ابهام تازه در جراحی پول ملی با حذف چهار صفر؛ ریال یا تومان؟

در حالی که سال‌هاست بحث حذف چهار صفر از پول ملی در دستور کار قرار دارد، اظهارات اخیر رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و سخنگوی دولت، بار دیگر موضوع واحد پول ملی را به مسئله‌ای مبهم تبدیل کرده است.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، ۱۲ مردادماه در تشریح نشست این کمیسیون اعلام کرد: دولت دوازدهم لایحه اصلاح ماده ۱ قانون پولی و بانکی کشور را به مجلس ارائه کرده بود، اما با تصویب قانون جدید بانک مرکزی در سال ۱۴۰۲، برخی مواد قانون قبلی، از جمله مواد ۱، ۳ و ۴، نسخ شد؛ بنابراین دیگر نمی‌توانستیم قانون پولی و بانکی را داشته باشیم و لازم بود اثرات این تغییرات بر لایحه دولت بررسی شود. البته در لایحه دولت و مصوبه قبلی مجلس، حذف ۴ صفر از پول ملی تصویب شده بود، به این معنا که واحد پولی جدید معادل ۱۰ هزار برابر واحد پولی رایج است. مصوبه اخیر کمیسیون اقتصادی نیز همین رویه را در لایحه دولت و مصوبه قبلی مجلس تأیید کرد بنابراین اصلاح کمی واحد پولی حفظ شده و با حذف ۴ صفر، واحد پولی جدید برابر با ۱۰ هزار ریال فعلی می‌شود.

حسینی در ادامه به تغییر نام واحد پولی هم اشاره داشت و گفت: در لایحه دولت پیشنهاد شده بود عنوان پول از «ریال» به «تومان» و واحد خُرد پولی به «قِران» تغییر کند، اما با توجه به تصریح بند (الف) ماده ۵۸ قانون بانک مرکزی مبنی بر اینکه واحد پول ایران «ریال» است، کمیسیون رأی داد نام پول ملی همچنان «ریال» باقی بماند. همچنین، اضعاف و واحد خرد پول (قِران) مطابق مصوبه قبلی تأیید شد. بر این اساس، هر ریال جدید معادل ۱۰ هزار ریال فعلی است و باید توجه کرد هر ریال جدید معادل ۱۰۰ قِران خواهد بود.

سخنگوی دولت از تومان به جای ریال خبر داد!

این اظهارات اما با موضع رسمی دولت تفاوت آشکار دارد. فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت، ۱۹ مردادماه در جمع خبرنگاران گفت: لایحه حذف چهار صفر از پول ملی در دولت تصویب شد و بر اساس آن، واحد بزرگ‌تر تومان و واحد خرد قِران خواهد بود.

به این ترتیب، مجلس بر «ریال جدید» و دولت بر «تومان» به‌عنوان واحد اصلی تأکید دارد. این دوگانگی، ابهامی جدی ایجاد کرده و ضرورت شفاف‌سازی از سوی دو نهاد تصمیم‌گیر را دوچندان کرده است.

تومان یا ریال؟

از منظر اقتصادی و اجتماعی، به نظر می رسد استفاده از «تومان» با واقعیت‌های روزمره مردم هماهنگ‌تر است؛ چرا که سال‌هاست دادوستدها و قیمت‌گذاری‌ها به تومان انجام می‌شود و تغییر ناگهانی به «ریال جدید» می‌تواند باعث سردرگمی عمومی شود. حتی بانک مرکزی نیز با انتشار اسکناس‌های ۲ میلیون ریالی (۲۰۰ هزار تومانی) و درج رقم بدون چهار صفر، عملاً سیگنال استفاده از تومان را به بازار مخابره کرده است.