قیام در کردستان: خبات، سرآغاز شورش علیه بارزانی

از شب گذشته، خباتِ ناآرام در غرب اربیل، صحنه رویارویی‌ای خونین میان تفنگداران عشیره «هِرکی» و نیروهای مسلح حزب دموکرات کردستان به فرماندهی مسعود بارزانی شده؛ نبردی که پشت آن، هم رد پای ملک‌داران است، هم عطر کهنه‌ی رقابت‌های قبیله‌ای و سیاسی.

به گزارش تابناک به نقل از ایمنا، ماجرا از آن‌جا گره خورد که نیروهای پیشمرگه و امنیتی آسایش، شبانه برای بازداشت «خورشید هرکی»، چهره پرنفوذ این عشیره، وارد عمل شدند؛ اتهام رسمی: اختلافات ملکی با خاندان بارزانی. اما پاسخ عشیره، گلوله بود نه گفت‌وگو.

با شروع درگیری‌ها، آسمان خبات از آتش پر شد و زمین از خون. طایفه هرکی، بی‌درنگ نیروهای خود را به میدان آورد تا به‌زعم خود، از حرمت و قدرتشان در برابر بارزانی‌ها دفاع کنند. گزارش‌ها از بامداد امروز، حکایت از شدت گرفتن درگیری‌ها دارد؛ تبادل آتش سنگین، چندین کشته و زخمی از هر دو سو، اما همچنان بی توقف.

در این میان، هشدار عشیره هرکی هم شنیده شده؛ تهدید کرده‌اند اگر فشارها ادامه یابد، مقرهای حزب دموکرات کردستان در اقلیم را به آتش خواهند کشید. حالا خبات دیگر فقط میدان یک درگیری محلی نیست، بلکه نوک آتشفشانی‌ست که می‌تواند معادلات قدرت در اقلیم را به لرزه بیندازد.

آتش در خبات شعله‌ور است و تهدید، چون پتک بر سر اقلیم فرود می‌آید. شیخ «خورشید هرکی»، اکنون نه‌تنها تفنگ بر دوش که زبانش هم آتشین شده؛ خطاب به پیشمرگه‌ها هشدار داده: اگر عقب‌نشینی نکنند، پالایشگاه‌های نفت کرکوک و لاناز را به خاکستر تبدیل خواهد کرد. تهدیدی که لرزه بر اندام بازار انرژی و اتاق‌های فکر در اربیل و بغداد انداخته است.

او صریح گفته: «تا پای جان می‌ایستم. مسعود بارزانی، قصد نابودی عشیره ما را دارد.» و این، دیگر صرفاً یک اختلاف ملکی نیست، بلکه اعلام جنگی است بر هژمونی خاندان بارزانی در اقلیم.

در میدان هم، ورق برگشته؛ جاده اصلی خبات به اربیل حالا در کنترل نیروهای عشیره هرکی است. راه را نه فقط بر تانک و خودرو نظامی، که بر اقتدار سیاسی حزب دموکرات بسته‌اند.

در همین حال، دامنه درگیری فراتر رفته؛ کانال‌های محلی گزارش دادند که شعله‌های درگیری به دهوک رسیده و در جاده روفیا-عقره نیز صدای گلوله‌ها شنیده می‌شود. به‌موازات آن، «بغداد الیوم» از موج کمک‌های قبایلی به «هِرکی‌ها» خبر داده؛ هم‌پیمانان این عشیره، از گوشه و کنار اقلیم نیرو گسیل داشته‌اند و چندین مسیر اصلی در اربیل را بسته‌اند تا راه پیشروی پیشمرگه‌ها را سد کنند.

خروج خانواده‌ها از اربیل به سمت نینوا، نشان از بحرانی دارد که از کنترل خارج شده؛ دود درگیری از خبات بلند شده، اما غبار آن دارد تمام اقلیم را می‌گیرد.
ریشه آتش

ماجرا تنها از شب گذشته آغاز نشده، بلکه ریشه‌اش در خاکسترهای قدیمی است؛ اختلافات تاریخی عشیره هرکی و خاندان بارزانی بر سر زمین، قدرت و نفوذ. خورشید هرکی، که روزگاری خود در صفوف حزب دموکرات بود، اکنون به چهره‌ای معترض و شورشی بدل شده و از زبان او، حرف از «قیام علیه حاکمیت اقلیم» شنیده می‌شود.

در شبکه اجتماعی ایکس، برخی کاربران این نبرد را «شورش مسلحانه علیه سلطه بارزانی‌ها» می‌نامند؛ نبردی که اگر مهار نشود، می‌تواند ساختار قدرت در اقلیم را زیر و رو کند.

در این میان، دولت مرکزی عراق و مسئولان اقلیم هنوز سکوت کرده‌اند؛ نه بیانیه رسمی، نه موضع‌گیری علنی. فقط خبر از اعزام نیروهای تازه‌نفس پیشمرگه به منطقه خبات به گوش می‌رسد.

این آتش در حالی زبانه می‌کشد که اقلیم کردستان از پیش با زخم‌های باز سیاسی و نظامی درگیر بود؛ از اختلافات مالی و سیاسی با بغداد گرفته تا حملات پهپادی. حالا با انفجار یک نزاع قبیله‌ای در قلب اربیل، اقلیم بیش از هر زمان دیگری، بر لبه تیغ ایستاده است.