راز سفر رئیس اطلاعات مصر به بیروت چه بود؟

به گزارش تابناک به نقل از ایرنا؛ روزنامه لبنانی «الجمهوریه» به قلم «جونی منیّر» در گزارشی تحلیلی به بررسی پرونده تنش بین لبنان و رژیم صهیونیستی و سفر‌های مقامات آمریکایی برای فشار بر دولت لبنان برای تن دادن به مذاکرات مستقیم با تل آویو و خلع سلاح حزب الله پرداخت و نوشت: چند روز دیگر، «میشل عیسی» سفیر جدید آمریکا وارد بیروت خواهد شد. از او به عنوان "سفیر خارق‌العاده" یاد شده است و مسئول مذاکرات بین لبنان و اسرائیل خواهد بود. این امر نشان دهنده سطحی از رقابت بین مقامات آمریکایی در مورد اینکه چه کسی پرونده بین لبنان و اسرائیل را مدیریت خواهد کرد، است. هرچند نشانه‌هایی نیز حاکی از همکاری کاری بین «مورگان اورتگاس» فرستاده آمریکا و عضو سازوکار نظارت بر آتش‌بس لبنان و میشل عیسی وجود دارد.

اورتگاس اخیرا با دستور کاری با دو محور وارد بیروت شد. آمریکایی‌ها و اسرائیلی پیش از ورود او به بیروت بستر را برایش فراهم کرده و به طور ضمنی لبنان را به آغاز مجدد چرخه خشونت تهدید کردند. محور اول و مهم‌تر، مربوط به مذاکرات بین لبنان و اسرائیل و محور دوم مربوط به سلاح‌های حزب‌الله بود.

در مورد محور اول، مشخص شد که اورتاگوس پیشنهادی برای مذاکرات مستقیم بین لبنان و اسرائیل ارائه کرده، اما لبنان آن را رد کرده است. لبنان در عین حال از مذاکرات غیرمستقیم در چارچوب تیم «مکانیزم» (کمیته پنج گانه ناظر بر اجرای آتش بس لبنان) استقبال کرده است؛ به شرطی که اعضای هیات‌های مذاکره کننده فقط چهره‌های نظامی نبوده بلکه چهره‌های غیرنظامی هم باشند.

اورتاگوس پس از مذاکره با مقامات لبنانی بیروت را ترک کرد و به نظر رسید که این اصل مورد پذیرش لبنان قرار گرفته باشد. با وجود توجیهاتی که ارائه می‌شود، تصور غالب این است که این مذاکرات غیرمستقیم، حتی اگر پس از مدتی انجام شود، ناگزیر به مذاکرات مستقیم تبدیل خواهد شد.

مذاکرات غیرمستقیم پیشنهادی، نسخه‌ای از مذاکرات قبلی تعیین مرز‌های دریایی بین لبنان و فلسطین اشغالی خواهد بود که در یک ساختمان انجام شد، اگرچه تماس‌ها بین دو طرف از طریق هیات آمریکایی انجام می‌شد.

بنابراین، پیشنهاد فعلی این است که تیم «سازوکار» پس از تکمیل اعضای آن فعال شده و ساختار یک هیات مذاکرات کننده را به خود بگیرد. آمریکا تکمیل اعضای این تیم «سازوکار» را با چهره‌های غیرنظامی متشکل از دیپلمات‌ها پیشنهاد می‌دهد، اما لبنان همچنان بر تکمیل آن از طریق چهره‌های غیرنظامی متشکل از کارشناسان فنی اصرار می‌ورزد، زیرا همه می‌دانند که این مذاکرات در نهایت به بررسی مسئله ترسیم مرز بین لبنان و فلسطین اشغالی خواهد رسید. این بدان معناست که مسئله مزارع شبعا نیز پس از حل و فصل وضعیت آنها، بعداً مورد بحث قرار خواهد گرفت.

اما در مورد مسئله سلاح‌های حزب‌الله، مهلتی برای حل و فصل وضعیت موجود در جنوب رودخانه لیتانی تا پایان امسال تعیین شده است. با این حال، بحث‌هایی جانبی نیز در مورد سلاح‌ها در سراسر خاک لبنان در جریان است. سفر اخیر «محمود رشاد» رئیس اطلاعات مصر به بیروت در همین راستا انجام شد و در جریان این سفر، پرونده حل و فصل اوضاع نوار غزه (آتش بس غزه) که وی در میانجیگری برای دستیابی به آن نقش داشت، مطرح شد، زیرا تصور می‌شود که شباهت‌های فراوانی بین پرونده غزه و پرونده حزب‌الله وجود دارد.

در همین زمینه، رشاد از پیش‌نویس قطعنامه‌ای در مورد تثیبت اوضاع در غزه که برای تصویب در سازمان ملل متحد در حال تهیه است، خبر داد و گفت که این همان چیزی است که می‌تواند در آینده در مورد لبنان نیز اتفاق بیفتد.

از این منظر، به نظر رسید که می‌توان به مساله سلاح‌های حزب‌الله از نظر حل و فصل اوضاع غزه (توافق آتش بس غزه) نگاه کرد. این توافق شامل به رسمیت شناختن جنبش حماس توسط آمریکا بود. این امر در دیدار «استیو ویتکاف» فرستاده آمریکا و «جرد کوشنر» داماد ترامپ با «خلیل الحیه» از رهبران ارشد جنبش حماس بروز یافت. پیش از این، خود «تام باراک» فرستاده آمریکا از آمادگی واشنگتن برای به رسمیت شناختن شاخه سیاسی حزب‌الله صحبت کرده بود. همچنین براساس توافق آتش بس غزه، تحویل سلاح حماس به مرحله دوم آتش بس و پس از عقب‌نشینی اسرائیل از "خط اولیه" استقرار نیروهایش موکول شد. درمورد لبنان این امر مطرح است که - همانطور که در توافق غزه اتفاق افتاد- قبل از اینکه اسرائیل عقب‌نشینی از پنج نقطه مرزی لبنان را آغاز کند، ابتدا با کل طرح موافقت صورت گیرد.

در همین حال، بحث‌هایی از طریق کانال‌های فرعی در جریان است که تقاضا برای (خلع سلاح) سلاح‌های سنگین (حزب الله) از موشک‌های هدایت‌شونده ضد تانک «کورنت» گرفته تا موشک‌های بالستیک و نقطه زن است. درست است که بند مربوط به سلاح‌ها هنوز به طور مفصل مورد بحث قرار نگرفته است، اما منابع دیپلماتیک آمریکایی معتقدند که جمع‌آوری این تسلیحات در اسرع وقت از وخامت احتمالی امنیت جلوگیری می‌کند. این بدان معناست که زمان نامحدود نیست و فرصت اندک است و گزینه جایگزین (جنگ دوباره علیه لبنان در صورت خلع سلاح نشدن حزب الله) همان چیزی است که نتانیاهو و جناح راست افراطی آرزوی آن را دارند. در این زمینه، یک دیپلمات ذیربط گفت که مقامات لبنانی در تلاشند تا تصمیم خود برای منحصر کردن سلاح در دست دولت را اجرا کنند، اما در عین حال از درگیری با حزب‌الله برحذر باشند. او افزود که دنبال کردن سیاست ابهام از سوی آنها با هدف حفظ ثبات و انسجام داخلی است.

توافق آتش بس غزه خواستار تشکیل یک نیروی حافظ صلح بین‌المللی است و چندین کشور از جمله ترکیه (که اسرائیل با آن مخالف است)، آذربایجان، اندونزی، پاکستان، مصر و برخی از کشور‌های خلیج فارس به دنبال مشارکت در آن هستند

در لبنان نیز، پایان ماموریت نیرو‌های حافظ صلح سازمان ملل "یونیفل" راه را برای ورود نیرو‌های اروپایی هموار می‌کند که ماموریتی مشابه نیروی حافظ صلح در نوار غزه را بر عهده خواهند گرفت. بنابراین، به عنوان مثال، نیرو‌های فرانسوی حاضر در قالب یونیفل می‌خواهند آخرین نفراتی باشند که جنوب لبنان را ترک می‌کنند و قصد دارند به عنوان پلی بین پایان ماموریت یونیفل و استقرار نیروی اروپایی که ستون فقرات آن را تشکیل می‌دهد، عمل کنند.