سرانه فضاي سبز با استانداردهاي جهاني

جام‌جم: از ديدگاه شهرسازي، فضاي سبز شهري عبارت است از بخشي از سيماي شهر كه از انواع گياهان تشكيل شده است. در صورتي كه از فضاهاي آزاد شهري كه متضاد فضاهاي فيزيكي ساخته شده در شهر است سخن بگوييم در اين صورت فضاهاي بالقوه جهت توسعه فضاي سبز شهري در ذهن تداعي مي‌شود.

به طور كلي فضاي سبز برخلاف معنايي كه ممكن است در ذهن ايجاد كند تنها محلي پر از دار و درخت و گل و گياه نيست بلكه نمادي از تفكرات فرهنگي و اجتماعي يك جامعه است.

متاسفانه آمارها نشان مي‌دهد با وجود اقداماتي كه طي سال‌هاي اخير شهرداري‌ها به عنوان متوليان توسعه فضاي سبز در شهرها انجام داده‌اند اما هنوز سرانه 0.2 درصدي فضاي سبز در شهرهاي ما با ميانگين جهاني 0.8درصد فاصله بسياري دارد.

هرچند در كلانشهرها به جهت افزايش تعداد جمعيت و نيازي كه شهرداري‌ها از اين بابت احساس مي‌كنند تلاش مي‌شود سرانه فضاي سبز به ميانگين جهاني نزديك شود اما همچنان اين فاصله در مناطق جنوبي با مناطق شمالي شهر كاملا محسوس است.

اين وضعيت در مورد كلانشهرهاي كشور با ساير شهرها و استان‌ها نيز مصداق پيدا مي‌كند به طوري كه هم‌اكنون سرانه فضاي سبز در كلانشهرها با سرانه فضاي سبز در ساير شهرها و استان‌هاي كشور نيز كاملا خودنمايي مي‌كند.

اين در حالي است كه طرح‌هاي توسعه شهري امروز خود به عاملي براي تخريب فضاهاي سبز موجود شهرها تبديل شده‌اند. اين طرح‌ها اغلب بدون توجه به توان موجود تهيه مي‌شوند و همين ديدگاه باعث مي‌شوند مسيرها يا فضاهاي سبزي كه به طور طبيعي در حاشيه آبراه، قناشت يا رودخانه‌اي شكل گرفته است، تخريب شوند و به كاربري‌هاي مسكوني يا كاربري‌هاي ديگر اختصاص يابند و در عوض زمين‌هاي ديگري به عنوان فضاي سبز پيش‌بيني مي‌شوند كه گاه تملك و تخريب آنها سال‌ها طول مي‌كشد.

اين وضعيت هنگامي نگران‌كننده مي‌شود كه بدانيم 80 درصد شهرهاي ما در فلات ايران قرار دارند و در واقع ارتفاع اين شهرها از دريا ، نوع آب و هوا و شرايط اقليمي آنها موجب شده نتوان به رشد خود به خودي فضاهاي سبز شهري در اين شهرها تكيه كرد و رشد و توسعه فضاهاي سبز شهري تنها با تكيه بر توجه ويژه سازمان‌هاي متولي و هزينه‌ كرد آنها در اين بخش امكان پذير شود ؛ نكته مهمي كه به نظر مي‌رسد در گذشته كمتر به اهميت و ضرورت آن توجه شده است.