به گزارش سرویس علم و فناوری تابناک، کمآبی دیگر یک تهدید آیندهنگرانه نیست، بلکه بحرانی جاری است. تغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت، مدیریت ناکارآمد منابع و رشد بیرویه شهرنشینی، منابع آب شیرین را بهشدت تحت فشار قرار دادهاند. ایران بهعنوان یکی از کشورهای واقع در کمربند خشک زمین، بیش از بسیاری از نقاط جهان درگیر این بحران شده و ضرورت بازنگری در راهکارهای سنتی و بهرهگیری از فناوریهای نوین، بیش از پیش احساس میشود.
بخش کشاورزی به تنهایی بیش از ۸۰ درصد منابع آبی ایران را مصرف میکند. سیستمهای آبیاری سنتی اغلب هدررفت بالایی دارند، اما فناوریهایی مانند «آبیاری قطرهای هوشمند» که با سنسورهای رطوبتی، دادههای اقلیمی و هوش مصنوعی ترکیب شدهاند، میتوانند به شکل دقیقی نیاز آبی هر گیاه را در هر لحظه تشخیص دهند.
این سیستمها به کشاورزان امکان میدهند تا تنها در زمان و مکانی که نیاز است، آبرسانی کنند؛ کاهش مصرف آب تا ۴۰ درصد در برخی مزارع آزمایشی، گواه موفقیت این فناوری است.
نصب حسگرهای هوشمند در شبکههای انتقال آب، تصفیهخانهها و منابع زیرزمینی، امکان پایش لحظهای کیفیت و کمیت آب را فراهم میکند. این دادهها به کمک الگوریتمهای هوشمند تحلیل شده و به مدیران اجازه میدهد تا نشتیها را بهسرعت شناسایی، مصرف را پیشبینی و بهرهبرداری از منابع را بهینه کنند.
در برخی کشورها، شبکههای توزیع آب بهطور کامل با اینترنت اشیاء یکپارچه شدهاند و این مدلها میتوانند الگوی بسیار مناسبی برای ایران باشند.
تبدیل آب شور به آب قابل شرب از طریق فناوری اسمز معکوس و حرارتی، هزینهبر و انرژیبر بوده است. اما در سالهای اخیر، سیستمهای شیرینسازی با انرژی خورشیدی توسعه یافتهاند که نه تنها پایدارترند، بلکه برای مناطق محروم و فاقد زیرساخت نیز قابلاستفادهاند.
ایران با داشتن تابش آفتاب فراوان، ظرفیت بالایی برای استفاده از این فناوری دارد، مخصوصاً در استانهایی مانند سیستان و بلوچستان، بوشهر و هرمزگان.
استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل دادههای اقلیمی، الگوهای بارش، مصرف آب و پیشبینی بحرانهای آبی، به دولتها و نهادهای تصمیمگیر کمک میکند تا منابع آب را بهصورت بلندمدت و دقیق مدیریت کنند.
مدلهای مبتنی بر یادگیری ماشین میتوانند پیشنهادهایی برای بهینهسازی تخصیص آب در بین بخشهای مختلف مانند کشاورزی، صنعت و شرب ارائه دهند.
اپلیکیشنهای هوشمند که برای مصرفکنندگان طراحی شدهاند، اطلاعاتی درباره مصرف روزانه، نشتهای احتمالی، راهکارهای صرفهجویی و حتی مشوقهای مالی ارائه میدهند. این ابزارها در افزایش آگاهی عمومی و تغییر رفتار شهروندان نقش مهمی ایفا کردهاند.
بحران آب واقعیتی انکارناپذیر است، اما فناورانهترین پاسخها را نیز میطلبد. ترکیب علم داده، انرژیهای نو، سنسورهای دقیق و ذهنهای خلاق، میتواند ما را از کویر بیتدبیری به واحهای از پایداری برساند.
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.