تابناک بررسی می‌کند؛

سردرگمی کشاورزان در الگوی کشت/ سامانه «مزرعه من» به نفع کشاورز یا دولت؟

در شرایطی که سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، کشاورزان را ترغیب به ثبت الگوی کشت خود در سامانه «مزرعه من» کرده‌ است، اما در واقعیت مشکلات زیادی پیش روی کشاورزان است که اجرایی شدن این طرح و کارآمدبودن آن را زیر سوال می‌برد.
کد خبر: ۱۳۰۹۳۰۰
|
۱۳ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۷:۰۲ 03 June 2025
|
2806 بازدید
|
۵

در شرایطی که هر ساله الگوی کشت اعلامی به کشاورزان تعیین تکلیف می‌شود، اما این امر نه تنها به بدترین شکل ممکن انجام می شود، بلکه باعث سردرگمی و مشکلات زیادی در بین کشاورزان شده است.
 
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، باوجود آنکه الگوی کشت در کشور سابقه‌ای حدودا ۵۰ ساله دارد و الگوی کشت درسال‌های اخیر نه تنها اجرایی نشده است بلکه صرفا فرمایشی و درحد راه اندازی یک سامانه به آن نگریسته می‌شود. این درحالی است که این الگو یک طرح ملی و فراسازمانی است و صرف یک وزارتخانه به تنهایی نمی‌تواند این طرح را پیش ببرد بلکه استانداران و فرمانداران نیز باید وارد عرصه شوند. 
 
گل محمدی، رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی اخیرا اعلام کرده است که تا پایان تیرماه نسخه نهایی الگوی کشت محصولات کشاورزی تنظیم و از طریق معاونت زراعت به استان‌ها ابلاغ خواهد شد و در الگوی سال زراعی پیش رو علاوه بر محصولات زراعی بر محصولات باغی، شیلات، محصولات گلخانه‌ای تمرکز شده است.
 
او در این خصوص توضیح داد:  با راه اندازی سامانه الگوی کشت هوشمند تا پایان سال با نام «مزرعه من» قرار است جزییات کشت همه محصولات در آن قابل مشاهده شود و کشاورزان می‌توانند از طریق این سامانه مشکلات و چالش های­ تولید محصولات خود را با مروجان کشاورزی در میان بگذارند.
 
عدم اطمینان کشاورزان به الگوی کشت از کجا نشات می گیرد؟
 
واقعیت این است که میزان پایبندی کشاورزان به الگوی کشت چندان بالا نیست؛ چراکه الگوی کشت نیازمند حمایت‌های قیمتی و غیرغیرقیمتی از سوی دولت است که شامل تضمین خرید محصولات بر اساس الگوی کشت، تأمین نهاده‌ها (کود، بذر، سم) با قیمت مناسب و به موقع، ارائه تسهیلات بانکی و پوشش بیمه‌ای کافی است، اما در عمل این حمایت‌ها به شکل مطلوب انجام نمی شود و کشاورزانی که به الگوی کشت پایبند بوده‌اند حتی متحمل ضرر و زیان شده‌اند برای مثال در مورد پیاز این اتفاق افتاد. 
 
تجربه ادوار نیز نشان داد که سال گذشته با گذشت بیش از ۶ ماه از برداشت گندم در فروردین‌ماه ۱۴۰۳و همچنین وعده وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر پرداخت مطالبات گندمکاران  اماتا پایان شهریورماه، هنوز این انتظار به سرانجام مطلوب نرسید. 
 
کشاورزان بی اعتماد شده اند
 
از سویی دیگر، اراضی کشاورزی در ایران به دلیل آنکه خرد و پراکنده هستند برنامه‌ریزی و اجرای الگوی کشت را سخت می‌کند چراکه هر کشاورز بر اساس منافع شخصی خود اقدام به کشت می‌کند و در بسیاری موارد سیاست‌های بخش کشاورزی ناهماهنگ بوده یا تغییر می‌کند که این امر بی‌اعتمادی کشاورزان به برنامه‌های بلندمدت را به دنبال دارد.
 
برای مثال اگر کشت محصولی بر اساس الگوی تعیین شده، سودآوری کافی برای کشاورز نداشته باشد کشاورز به سمت کشت محصولات پربازده‌تر سوق پیدا کرده و همچنین نوسانات شدید قیمت محصولات کشاورزی، این بی‌ثباتی را تشدید می‌کند.
 
آب، بازیگر نقش اول/چرا سامانه مزرعه من اجرایی نیست؟
 
گذشته از موارد یادشده، بحران آب کشاورزان را برای حفظ آب یا بهره‌وری بهتر به سمت کشت محصولاتی می‌کشاند که آب کمتری نیاز دارند حتی اگر خارج از الگوی کشت باشند. البته ممکن است که برخی از کشاورزان به طور کامل با الگوی کشت و مزایای آن آشنا نباشند و یا روش‌های صحیح اجرای آن را ندانند.
 
به همین جهت نمی‌توان انتظار داشت که کشاورزان به این سامانه پایبندی داشته باشند؛ هرچند این سامانه به عنوان ابزار هوشمند در مدیریت اطلاعات کشاورزی و تسهیل فرآیند‌های مربوط به الگوی کشت طراحی شده است، اما میزان مشارکت کشاورزان در این سامانه الزام به ثبت الگوی کشت در آن درسطح ضعیفی قرار دارد و علت آن است که اولا بسیاری از کشاورزان، به ویژه در مناطق روستایی و دورافتاده، ممکن است دسترسی کافی به اینترنت و ابزار‌های دیجیتال نداشته باشند یا با نحوه کار با این سامانه‌ها آشنایی کافی نداشته باشند.
 
دوم آنکه اگر کشاورزان از طریق تجربه گذشته به این نتیجه برسند که ثبت اطلاعات در سامانه منجر به حمایت‌های ملموس و سودآوری برای آنها نمی‌شود، انگیزه‌ای برای مشارکت نخواهند داشت.
 
سوم آنکه بخش عمده‌ای از کشاورزی در ایران هنوز به صورت سنتی اداره می‌شود و کشاورزان به روش‌های قدیمی عادت دارند؛ بنابراین تغییر این عادت‌ها نیازمند زمان، آموزش و مشوق‌های قوی است که متاسفانه اقداماتی دراین خصوص انجام نشده است. 
 
به گزارش تابناک، ابلاغ الگوی کشت و راه‌اندازی سامانه‌هایی مانند «مزرعه من» تا زمانی که منافع اقتصادی کشاورز را در اجرای الگوی کشت تأمین نکند و کشاورز از بابت رعایت آن متضرر نشود، پایبندی به این الگو و ثبت جامع اطلاعات در سامانه‌های مربوطه به جایی نمی رسد. 
اشتراک گذاری
برچسب ها
تور پاییز ۱۴۰۳ صفحه خبر
بلیط هواپیما
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۱
انتشار یافته: ۵
121
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۳:۱۰ - ۱۴۰۴/۰۳/۱۳
آفرین بر مزرعه من آفرین بر کشاورز خیلی خیلی دوستتون دارم.
محسن
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۶:۴۵ - ۱۴۰۴/۰۳/۱۴
به جز دوسه محصول استراتژیک همه محصولات کشاورزی را بهترایت که وارد کنیم. محصولاتی که آلودگی دارند و از کشورهای دیگر برگشت می خورند قیمتشان نسبت به محصولات وارداتی گران تر در می آید باقیماتده ذخایر آب را به تاراج می برند و بحران اب را دامن می زنند اما چون دولت ها عاجز از ایجاد اشتغال صنعتی یا گزدشگری روستاییان هستند آنها را مشغول این کار کرده اند .
شهروند
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۱۴ - ۱۴۰۴/۰۳/۱۴
الگوی کشت باید استان به استان تعریف شود و کشاورز به طور اجباری از ان تبعیت کند. به طور مثال، استان‌های خشک و کم آب به سمت درختان ارز آور و کم آب مثل انجیر، بادام، زرشک، پسته و امثال اینها حرکت کنند. در استان‌های مرکز و جنوب و نیز بسیاری دیگر از استانها، کشت برنج، هندوانه و امثال اینها ممنوع شود. این مساله باید در مجلس بررسی شود و به قانون تبدیل شود و هر ۱۰ سال بسته به وضعیت بارش مورد بازنگری قرار گیرد، قوه قضائیه باید صامن اجرا باشد. البته نیاز است که کشاورز هم حمایت مالی گردد تا بتواند در صورتیکه درختکاری می کند و مثلا ۵ سال درآمدی ندارد، تامین شود. یا اگر به سمت گلخانه می روند، حداقل وامی در اختیارشان گذاشته شود. اما وان باید تحت نظارت باشد نه اینکه عده ای بگیرند و بخورند و دنبال کار خود بروند. به هر حال، در کشور نیمه خشک و تقریبا خشک ایران، اگر مدیریت صحیح و اجباری و حتی بالفور صورت نگیرد، در چند سال آینده کشور شدیدا نیازمند واردات مواد غذایی می شود.
کارشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۵۸ - ۱۴۰۴/۰۳/۱۴
یکی از مشکلات بخش کشاورزی و به تبع آن امنیت غذایی کشور عدم انسجام و کارائی موثر بخش تحقیقات و پژوهش با بخش اجرا و عرصه در وزارت جهاد کشاورزی است. در یک دهه گذشته اگر نگاهی به روسای سازمان تحقیقات کشاورزی انداخته شود در یک موضوع مشترکند، هیچ کدام دارای سابقه اجرایی موثر و کلان در عرصه تولید را نداشته اند و صرفاً هییت علمی هستند که دارای چند مقاله کتاب و طرح تحقیقاتی هستند. در حال حاضر هم همین طور است. دبیرخانه الگوی کشت کشور که در سازمان تحقیقات کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی مستقر است دارای چند کارشناسی است که حداقل بیش از یک دهه در عرصه محصولات زراعی و یا باغی بوده اند؟ رئیس فعلی این سازمان در حال حاضر حتی سابقه ریاست یک موسسه تحقیقاتی و یا مرکز تحقیقات استانی را هم در کارنامه خود ندارد و حداکثر پست ایشان مدیر اداری یک سازمان بوده است! شوربختانه تر از آن افرادی را از استانها آورده اند که تجربه ملی نداشته و صرفاً یک هییت علمی و از دوستان هستند و بیشتر دوستانداری از یک استان کشور است تا سازمانی پژوهشی. لذا به نظر می رسد این الگوی کشت باغی نیز بهتر از الگوی کشت محصولات زراعی نخواهد شد همانند موضوع تولید زیاد پیازی که در استان کرمان در هفته های گذشته دیدیم و احتمالا این برنامه نیز برخواسته از چند مقاله دانشگاهی است. البته در این میان نقش دانشگاه هها و دانشکده های کشاورزی که هزینه های زیادی بر دولت می گذارند چیست؟ بهرحال به نظر می رسد در انتصاب رئیس این سازمان نباید صرفاً مسائل سیاسی را دخالت داد به نحویکه حتی در حال حاضر هم از 23 موسسه تحقیقاتی این سازمان شاید بیش از نیمی از روسای این موسسات حرف شنوی از ایشان نداشته باشند و عملا خسران بزرگی در زیربنای تحقیق کشاورزی کشور خواهد بود.
محقق کشاورزی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۵:۰۷ - ۱۴۰۴/۰۳/۱۴
در بند ب مادهه 33 قانون برنامه هفتم پیشرفت آمده است : "هرگونه حمایت مرتبط با برنامه مزبور به­منزله تصرف غیرقانونی در اموال عمومی است". حالا فرض بر این است که اگر کشاورزی که کلا دو هکتار زمین دارد و مایحتاج خانواده اش را مقرر است از آن میزان زمین بدست آورد قصد کرد که در سیستم مزرعه من گندم اظهار نماید ولی برود زمین را با کود فسفر و پتاسی که برای گندم گرفته است سیب زمینی کشت کند. آن وقت در برنامه الگوی کشت سازمان تحقیقات عملا شما بندی را در این خصوص مشاهده نمی کنید که می خواهید با آن کشاورز چه کار کنید؟ لذا متاسفانه راهبری سازمان تحقیقات کشاورزی در شبکه ای از افراد کم تجربه اجرائی آمیخته شده است که نمی تواند بخش اجرای وزارت جهاد کشاورزی بویژه دو معاونت زراعت و باغبانی آن را پوشش دهد. لذا با این افراد و با این دست فرمان نمی توان امیدی داشت که کار کیفی صورت گیرد.
نظر شما

سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

برچسب منتخب
# قیمت طلا # مذاکره ایران و آمریکا # قیمت سکه # کالابرگ # حقوق بازنشستگان # انفجار بندرعباس
نظرسنجی
عملکرد کدامیک از وزرای دولت که در آستانه استیضاح هستند، ضعیف تر است؟
الی گشت