پاسخ ایران به پیشنهاد مکتوب آمریکا مثبت است یا منفی؟

روزنامه «اسرائیل هیوم» در خصوص نوع پاسخ ایران به پیشنهاد مکتوب آمریکا مدعی است: در میان ارزیابی‌های متناقض درباره مذاکرات هسته‌ای جاری با ایران، مقامات آمریکایی روز یک‌شنبه گزارش خبرگزاری رویترز را که به نقل از یک دیپلمات بی‌نام ایرانی ادعا کرده بود تهران قصد دارد پیشنهاد فعلی آمریکا را به‌طور کامل نپذیرد، رد کردند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، پس از پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا با میانجیگری عمان، واشنگتن شامگاه شنبه خبر داد پیشنهاد خود در زمینه توافق هسته‌ای را به تهران ارائه کرده است.

«کارولین لویت» سخنگوی کاخ سفید شامگاه شنبه گفت: «ویتکاف پیشنهاد مفصل و قابل قبول خود را به ایران درباره توافق هسته‌ای ارسال کرده است. به نفع ایران است که این پیشنهاد را قبول کند.»

«بدر البو سعیدی»، وزیر خارجه عمان، روز شنبه در سفر کوتاهی که به تهران داشت، عناصر پیشنهادی آمریکا را به ایران ارائه کرد.

به گزارش آکسیوس، پیشنهاد محرمانه‌ای که آمریکا به ایران ارائه کرده، اجازه غنی‌سازی محدود اورانیوم در سطح پایین را برای مدتی نامشخص در خاک ایران می‌دهد. این پیشنهاد با مواضع عمومی مقامات ارشد آمریکایی در تناقض است.

در این راستا، روزنامه نیویورک تایمز نیز اعلام کرده پیشنهاد دولت ترامپ به ایران اجازه می‌دهد تا زمان دستیابی به یک توافق جامع‌تر، به غنی‌سازی اورانیوم در سطوح پایین ادامه دهد.

استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید، و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، بار‌ها اعلام کرده‌اند که آمریکا به ایران اجازه غنی‌سازی اورانیوم را نخواهد داد و خواستار تعطیلی کامل تاسیسات هسته‌ای ایران است. اما این پیشنهاد محرمانه انعطاف بیشتری در هر دو مورد نشان می‌دهد.

ایران همواره تاکید کرده که هیچ توافقی را امضا نخواهد کرد که غنی‌سازی برای مصارف غیرنظامی را ممنوع کند—خط قرمزی که با مواضع عمومی آمریکا در تضاد است. اما پیشنهاد جدید راهکار واقع‌گرایانه‌تری برای رسیدن به توافق ارائه می‌دهد.

بر اساس گزارش آکسیوس جزئیات پیشنهاد آمریکا عبارتند از:

- ایران اجازه ساخت تاسیسات جدید غنی‌سازی را نخواهد داشت.

- ایران باید «زیرساخت‌های حیاتی برای تبدیل و پردازش اورانیوم» را تعطیل کند.

- تحقیقات و توسعه در زمینه سانتریفیوژ‌های جدید متوقف خواهد شد.

- غنی‌سازی در تاسیسات زیرزمینی ایران برای مدتی مشخص متوقف می‌شود.

- غنی‌سازی در تاسیسات سطح زمین به سطح مورد نیاز برای سوخت رآکتور‌های هسته‌ای محدود می‌شود.

- یک سیستم نظارتی قوی با پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرا خواهد شد.

- لغو تحریم‌ها تنها پس از «تعهد عملی ایران» انجام می‌شود.

«عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران در این زمینه در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «برادر عزیزم آقای بدر البو سعیدی، وزیر محترم امور خارجه عمان، امروز در سفر کوتاهی به تهران عناصر پیشنهادی آمریکا را ارائه داد که بر اساس اصول، منافع ملی و حقوق مردم ایران به آن پاسخ مقتضی داده خواهد شد.»

عراقچی همچنین در سخنانی دیگر گفت: پیشنهاد مکتوبی که از آمریکا دریافت کردیم، دارای ابهامات و سوالات بسیار زیادی است و خیلی از مسائل در این پیشنهاد روشن نیست.

او با بیان اینکه «ما پاسخ مقتضی را ظرف روز‌های آینده بر اساس مواضع اصولی خود و منافع مردم ایران خواهیم داد»، تاکید کرد: ادامه غنی‌سازی در خاک ایران خط قرمز ماست و این یک واقعیتی است که فکر می‌کنم همه کشور‌ها آن را دریافته‌اند.

وزیر خارجه ایران گفت: غنی‌سازی به یک موضوع غرور ملی و افتخار برای ایرانیان تبدیل شده است. این یک دستاورد بزرگ علمی است که دانشمندان ایرانی به آن دست یافته‌اند و یک امر وارداتی نیست که ما بتوانیم از آن صرف نظر کنیم. مردم ایران برای دستیابی به این افتخار ملی فداکاری‌های زیادی کرده‌اند و بیش از ۲۰ سال تحریم‌های سنگین آمریکا را به خاطر این دستاورد دانشمندان خود تحمل کردند. به همین دلیل ایران مذاکرات مستقیم را که مدنظر ترامپ بود رد و در شرایطی که خودمان تعریف می‌کنیم حاضر به مذاکره هستیم و آن مذاکرات غیرمستقیم بود.

عراقچی همچنین در مصاحبه با برنامه «لقاء خاص» شبکه القاهره الاخباریه مصر گفته است که مذاکرات با آمریکا آسان نیست. وی همچنین عنوان کرده: «در دور گذشته، زمانی که با گروه ۱+۵ مذاکره می‌کردیم، این مذاکرات بیش از دو سال به طول انجامید؛ بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که فقط طی پنج دور مذاکره، به توافق برسیم. البته در حال حاضر اختلافات زیادی بین ما وجود دارد که برخی از آنها، اختلافات اصولی هستند.

اما این به معنای آن نیست که رسیدن به توافق غیرممکن است. اگر آمریکا از خواسته‌های غیرمنطقی و غیرعملی خود دست بردارد و واقعیت برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران را به‌درستی درک کند، آن‌گاه ما آماده توافق هستیم. اما اگر آمریکا قصد دارد برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما را مختل کند، قطعاً ما آماده پذیرش چنین چیزی نیستیم و این نیز قابل تحقق نخواهد بود.

موضوع غنی‌سازی اورانیوم برای ما یک دستاورد علمی است که به‌وسیله دانشمندان ما حاصل شده و نمی‌توانیم از این موضوع صرف‌نظر کنیم.»

از سوی دیگر، «کارولین لویت» سخنگوی کاخ سفید سه شنبه شب (به وقت ایران) در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرد: «استیو ویتکاف» (فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه) پیشنهادی مفصل در مورد توافق هسته‌ای به ایران ارسال کرد و رئیس جمهور ترامپ امیدوار است که این پیشنهاد مورد پذیرش قرار گیرد.

سخنگوی کاخ سفید بار دیگر از زبان تهدید استفاده کرده و مدعی شد: اگر پیشنهاد ویتکاف مورد پذیرش قرار نگیرد، ایران با پیامد‌های جدی روبه‌رو خواهد شد!

از طرف دیگر روزنامه «اسرائیل هیوم» در خصوص نوع پاسخ ایران به پیشنهاد مکتوب آمریکا مدعی است: در میان ارزیابی‌های متناقض درباره مذاکرات هسته‌ای جاری با ایران، مقامات آمریکایی روز یک‌شنبه گزارش خبرگزاری رویترز را که به نقل از یک دیپلمات بی‌نام ایرانی ادعا کرده بود تهران قصد دارد پیشنهاد فعلی آمریکا را به‌طور کامل نپذیرد، رد کردند.

در ادامه این مطلب آمده است: این مقامات گفتند باور دارند که پاسخ ایران پیچیده‌تر خواهد بود؛ به این معنا که با برخی جنبه‌های این پیشنهاد موافقت خواهد شد و با برخی دیگر مخالفت خواهد کرد.
 
یکی از منابع آمریکایی گفت: «ممکن است مذاکرات به‌زودی از سر گرفته شود. ما از مسائلی شروع خواهیم کرد که شکاف‌ها در آنها نسبتاً اندک است و راه‌هایی برای ادامه گفت‌و‌گو درباره موضوعات حساس‌تر را بررسی خواهیم کرد» — در عین حال این نکته را تکرار کرد که مذاکرات بی‌انت‌ها نخواهد بود و همه گزینه‌ها، از جمله اقدام نظامی، همچنان روی میز است.
 
در مقابل، مقامات ارشد اسرائیلی بر این باورند که اختلاف اساسی بر سر موضوع غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران مانع از رسیدن به یک توافق نهایی خواهد شد.

ابوالفضل ظهره وند، نماینده مجلس ایران نیز درباره پیشنهادات آمریکایی‌ها گفته است: اینطور که من اطلاع دارم آمریکایی‌ها دو پیشنهاد داده‌اند. اول اینکه غنی‌سازی جمع‌آوری شود و در صورت تمایل برای فعالیت هسته‌ای، یک کنسرسیوم با عربستان و امارات و قطر و خود آمریکایی‌ها در یکی از جزایر درست کنند که تحت کنترل آمریکایی‌ها باشد. ایران نیز در این کنسرسیوم سهم مشخصی داشته باشد، اما غنی‌سازی در ایران صورت نگیرد. در پیشنهاد دوم گفته‌اند ایران غنی‌سازی را تا چند مدت تعلیق کند، بعد یک تصمیم نهایی بگیرند. این پیشنهادات مورد قبول ما نیست.

ایران اعلام کرده که موضوع غنی سازی بومی خط قرمز آن به شمار می‌رود. در خصوص موضوع کنسرسیوم با آنکه ایران از مشارکت در چنین طرحی برای تهیه سوخت هسته‌ای کشور‌های منطقه، ابراز تمایل کرده ولی آنرا جایگزین غنی سازی بومی در خاک ایران نمی‌داند.