به گزارش سرویس علم و فناوری تابناک، مطالعهای که در ماه اوت ۲۰۲۵ در ژورنال تخصصی Electronics Optics & Control منتشر شده، از طراحی و توسعه یک سامانه پیشرفته ضدزیردریایی (ASW) مبتنی بر هوش مصنوعی در چین خبر میدهد؛ سامانهای که قادر است حتی ساکتترین زیردریاییها را شناسایی و رهگیری کند.
این پژوهش به سرپرستی Meng Hao، مهندس ارشد مؤسسه تحقیقات و توسعه بالگرد چین، انجام شده و نشان میدهد که فناوری تصمیمگیری بلادرنگ مبتنی بر دادههای محیطی، میتواند به شکل چشمگیری از اثربخشی تاکتیکهای سنتی پنهانکاری زیردریاییها بکاهد.
برخلاف روشهای متعارف که مبتنی بر تحلیلهای محدود اپراتور انسانی هستند، این سامانه مانند یک «فرمانده هوشمند دریا» عمل میکند. دادههای جمعآوریشده از بویههای سونار، رادارها، حسگرهای زیرآبی و حتی اطلاعات اقیانوسشناسی مانند دما و شوری آب، در یک شبکه تحلیل یکپارچه قرار میگیرند و تصویری زنده و دقیق از وضعیت زیرسطحی ارائه میدهند.
موفقیت ۹۵ درصدی در شبیهسازیها
به گزارش South China Morning Post، در شبیهسازیهای گسترده، این سامانه توانسته است در ۹۵ درصد موارد، زیردریاییهای دشمن را صرفنظر از نوع پنهانکاریشان شناسایی کند. حتی در شرایطی که از فریبندههای مدرن یا پهپادهای گمراهکننده استفاده شده، هوش مصنوعی عملکردی سریع و مؤثر داشته است.
سهلایه اصلی عملکرد سامانه
ادراک: ادغام دادههای چندمنبعی شامل سونار، رادار، حسگرهای مغناطیسی و اطلاعات اقیانوسشناسی
تصمیمگیری: تحلیل همزمان شرایط محیطی برای اتخاذ بهترین راهبرد
تعامل انسان-ماشین: سادهسازی خروجیها برای کاهش فشار روانی اپراتورها
این ساختار ماژولار، امکان مدیریت همزمان چندین عامل هوش مصنوعی توسط اپراتور انسانی را فراهم میکند. با بهرهگیری از مدلهای زبانی بزرگ (LLM)، اطلاعات پیچیده تبدیل به راهکارهای عملیاتی ساده میشوند.
پایان نامرئی بودن دریاها؟
زیردریاییها، بهویژه نمونههای هستهای، برای دههها بهعنوان سلاحی کلیدی در بازدارندگی استراتژیک تلقی میشدند. برای نمونه، نیروی دریایی ایالات متحده حدود ۷۰ زیردریایی هستهای فعال دارد که میتوانند در پوشش نویز طبیعی اقیانوس حرکت کرده و از سیستمهای گمراهساز استفاده کنند.
با این حال، رشد فناوریهای ضدزیردریایی، بهویژه در چین، موازنه قدرت در نبردهای زیرسطحی را به چالش میکشد. پژوهشگران اعلام کردهاند که نسخههای آتی این سامانه میتوانند با پهپادهای هوایی، کشتیهای سطحی و زیردریاییهای بدون سرنشین ترکیب شده و یک شبکه شکار سهبعدی تمامعیار بسازند.
چین با استفاده از هوش مصنوعی، قدم بزرگی در مهار سلاحهای پنهانکار دریایی برداشته است. اگر این سامانهها در میدان نبرد نیز مانند شبیهسازیها عمل کنند، میتوان گفت دوران برتری بیچالش زیردریاییها رو به پایان است.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید