آیا چین در حال صدور سانسور اینترنتی به جهان است؟

به گزارش سرویس علم و فناوری تابناک، افشای مجموعه‌ای گسترده از اسناد نشان می‌دهد شرکت چینی Geedge Networks در حال صادرات سیستم‌های پیشرفته سانسور اینترنت، مشابه «دیوار آتش بزرگ» چین، به کشورهای مختلف در آسیا و آفریقا است. این سیستم‌ها امکان نظارت بی‌سابقه بر ترافیک آنلاین، کنترل کاربران، مسدودسازی VPNها و رهگیری فعالیت‌های دیجیتال را می‌دهند.

این افشاگری‌ها که توسط کنسرسیومی از سازمان‌های حقوق بشری و رسانه‌ای از جمله عفو بین‌الملل و پروژه Tor بررسی شده‌اند، ابعاد جدیدی از پدیده «اقتدارگرایی دیجیتال به‌عنوان یک سرویس (DAaaS)» را آشکار می‌کند.

بر اساس اسناد فاش‌شده، Geedge در حال حاضر در کشورهای قزاقستان، اتیوپی، پاکستان، میانمار و یک کشور ناشناس دیگر به‌طور فعال سیستم‌های سانسور خود را مستقر کرده است. همچنین آگهی‌های استخدامی این شرکت نشان می‌دهد که مقصدهای بعدی آن شامل مالزی، بحرین، الجزایر و هند خواهند بود.

قلب فناوری Geedge سیستمی به نام Tiangou Secure Gateway (TSG) است؛ ابزاری سخت‌افزاری که در دیتاسنترهای ملی قرار می‌گیرد و قادر است کل ترافیک اینترنت یک کشور را پردازش، فیلتر، مسدود و تحلیل کند. این سامانه حتی قادر به رهگیری رمزهای عبور، محتوای ایمیل، پیوست‌ها و فعالیت‌های حساس کاربران است.

برای ترافیک رمزگذاری‌شده، از فناوری‌های بازرسی عمیق بسته‌ها (DPI) و هوش مصنوعی مبتنی بر یادگیری ماشینی استفاده می‌شود تا الگوهای دور زدن فیلترینگ مانند استفاده از VPN یا ابزارهای ناشناس‌ساز شناسایی شوند.

Cyber Narrator؛ ابزار سانسور برای کاربران غیرفنی

از دیگر اجزای کلیدی سیستم Geedge، ابزار Cyber Narrator است؛ رابط کاربری‌ای که امکان دسترسی به داده‌ها و اجرای فیلترینگ را برای مقامات دولتی بدون تخصص فنی فراهم می‌کند. این سیستم در میانمار به‌صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته و توانسته است ۲۸۱ ابزار VPN را شناسایی و فهرستی از ۵۴ اپلیکیشن با اولویت مسدودسازی از جمله Signal و ExpressVPN ارائه دهد.

یک اسکرین‌شات از داشبورد Geedge در میانمار نشان می‌دهد این سیستم همزمان ۸۱ میلیون اتصال اینترنتی فعال را پایش می‌کند. تا فوریه ۲۰۲۴، تجهیزات Geedge در ۲۶ دیتاسنتر و ۱۳ ارائه‌دهنده اینترنت در این کشور نصب شده بود.

ردپای پکن و بازگشت تکنولوژی سرکوب به داخل

Geedge Networks در سال ۲۰۱۸ تأسیس شد و با بنیان‌گذاران «دیوار آتش بزرگ» چین ارتباط مستقیم دارد. این شرکت ابتدا با نام Zhongdian Jizhi فعالیت می‌کرد و وابسته به China Electronics Corporation (CEC) است؛ یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های دولتی چین با روابط نزدیک با ارتش و سرویس‌های امنیتی.

از جمله سرمایه‌گذاران کلیدی Geedge، می‌توان به فانگ بینگ‌شینگ، دانشمند کامپیوتری چینی و ملقب به «پدر دیوار آتش بزرگ» اشاره کرد. او از طریق شرکت سرمایه‌گذاری خود، Jicheng (Hainan) Technology Investment، در این پروژه مشارکت دارد.

اما فعالیت Geedge فقط به صادرات محدود نیست؛ اسناد نشان می‌دهند که این شرکت از تجربه پروژه‌های خارجی برای بهبود سانسور داخلی در چین استفاده می‌کند. در سال ۲۰۲۴، Geedge یک پروژه آزمایشی در منطقه سین‌کیانگ آغاز کرد که شامل استقرار تجهیزات نظارتی در مراکز داده مخابراتی و همکاری با مؤسسات تحقیقاتی محلی بود.