فرهاد شهرکی؛ نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با خبرنگار پالمانی تابناک، از ارسال نامه ای به مسعود پزشکیان رئیس جمهور در ارتباط با تصمیمات شتاب زده در حوزه انرژی و سیاست های قیمتی بدون اصلاح ساختار صنعت خودرو در کشور خبر داد.
متن این نامه خطاب به رئیس جمهور به شرح زیر است:
در شرایطی که کشور با چالش ناترازی مزمن در حوزه انرژی، به ویژه در مصرف بنزین مواجه است، اتخاذ تصمیمات شتابزده، مقطعی و غیرساختاری نه تنها کمکی به حل مسئله نمی کند، بلکه می تواند بحران های جدیدی در حوزه اقتصادی، اجتماعی و حتی اعتماد عمومی ایجاد نماید.
این نامه با هدف ارائه تحلیلی کارشناسی از ریشه های افزایش مصرف سوخت و پیشنهاد راهکارهای پایدار و علمی جهت اصالح حکمرانی در صنعت خودرو تنظیم شده است.
مُسکن قیمتی به جای درمان ساختاری
تجربه چهار دهه گذشته به روشنی نشان داده است که سیاست هایی نظیر افزایش قیمت بنزین، سهمیه بندی یا اعمال نرخهای چندگانه، تنها اثرات مقطعی و ناپایدار داشته و پس از مدتی، مصرف دوباره به سطح پیشین بازگشته است. در حالی که این تصمیم ها در کوتاهمدت ممکن است کاهش موقتی مصرف را به همراه داشته باشد، در میان مدت باعث افزایش تورم، فشار معیشتی بر خانوارها، کاهش سرمایه اجتماعی و گسترش نارضایتی عمومی می شود. از این رو، بازگشت به چنین سیاست هایی بدون اصالح بنیادین علل ساختاری، تکرار خطای تاریخی و هدررفت منابع ملی است.
ریشه اصلی بحران: ناکارآمدی ساختار صنعت خودرو
مهمترین علت واقعی افزایش مصرف بنزین، نه قیمت پایین سوخت، بلکه ناکارآمدی مزمن صنعت خودروسازی کشور و ضعف حکمرانی صنعتی است. خودروهای داخلی با موتورهای قدیمی، فناوری پایین، وزن باال، بازده سوخت اندک و استانداردهای ایمنی و زیست محیطی پایین، دهه هاست که بار ناکارآمدی خود را بر دوش مردم و اقتصاد ملی گذاشته اند. بر اساس برآوردهای رسمی، میانگین مصرف سوخت خودروهای داخلی حدود ۸ تا ۱۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است، در حالی که خودروهای اقتصادی روز جهان کمتر از ۵ لیتر در همان مسافت مصرف دارند. این شکاف عملکردی موجب اتلاف سالانه میلیاردها لیتر بنزین، معادل
میلیاردها دلار از منابع ملی می شود؛ منابعی که می توانست صرف توسعه زیرساخت های انرژی، شبکه حمل و نقل عمومی و پروژه های اشتغالزا گردد.
از سوی دیگر، خودروهای بی کیفیت داخلی عامل مستقیم بخشی از تلفات سالانه بیش از ۲۰ هزار نفر در جادهها و دهها هزار مصدوم هستند. این وضعیت علاوه بر خسارات انسانی، بار مالی سنگینی بر نظام سالمت، بیمه و اقتصاد کشور تحمیل می کند. ادامه حمایت های بی قید و شرط از خودروسازان، بدون پاسخگویی و ارزیابی عملکرد، در واقع تزریق منابع به چاهی بدون بازده ملی است.
بیش از چهار دهه حمایت مستمر دولتی نه به ارتقای فناوری منجر شده، نه به رقابت پذیری، بلکه صرفاً انحصار و نارضایتی عمومی را تعمیق کرده است.
نقد سیاستهای قیمتی و مقطعی
افزایش قیمت بنزین بدون اصلاح صنعت خودرو و توسعه حمل و نقل عمومی، درمان سطحی یک بیماری مزمن است. چنین سیاست هایی تنها معلول را هدف می گیرند و علت را نادیده می گیرند. در نتیجه، فشار مضاعف بر خانوارها، افزایش قیمت کالاهای اساسی و کاهش اعتماد مردم به نظام تصمیمگیری را در پی دارد. تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که کنترل پایدار مصرف سوخت نه از مسیر فشار قیمتی، بلکه از تحول فناورانه، رقابت واقعی، تنوع بازار خودرو، ارتقای کیفیت سوخت و نوسازی ناوگان حمل و نقل می گذرد.
راهکار پیشنهادی: آزادسازی واردات خودروهای اقتصادی و کم مصرف
ایجاد فضای رقابتی واقعی میان خودروسازان داخلی و بین المللی، موجب ارتقای کیفیت، کاهش قیمت و افزایش بهره وری انرژی خواهد شد. حمایت های چند دههای بدون نظارت بر شاخص های بهره وری، ایمنی و صرفه جویی انرژی، نه تنها به بلوغ فناوری نینجامیده، بلکه موجب وابستگی و انحصار شده است. دولت باید مسیر واردات خودروهای کم مصرف و ایمن را تسهیل کند تا مردم ایران نیز همچون سایر ملت ها، از حق انتخاب منصفانه، کیفیت مطلوب و قیمت مناسب برخوردار شوند.
جمع بندی و توصیه پایانی
اصلاح مصرف بنزین در کشور نه از مسیر چند نرخی، بلکه از مسیر حکمرانی هوشمند و فناورمحور می گذرد.
دولت محترم اگر اراده دارد با ریشه ناترازی سوخت مقابله کند، باید با شجاعت و تدبیر، انحصار صنعت خودرو را پایان دهد و به جای فشار بر مردم، ساختار
تولید و فناوری را اصلاح نماید. تسهیل واردات خودروهای باکیفیت، رقابت سالم در بازار، اصالح نظام حمایت های بی ضابطه و شفافیت در سیاست گذاری انرژی، می تواند در کوتاه مدت اعتماد عمومی را بازگرداند و در بلندمدت موجب کاهش پایدار مصرف سوخت، ارتقای بهره وری ملی و افزایش سرمایه اجتماعی دولت گردد.
ایران امروز بیش از هر زمان دیگر به حکمرانی علمی، پاسخگو و فناورمحور نیاز دارد تا از چرخه تکرار تصمیمات مقطعی و ناکارآمد عبور کند و مسیر توسعه پایدار را با اتکا به اعتماد مردم بپیماید. دولت باید با شفافیت، تصمیم گیری مبتنی بر داده و جسارت در اصلاح ساختارها، به مردم ثابت کند که توان و قابلیت حل مسائل پی چیده کشور را دارد.
شما در این دوتا کارخونه فرغون سازی رو ببند بنزین کم نمیاری هیچ زیادی هم داری صادر کن نه این رییس جمهور و نه روسای جمهور اینده توان مقابله با این انحصارات را ندارند دنبال ادرس دیگری باید رفت این نامه صرفا برای جلب توجه و کسب رای است فقطحرف. مگه خودشون نمیدونن مشکل کجاست؟ فقط نمیخوان از درامد هنگفت فروش فرغونهای از رده خارج بی کیفیت پرمصرف و اشغالهای چینی بگذرن. همین. 
