات خودرو بین دولت و مجلس به پایان رسید و درنهایت تعرفه‌های پلکانی برای انواع خودروهای سواری با ابلاغ آیین‌نامه جدید از ۴ تا ۱۶۵ درصد تعیین شد؛ این درحالی است که باوجود پایین یافتن جنگ تعرفه ای اماهمچنان ابهام در نحوه محاسبه و بازگرداندن دریافت مابه التفاوت از خریدارانی که با تعرفه ۱۰۰ درصدی ثبت نام کرده‌اند و همچنین نحوه محاسبه دقیق آن به عنوان معضل جدید پیش روی خریداران قرار دارد.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، بر اساس اعلام وزارت صمت نحوه اجرای بند (ر) تبصره (۱) قانون بودجه ۱۴۰۴، که مصوب هیأت وزیران است ابلاغ و جدول «تعرفه‌های پلکانی» برای انواع خودروهای سواری مشخص شد که بر اساس این آئین نامه جدید، بعضی از خودروهای وارداتی اقتصادی، ۸۰ درصد ارزان‌تر و برخی گروه‌های لوکس‌تر تا ۲.۵ برابر گرانتر از قبل خواهد شد.
دعوای دولت و مجلس از کجا شروع شد؟
سیر نزاع قانونی درمورد واردات خودرو بین دولت و مجلس برمی گردد به اینکه دولت در بودجه ۱۴۰۴، تعرفه را ۱۰۰ درصد تعیین کرد، اما مجلس آن را به ۶۰ درصد کاهش داد و سقف ارزی را افزایش داد؛ اما دولت نیز این مصوبه را نپذیرفت و مجمع تشخیص مصلحت نظام به نفع دولت رأی داد اما مجددا دولت به دلیل اثرات تورمی در خردادماه، تعرفه‌ها را اصلاح و ابلاغ کرد و این بار نوبت مجلس بود که این اقدام دولت را مغایر قانون تشخیص دهد.
درادامه این نزاع ، با شکایت فردی منجر به ورود دیوان عدالت اداری به این مساله شد و حکم بر « توقف واردات با تعرفه‌های دولت» صادر شد، اما این پایان ماجرا نبود و دولت مجدداً دست به کار شد و بار دیگر تعرفه‌ها را اصلاح کرد، اما مجلس دراقدامی مقابل باز این اقدام را مغایر قانون تشخیص داد تا اینکه با وساطت قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، توافق بر سر تعرفه‌های پلکانی انجام شد.
دعوایی که دودش به چشم مردم رفت...
این ناهماهنگی طولانی‌مدت میان دولت و مجلس و طولانی شدن جنگ تعرفه‌ای علاوه براینکه بلاتکلیفی واردکنندگان و در بازار خودرو را تشدید کرد بلکه باعث تأخیر در عرضه، کمبود کالا، افزایش قیمت‌های غیرمنطقی در بازار آزاد و اخلال در برنامه‌ریزی اقتصادی شد.
این ناهماهنگی زمان و انرژی زیادی از دستگاه‌های مختلف ازجمله دولت، مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام و دیوان عدالت اداری برای حل این موضوع زمان گرفت که می‌توانست صرف حل مسائل مهم‌تر کشور شود . ضمن اینکه دلالان و سوداگران دراین آشفته بازار بلاتکلیفی و ابهام، شرایط مطلوبی داشتند؛ چرا که به بهانه این بازار ملتهب، قیمت‌ها را به نفع خود دستکاری کردند.
پلکانی شدن تعرفه واردات خودرو ؛ خریداران را با چالش های جدیدی مواجه می کند برای مثال لازم است مابه‌التفاوت برای هر مدل خودرو با توجه به تعرفه‌های پلکانی جدید محاسبه شود که این امر فرآیندی طولانی و پیچیده دارد. همچنین نحوه ثبت این مابه‌التفاوت‌ها در دفاتر، پرداخت مالیات مربوطه، و اطمینان از شفافیت کامل در عودت یا دریافت پول، نیز مشکلات زیادی پیش پای خریداران خواهد گذاشت. البته خریدارانی که متحمل افزایش ناگهانی و غیرمنتظره قیمت خواهند شد احتمال نارضایتی و شکایت آنها وجود دارد خصوصاً اگر در قرارداد آنها به این موضوع اشاره نشده باشد.
کدام خودروها ارزان می‌شود؟
براساس آیین‌نامه جدید تعرفه واردات خودرو، خودروهایی مانند خودروهای اقتصادی و کم مصرف تا ۸۰ درصد مشمول کاهش تعرفه می‌شوند ؛ بنابراین خودروهایی با حجم موتور کم (مثلاً زیر ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ سی‌سی)، قیمت پایه پایین و مصرف سوخت بهینه که هدف اصلی واردات آنها تأمین نیاز عمومی است، مشمول این تعرفه پایین قرار می‌گیرند.
خودروهای زیر ۱۵۰۰ سی‌سی مانند بسیاری از سدان‌های کوچک و هاچ‌بک‌های اقتصادی مانند برخی مدل‌های تویوتا یاریس، هیوندای i۱۰، از این پس قرار است با تعرفه ۲۰ درصدی محاسبه شوند؛ بنابراین این خودروها ، در فهرست بیشترین کاهش قیمت قرار خواهند گرفت.
اما خودروهای ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی ، مانند بسیاری از کراس‌اوور‌ها و سدان‌های خانوادگی متداول مانند هیوندای النترا، کیا سراتو، کراس‌اوور‌های چینی و کره‌ای با تعرفه ۴۰ درصدی نیز کاهش قابل توجهی در قیمت نهایی شان صورت می گیرد که این امر به نفع خریداران می شود.
اما خودروهای هیبریدی (۱۵درصد) و برقی (۴درصد) بدون توجه به حجم موتور بنزینی آنها، از پایین‌ترین نرخ تعرفه گذاری برخوردار می‌شوند و خریداران این نوع خودروها ارزانی قابل توجهی را در مقایسه با نسخه‌های تمام بنزینی پیش رو خواهند داشت.
کدام خودروها گران می‌شود؟
خودروهای ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ سی‌سی که اکثرا لوکس و پرقدرت هستند اما جزء خودروهایی است که با تعرفه ۱۳۰تا ۱۴۵درصدی محاسبه می شود ؛ مانند لکسوس، برخی مدل‌های BMW و مرسدس بنز، شاسی‌بلند‌های حجیم‌تر کره‌ای و ژاپنی .
اما گران ترین تعرفه به خودروهای بیش از ۳۰۰۰ سی‌سی تعلق می گیرد که قرار است با تعرفه ۱۶۵درصد خریداران آن را شوکه کنند؛ مانند مدل‌های بسیار لوکس و پرقدرت مانند تویوتا لندکروز ۶ سیلندر این درحالی است که این تعرفه بسیار بالاتر از ۱۰۰ درصد قبلی است و منجر به افزایش شدید و حداکثری قیمت آن برای مصرف‌کننده نهایی خواهد شد.
درادامه تابناک جدولی تهیه کرده است که قیمت حدودی خودروهای وارداتی (باتوجه به حجم موتور) قبل از ابلاغیه جدید و با تعرفه۱۰۰ درصدی با قیمت های جدید و پس از ابلاغیه جدید و تعیین تکلیف نرخ تعرفه های واردات خودرو مقایسه شده است که به شرح ذیل است:
