
به گزارش تابناک به نقل از فارس؛ در ضربهای دیگر به اقتصاد اسرائیل و بهویژه بخش فناوری پیشرفته، روزنامه اقتصادی «گلوبز» گزارش داد که شرکت ژاپنی «سونی» تصمیم گرفته فعالیت خود در زمینه توسعه چیپها در اسرائیل را متوقف کند. این شرکت همچنین تصمیم دارد واحد فعال در این حوزه را به وضعیت قبلی خود بهعنوان یک شرکت مستقل تحت نام قدیمی «آلتایر سیمیکانداکتور» بازگرداند. روزنامه گلوبز این اقدام را بهعنوان «عقبنشینی آشکار» از پروژه ایجاد یک مرکز دائمی توسعه در اسرائیل توصیف کرده است.
این تصمیم پس از چندین مرحله اخراج کارکنان سونی گرفته شد، آخرین آنها چند ماه پیش در قالب یک برنامه بازسازی گسترده انجام شد که دهها نفر از کارمندان را تحت تأثیر قرار داد. روزنامه اسرائیلی اشاره کرده که سونی قصد داشت از طریق این مرکز جایگاهی در بازار چیپهای پیشرفته مخابراتی به دست آورد، اما روند کلی در سالهای اخیر به ویژه پس از جنگ و کاهش سرمایهگذاری خارجی باعث شد تا شرکت در مورد توجیهپذیری سرمایهگذاری در اسرائیل تجدیدنظر کند.
خسارت استراتژیک برای فناوری اسرائیل
مرکز «سونی برای نیمهرساناها در اسرائیل» در زمینه توسعه چیپهای ارتباطی برای شبکههای «LTE» و «۵ G» فعالیت میکرد که بهویژه در حوزه زنجیره تأمین و مدیریت انبارها مورد استفاده قرار میگرفت و به بهبود عملکرد سیستمهای لجستیکی از طریق ردیابی موجودی و مدیریت ماشینآلات کمک میکرد. با این حال، روزنامه تأکید کرده که بدتر شدن محیط کسبوکار و کاهش ثبات اقتصادی و امنیتی در اسرائیل، سرمایهگذاری در پژوهشهای پیشرفته را به «ریسکی غیرقابل توجیه» تبدیل کرده است. منابع صنعتی به گلوبز گفتهاند که این تصمیم «نشانه از دست رفتن اعتماد به تداوم محیط توسعه اسرائیل» است؛ محیطی که پیشتر بهعنوان «سیلیکون ولی دوم» به فروش میرسید.
بازگشت «آلتایر» به نقطه صفر
گلوبز یادآور شده که شرکت «آلتایر» یکی از برجستهترین شرکتهای اسرائیلی در دهه اول هزاره جدید بود و چیپهای ارتباطی نسل چهارم و فناوریهای «WiMAX» را توسعه میداد. این شرکت در نهایت توسط سونی به قیمت ۲۱۲ میلیون دلار خریداری شد، پس از آنکه ۱۳۵ میلیون دلار سرمایهگذاری جذب کرده بود. اکنون، «آلتایر» دوباره به وضعیت یک شرکت کوچک مستقل بازخواهد گشت، در حالی که سونی تنها یک سهم مالکیتی در آن حفظ میکند و نقشی مستقیم در مدیریت نخواهد داشت. روزنامه تأکید کرده که این اقدام بهمعنای «خروج عملی» سونی از صحنه صنعتی اسرائیل است، با وجود اینکه «آلتایر» نمادی از همکاری فناوری میان اسرائیل و ژاپن محسوب میشد.
سکوت مدیریتی و نگرانی از موج جدید خروجها
گلوبز گزارش داده که مدیریت فعلی به رهبری نوهیک سیمیل موقتاً به کار خود ادامه خواهد داد، اما از اظهارنظر در مورد این تصمیم یا ارائه جزئیات درباره سرنوشت کارکنان خودداری کرده است. منابع داخلی بخش فناوری هشدار دادهاند که خروج ژاپنیها میتواند زنگ خطری باشد و انتظار میرود شرکتهای خارجی دیگر نیز مسیر مشابهی را در پیش بگیرند، به ویژه در شرایط کاهش حمایتهای دولتی و افزایش هزینههای عملیاتی. این تصمیم سونی بخشی از روند فزاینده خروج سرمایهگذاریهای خارجی است که از نیمه سال ۲۰۲۴ آغاز شده و با تشدید تنشهای سیاسی و رکود اقتصادی، کاهش قابل توجه سرمایهگذاری مستقیم خارجی در اسرائیل را موجب شده است. گلوبز گزارش خود را با این نتیجهگیری به پایان رسانده که خروج سونی «تنها به معنای تعطیلی یک کارخانه نیست»، بلکه «ضربهای سخت به بخشی است که تصمیمگیرندگان اسرائیلی همواره به آن افتخار میکردند» و این اقدام «تضعیف مزیت رقابتی در حوزه فناوریهای پیشرفته» را نشان میدهد و اسرائیل را در مسیر از دست دادن جایگاه خود بهعنوان مرکز منطقهای نوآوری قرار میدهد.
طی سالهای اخیر، بهویژه با شدت گرفتن جنگ غزه و حملات موشکی ایران به تأسیسات علمی و فناوری اسرائیل، فضای سرمایهگذاری در بخش فناوری پیشرفته بهشدت متأثر شده است. این حملات که مراکز تحقیقاتی از جمله مؤسسه «وایزمن» در روهُوُت را هدف قرار دادهاند، مؤسسهای که بهطور مستقیم با صنعت دفاعی و پروژههای فناوری پیشرفته اسرائیل مرتبط است هراس شرکتهای فناوری خارجی را از ادامه فعالیت در اسرائیل افزایش داده و باعث شده بسیاری از آنها درباره سرمایهگذاریهای خود تجدیدنظر کنند یا حتی مسیر خروج را در پیش بگیرند.