همهمه ای ادامه دار در جامعه معلمان/ پاسخ دولت به اعتراضات چه خواهد بود؟
اینکه طرح رتبه بندی معلمان آیا خواهد توانست دغدغه این قشر را برطرف و به بهبود کیفیت کمک کند همچنان سوالی است که پاسخش با ابهاماتی مواجه است.
به گزارش سرویس اجتماعی تابناک، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، با لحنی امیدوارکننده از بازنگری آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان سخن می‌گوید. او وعده داده که این آیین‌نامه، با هدف همسان‌سازی رتبه‌ها و تقویت کیفیت آموزش، در حال اصلاح است. کارگروهی متشکل از وزارت آموزش و پرورش، سازمان امور اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه، شبانه‌روز در حال رفع کاستی‌های این طرح است تا به زودی جزئیات آن را با مردم در میان بگذارند.
سخنگوی دولت ابراز امیدواری می‌کند که بعد از مقدم شدن این طرح جزئیات دیگری از آن را که به نفع معلمان خواهد بود اعلام کند یعنی احتمالاً هنوز چالش‌هایی در مسیر اجرایی شدن آن وجود دارد.
داستان نسخه بهبود یافته
علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، با شور و شوق از نهایی شدن آیین‌نامه جدید تا اول مهرماه خبر می‌دهد. او می‌گوید این آیین‌نامه، نسخه‌ای بهبودیافته از طرح پیشین است و پس از تصویب در هیئت وزیران، چارچوبی برای رتبه‌بندی معلمان تازه‌وارد و ارتقای رتبه فرهنگیان کنونی خواهد بود. «معلمی که با مدرک کارشناسی وارد آموزش و پرورش می‌شود، حالا به‌طور خودکار رتبه مربی آموزشیار می‌گیرد، درست مثل استادیاران در دانشگاه‌ها»، فرهادی توضیح می‌دهد که کیفیت آموزش در این آیین‌نامه جایگاه ویژه‌ای دارد و هیئت ممیزه‌ای با حضور معاونین آموزشی و پرورشی، مسئول ارزیابی معلمان خواهد بود.
صدای اعتراض
اما در پشت این وعده‌های خوش‌بینانه، صداهایی از نارضایتی به گوش می‌رسد. بسیاری از معلمان، که ستون‌های نظام آموزشی‌اند، معتقدند رتبه‌بندی مورد نظر در سال‌های گذشته نه‌تنها عدالت را به ارمغان نیاورده، بلکه با مشکلاتی چون ابهام در شاخص‌ها، بی‌توجهی به مدرسه‌محوری و ناکارآمدی در بهبود کیفیت آموزش، فاصله زیادی با اهدافش دارد. یکی از معلمان باسابقه می‌گوید: «سال‌هاست در کلاس درس عرق می‌ریزیم، اما این طرح هنوز نتوانسته انگیزه‌ای واقعی برای ما ایجاد کند.»
کارشناسان هم هشدار می‌دهند که بدون اقدامات مکمل، مانند بهبود شرایط کاری و زیرساخت‌های آموزشی، رتبه‌بندی به تنهایی نمی‌تواند معجزه کند.
پیشنهاداتی برای کیفیت بخشی
برای عبور از این چالش‌ها، پیشنهادهایی نوآورانه روی میز است. نخست، ارزیابی چندجانبه می‌تواند تحولی در سنجش معلمان ایجاد کند: نظرسنجی‌های ناشناس دانش‌آموزان در هر ترم، تحلیل پیشرفت تحصیلی شاگردان و بازخورد همکاران و مدیران، معیاری عادلانه‌تر برای سنجش عملکرد معلم فراهم می‌کند. دوم، شایستگی‌های حرفه‌ای باید در قلب ارزیابی‌ها باشد؛ از تسلط به فناوری‌های روز مثل هوش مصنوعی و پلتفرم‌های دیجیتال گرفته تا خلاقیت در روش‌های تدریس و آموزش چندزبانه. سوم، برای جذب نخبگان جوان، باید مسیرهای سریع‌تری برای ارتقای رتبه طراحی شود تا استعدادهای برتر، که می‌توانند کلاس‌های درس را متحول کنند، به جای سال‌ها انتظار، زودتر به جایگاه شایسته برسند.
آنچه که در طرح فعلی جریان دارد عمدتاً سابقه افراد است که تعیین کننده است و یک فرد جوان نخبه با هر توانمندی به این زودی‌ها نخواهد توانست به مرحله استاد معلمی برسد. این‌ها می‌تواند باعث کاهش انگیزه‌ها شود. و در نهایت، فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی می‌توانند داده‌های عملکرد معلمان را تحلیل کنند، از نرخ موفقیت دانش‌آموزان تا بازخوردهای دریافتی، تا ارزیابی‌ها دقیق‌تر و بی‌طرفانه‌تر شوند.
رسانه هم می تواند
در کوچه‌پس‌کوچه‌های نظام آموزشی ایران، معلمان همچنان با عشق و امید به کلاس‌های درس قدم می‌گذارند، اما چشم‌انتظار سیستمی‌اند که نه‌تنها زحماتشان را ببیند، بلکه به آنها انگیزه‌ای واقعی برای ساختن آینده‌ای بهتر ببخشد.
اصلاح آیین‌نامه رتبه‌بندی می‌تواند گامی بزرگ باشد، اما تنها در صورتی که با شفافیت، عدالت و تمرکز بر کیفیت همراه شود. آیا این بار، وعده‌ها رنگ واقعیت می‌گیرند، یا باز هم در پیچ‌وخم چالش‌ها گم می‌شوند؟ زمان پاسخ خواهد داد.
تابناک به نوبه خود و در راستای کمک به بهبود شرایط معلمان و سیستم آموزشی، حاضر است پیشنهادات مربوطه از سوی جامعه معلمین را به مسئولین اطلاع رسانی کند. ضمن آنکه خود این رسانه هم پیشنهاداتی برای هرچه بهتر بسته شدن چنان طرح مهمی دارد که در صورت تمایل مسئولین وزارت آموزش، می‌تواند در اختیار آنها قرار بدهد.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.