رئیسی: فرایند تحول و گذار در نظام بین الملل به مرحله خاصی رسیده است/ پوتین: تغییرات جدی در سیاست جهانی در حال رخ دادن است/ اردوغان: جهان بیش از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است

بین الملل تابناک: ششمین نشست کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا (CICA) با حضور سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان در کاخ استقلال در آستانه، پایتخت قزاقستان پایان یافت.

براساس بیانیه پایانی این نشست، سران و نخست‌وزیران کشورهای شرکت‌کننده در نشست مذکور تصمیم گرفتند تا روند تبدیل تدریجی کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا به یک سازمان بین‌المللی تمام‌عیار را آغاز کنند.

رئیسی: فرایند تحول و گذار در نظام بین الملل به مرحله خاصی رسیده است

رئیس جمهور در ششمین نشست سران کشور‌های عضو «اجلاس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا» موسوم به سیکا گفت: همگرایی و امنیت در آسیا با منافع کشور‌های سلطه طلب سازگار نیست.

سید ابراهیم رئیسی با ابراز امیدواری از اینکه با تبدیل سیکا به یک سازمان منطقه‌ای، روند بالندگی این ساختار ارزشمند همکاری برای کسب جایگاه موثر در سطح منطقه‌ای و بین المللی تداوم یابد، تصریح کرد: فرایند تحول و گذار در نظام بین الملل به مرحله خاصی رسیده است.

رئیس جمهور با اشاره به اینکه در بازنگری جدی قدرت، رویکرد‌های سلطه طلب مطرودند و صدا و نقش کشور‌های مستقل بیشتر شنیده و مشاهده می‌شود، گفت: این تحول و گذار نیاز به راهبری و جهت‌دهی دارد تا به عاقبت نظام‌های بین‌المللی سابق گرفتار نشود.

سید ابراهیم رئیسی اظهار داشت: سرمایه تمدنی و معنوی که شکل‌دهنده ارزش‌های مشترک قاره کهن آسیاست، تضمین‌کننده نظم و جهانی است که ظلم و بی‌عدالتی و یکجانبه‌گرایی را نفی و با آن مقابله می‌کند.

رئیس جمهور گفت: ​عنصر کلیدی در تضمین موفقیت این فرایند، همکاری و هماهنگی کشور‌های مستقل است.

رئیسی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران با داشتن سابقه تمدنی و غنای فرهنگی، سیاست خارجی خود را بر اساس مفاهیم متعالی الهی و انسانی، عدالت، معنویت، عقلانیت، ​اخلاق و آزادی و استقلال ـ که همگی تضمین‌کننده رفاه و عزت ملت‌هاست ـ بنا نهاده است.

رئیس جمهور اظهار داشت: نمود‌های این رویکرد در سیاست خارجی را می‌توان در مبارزه موفق با تروریسم و ​افراط‌گرایی، یاری مستمر آوارگان مهاجران افغانستان، دفاع از ملت‌های مظلوم از فلسطین تا یمن، ​حمایت از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور‌ها از جمله در عراق و سوریه، مقابله با یکجانبه‌گرایی و سلطه‌گری در همه اشکال آن و یاری همسایگان در روز‌های سخت دید.

سید ابراهیم رئیسی گفت:​ جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به این مسیر می‌داند و برای تحقق یک نظم عادلانه و مبتنی بر همکاری و احترام متقابل، بر سیاست همسایگی، چند جانبه گرایی و همگرایی پایدار تاکید دارد.

رئیس جمهور تصریح کرد:​ کشور‌های تروریست‌پرور، نباید قواعد مبارزه با تروریست را تعریف کنند.

سید ابراهیم رئیسی، همچنین با اشاره به شکست تروریست‌های تکفیری در سوریه، انتقال هدفمند آنها به سمت شرق را مخل امنیت مناطق مختلف دانست و بر اهمیت مقابله با آنها تاکید کرد.

وی با بیان اینکه آسیا در کانون جهانی تغییرات نوظهور قرار دارد، بر لزوم تقویت صلح و امنیت برای ملت‌های آسیایی و تامین همزمان امنیت و پیشرفت با اولویت تقویت قدرت درون‌زا تاکید کرد.

گوترش: منافع جهان از یک آسیای صلح آمیز و مرفه ناشی می‌شود

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در سخنرانی ویدئویی خود در نشست عمومی ششمین اجلاس سران کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (CICA) گفت: منافع جهان از یک آسیای صلح آمیز و مرفه ناشی می شود. من از مشارکت در دستیابی به اهداف مشترکمان، پیشبرد توسعه پایدار، ارتقای حقوق بشر، صلح و ثبات و تقویت همکاری چندجانبه سپاسگزارم.
دبیرکل سازمان ملل با اشاره به افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، درگیری‌ها و بحران‌های بشردوستانه، بر کاهش اعتماد و همبستگی تمرکز کرد. به گفته وی، تغییرات آب و هوایی، کووید-19 و بحران هزینه‌های زندگی، فقر، گرسنگی و دامن زدن به ناآرامی‌های اجتماعی و سیاسی از دلایل آن است.

گوترش خاطرنشان کرد: در این دوران چالش برانگیز، تلاش‌های منطقه‌ای برای ایجاد اعتماد و اطمینان اهمیت بیشتری می‌یابد. در سی سال گذشته، سیکا به یک پلتفرم حیاتی برای گفت‌وگو بین کشورهای سراسر آسیا تبدیل شده است. بیایید با هم، از آزمون‌های زمان خود بگذریم و آینده بهتری را برای آسیا و جهان تضمین کنیم.

پوتین: باید به افغان‌ها خسارت سال‌های اشغال داده شود

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در این نشست گفت: روسیه برای ایجاد سیستم امنیتی برابر و غیرقابل تقسیم دست به هر کاری می‌زند. تغییرات جدی در سیاست جهانی در حال رخ دادن و جهان در حال چند قطبی شدن است؛ آسیا شروع به ایفای نقش کلیدی کرده است.

خطر قحطی و تحولات اجتماعی در مقیاس بزرگ، به ویژه در فقیرترین کشورها وجود دارد.

وی گفت: افزایش نوسانات قیمت‌های جهانی انرژی، مواد خام و سایر کالاهای ضروری، منجر به تهدید واقعی قحطی و ناآرامی‌های اجتماعی، به ویژه در فقیرترین کشورها شده است. کنفرانس ما و سایر انجمن‌های منطقه‌ای باید بسیاری از مشکلات حاد را حل کنند. منظور من از جمله افزایش نوسانات قیمت‌های جهانی برای منابع انرژی، غذا، کود، مواد خام و سایر کالاهای مهم است. این منجر به وخامت کیفیت می‌شود.

رئیس جمهور روسیه خواستار برداشتن همه موانع مصنوعی برای بازگرداندن زنجیره تامین کالا شد و گفت: ما خواستار برداشتن همه موانع مصنوعی غیرقانونی برای بازگرداندن عملکرد طبیعی زنجیره‌های تامین جهانی به منظور حل مشکلات فوری در زمینه امنیت غذایی هستیم.

پوتین گفت که استفاده موثرتر از ارزهای ملی در معاملات ضروری است، زیرا این امر باعث تقویت حاکمیت کشورها می شود.

پوتین بازنگری در اصول سیستم مالی جهانی را پیشنهاد کرد و گفت: به عنوان اولین گام، ما شاهد استفاده فعال‌تر از ارزهای ملی در معاملات متقابل هستیم. روسیه از کشورهای آسیایی می‌خواهد تا با بانک اطلاعات بین‌المللی برای مقابله با تروریسم بیشتر همکاری کنند. ما از همه کشورهای آسیایی دعوت می‌کنیم تا با بانک اطلاعات بین المللی که به ابتکار روسیه برای مقابله با تروریسم تایید شده است، همکاری نزدیک‌تری داشته باشند.

پوتین، افغانستان را یکی از مهم ترین چالش‌های امنیتی جهان دانست و خواستار جبران خسارات وارده به افغان‌ها در طول سال‌های اشغال و آزادسازی اموال بلوکه شده این کشور شد.

او گفت: متاسفانه افغانستان یکی از حادترین چالش‌های امنیتی برای منطقه ما باقی مانده است. همکاران من امروز در مورد آن صحبت کرده‌اند. پس از بیش از ۲۰ سال حضور نظامی ایالات متحده و ناتو و شکست سیاست های آنها، این کشور ثابت کرده است، قادر به حل مستقل مشکلات مربوط به تهدیدات تروریستی نیست. او با یادآوری انفجار سفارت روسیه در کابل در ماه سپتامبر و مجموعه‌ای از "حملات تروریستی خونین مداوم" در سراسر این کشور از جامعه جهانی خواست تا مشترک بهبود اقتصادی افغانستان را برای عادی سازی وضعیت در این کشور ترویج کنند.

وی تاکید کرد: برای عادی سازی اوضاع در خاک افغانستان، البته لازم است که به طور مشترک بهبود اقتصادی آن را تقویت کنیم، اما قبل از هر چیز، ما خواهان جبران خسارات وارده به افغان ها در طول سال های اشغال و آزادسازی اموال بلوکه شده افغانستان هستیم.

رئیس جمهور روسیه گفت: مشارکت سازمان همکاری شانگهای و ساختارهای منطقه‌ای ضد تروریستی آن در کار در افغانستان نیز مفید خواهد بود.

اردوغان: جهان بیش از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز در سخنان خود تاکید کرد: معماری سیستم امنیتی جهانی باید بازتعریف شود، ما معتقدیم که معماری امنیت جهانی باید بر اساس درک جدیدی که منصفانه تر و عادلانه تر است، دوباره طراحی شود. جهان بیش از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است.

وی با تاکید بر اینکه هدف ترکیه رسیدن به آتش بس هر چه سریعتر در اوکراین است، گفت: هدف ما حفظ شتابی است که به‌رغم دشواری‌های میدانی به دست آمده است تا به آرامش برسیم تا خونریزی را در سریع‌ترین زمان ممکن متوقف کنیم.

اردوغان افزود: تلاش‌های فشرده ترکیه با سازمان ملل و دو طرف درگیر برای مهار اثرات منفی جنگ مورد توجه همه جهان قرار گرفته است. او گفت که قرارداد غلات استانبول در ژوئیه امسال و تبادل زندانیان در سپتامبر بین روسیه و اوکراین هر دو "دستاوردهای ملموس" در این راستا هستند.

قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان پیشنهاد تبدیل اجلاس مالی کنفرانس سیکا را به یک پلتفرم دائمی داد.

توکایف در این مجمع گفت: من پیشنهاد می کنم اجلاس مالی سیکا به یک پلتفرم دائمی تبدیل شود. اجلاس مالی توسط جمهوری خلق چین برای تشدید همکاری بین کشورهای عضو  در زمینه مالی آغاز شده است.

رئیس جمهور قزاقستان افزود که این تحول موجب بهبود اقتصادی، توسعه پایدار و فراگیر و شرایط مساعد برای همکاری‌های مالی، منطقه‌ای و زیرمنطقه‌ای خواهد شد.

توکایف افزود: مراکز مالی بزرگ با موفقیت در منطقه سیکا، شانگهای، دبی، و اینجا در آستانه فعالیت می‌کنند. از پتانسیل آنها می‌توان کامل برای حل وظایف خاص استفاده کرد.

وی همچنین پیشنهاد میزبانی کنفرانس سیکا در سال ۲۰۲۴ در شهر آستانه با تمرکز بر مسائل زیست محیطی در کشورهای شرکت کننده را داد.

توکایف در این مجمع گفت: من پیشنهاد می‌کنم در سال ۲۰۲۴ نشستی در مورد مشکلات زیست محیطی در کشورهای عضو سیکا در آستانه برگزار شود. نتایج این کنفرانس ممکن است به طرحی برای شورای سیکا در مورد مسائل همکاری در بخش محیط زیست تبدیل شود.

رئیس جمهور قزاقستان گفت، رهبران کشورهای شرکت کننده در کنفرانس سیکا، بیانیه‌ای را در مورد تبدیل این مجمع به یک سازمان بین‌المللی تصویب کردند.

توکایف پس از تصویب سند مربوطه گفت: «اعلامیه آستانه در مورد تبدیل سیکا به یک سازمان بین المللی تصویب شده، تلقی می‌شود.

 رئیس‌جمهور قزاقستان تاکید کرد که سیکا در حال حاضر عملاً به عنوان یک سازمان عمل می‌کند و این تحول گامی رو به جلو در توسعه نهادی است که نقش رو به رشد آسیا را در امور جهانی تقویت می‌کند و تعامل کشورهای عضو را به سطح جدیدی می رساند.

رئیس‌جمهور ازبکستان، پیشنهاد ایجاد گروه بین‌المللی مذاکره در مورد افغانستان را داد

شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان پیشنهاد ایجاد یک گروه مذاکره کننده در سطح عالی برای حل و فصل اوضاع در افغانستان را داد.

وی گفت:‌ به منظور دستیابی به اجماع گسترده در مورد موضوع افغانستان و اتخاذ تدابیر عملی در سطح جهانی، ما پیشنهاد می‌کنیم که امکان درخواست مشترک کشورهای آسیایی به مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ابتکار تشکیل یک گروه مذاکره‌کننده بین‌المللی در سطح عالی برای آماده سازی و توافق با مقامات افغانستان در مورد الگوریتمی برای اجرای مرحله‌ای تعهدات طرفین بررسی شود.

لوکاشنکو: زمان آسیا فرا رسیده؛ مهم است که این زمان را از دست ندهید!

الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس گفت: غرب با کودتا در سرتاسر جهان خطرات جنگ جهانی سوم را تشدید می‌کند. چگونه رویه سازماندهی کودتا در سایر کشورها و دستور تحریم برای کشورهایی که موفق به پاسخگویی به این چالش می‌شوند در هنجارهای حقوق بین‌الملل قرار می گیرد؟ دیگر حتی چنین سوالی هم نباید پرسید. پاسخ ما باید بدون ابهام باشد: این غیرقابل قبول است و خطر وقوع جنگ جهانی سوم را به همراه دارد که هیچ برنده‌ای نخواهد داشت. همه باید در مورد آن فکر کنند، زیرا وضعیت امنیتی نه تنها در اروپا بلکه در سراسر جهان به طرز فاجعه باری رو به وخامت است. زنجیره درگیری‌هایی که جهان قدیم را به لرزه درآورده به آسیا رسیده است. علاوه بر این، کشورهای غربی که خدمات صلح‌جویانه خود را ارائه می‌کنند، فقط به آتش می‌افزایند و علاقه‌ای به کاهش تنش ندارند. هدف آنها تفرقه انداختن و دسترسی کنترل نشده به بازارها و منابع است.

وی گفت: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به اصطلاح غرب جمعی، مست از پیروزی، کنترل خود را از دست داد و نتوانست وظایف خود را به عنوان تنظیم کننده جهانی و تضمین ثبات انجام دهد. تمام جهان اکنون هزینه آن را می پردازد.

رئیس جمهور بلاروس اعلام کرد، پس از اینکه بلاروس سلاح های هسته‌ای را کنار گذاشت، در ازای آن، غرب تلاش های بی پایانی برای بی ثبات کردن اوضاع در این جمهوری انجام داد.

لوکاشنکو در کنفرانس تعامل و اعتماد گفت: بلاروس یکی از کشورهایی در فضای پس از شوروی بود که داوطلبانه سلاح های هسته‌ای را کنار گذاشت و ما در ازای آن چه گرفتیم؟ به جای تضمین های حقوقی واقعی بین المللی - اعلامیه های توخالی و بدون پشتوانه مانند یادداشت بوداپست و تلاش‌های بی پایان برای بی ثبات کردن اوضاع در بلاروس آرام و سخت کوش! متصدیان خارجی تقریباً آشکارا ناآرامی در کشور را در سال ۲۰۲۰ کنترل کردند. همین سناریو قبلا در اوکراین آزمایش شده بود. ما می‌توانیم ببینیم که به چه چیزی منجر شد.

وی گفت: بلاروس به عنوان بخشی از اوراسیای بزرگ نمی‌تواند وضعیت کنونی در منطقه را نادیده بگیرد. من متقاعد شده‌ام که زمان آن فرا رسیده است که تلاش‌هایمان را متحد کنیم و به طور مشترک با مشکلاتی که با آن مواجه شده‌ایم مقابله و به تنهایی نمی‌توانیم بر آن غلبه کنیم.

رهبر بلاروس گفت: ما تنها در صورتی قوی خواهیم بود که بتوانیم از کار مشترک سود ببریم و به حساس‌ترین موضوعات انرژی، غذا، کود، لجستیک و دسترسی به بازارها رسیدگی کنیم. همه کنوانسیون ها، حمایت گرایی و خودخواهی ملی باید پشت سر گذاشته شوند. هدف کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا این است که به طور مشترک سازوکارهای همکاری در طیف وسیعی از موضوعات را بدون آزار و اذیت و تحریم ایجاد کند. ما به قالب‌های تجاری و سرمایه‌گذاری مورد علاقه ملت، مرزهای باز برای کالاها، خدمات و نیروی کار، و همچنین کریدورهای حمل‌ونقل جدید نیاز داریم.

لوکاشنکو تاکید کرد: پتانسیل منطقه اوراسیا بسیار است. این منطقه دارای منابع عظیم و ظرفیت تولید و بازار مصرف بی‌رقیب است. واضح است که نقش این قاره رشد خواهد کرد. کشورهای آسیایی به تنهایی یک سوم تولید ناخالص داخلی جهان را تولید می کنند و جمعیت آنها بیش از ۴ میلیارد نفر است. جمهوری بلاروس همکاری با کشورهای آسیایی را یکی از اولویت های سیاست خارجی خود می داند. ما با حضور در مرکز اروپا، همکاری تجاری و اقتصادی نزدیکی با شرکای آسیای مرکزی در اتحادیه اوراسیا داریم. کشور ما در طرح کمربند و جاده چین شرکت می کند. ما پایگاه غربی سازمان پیمان امنیت جمعی هستیم، اما در عین حال فعالانه با همه متحدان خود در مسئولیت منطقه ای این سازمان در ارتباط هستیم.

رهبر بلاروس تصریح کرد: ابتکارات ما - از گفت‌وگوی بین‌المللی گسترده در مورد اقدامات اعتمادسازی گرفته تا کمربند همسایگی دیجیتال - بر ایجاد یک ساختار امنیتی غیرقابل تقسیم و جامع متمرکز است که در آن دولت‌ها و مردم مسالمت‌آمیز همزیستی کنند. انتظار داریم که همکاری بین سیکا، سازمان همکاری شانگهای می‌تواند پایه‌ای قوی برای توسعه موفقیت آمیز فضای اوراسیا و امنیت کشورهای عضو این سازمان‌ها ایجاد کند. ما می توانیم نمونه خوبی از تعامل برای منطقه اروپا باشیم، جایی که سیستم کنترل و تعادل ایجاد شده در دهه ۱۹۹۰ در حال از هم پاشیدن است. من متقاعد شده‌ام که با توجه به تغییر تمرکز سیاست و اقتصاد جهانی به آسیا، توسعه پویا روابط تجاری و اقتصادی بین قاره‌ای، زیرساخت‌های پاناوراسیا و پروژه‌های لجستیکی، گسترش بیشتر گفت‌وگوها و همکاری‌ها بین کشورهای شرکت کننده در این نشست بیشتر است.

وی افزود: ساختار نظم جدید که در آن قطب های جدید سیاست جهانی شکل می‌گیرند و موازنه قوا در آینده تا حد زیادی به اراده جمعی و مسئولیت سیاسی ما بستگی دارد، امروز آنها مهمتر از همیشه هستند، زیرا آینده فرزندان و نوه های ما در خطر است.

وی در پایان ابراز عقیده کرد که کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا نقش مهمی در مشارکت در فرآیندهای تصمیم گیری مسئولانه ایفا می کند که آینده‌ای صلح آمیز و قابل پیش بینی را می سازد. زمان آسیا فرا رسیده؛ مهم است که این زمان را از دست ندهید!

الهام علی اف، رئیس‌جمهور آذربایجان گفت: آذربایجان یکی از آلوده ترین کشورهای جهان به مین است. گفته می‌شود ارمنستان بیش از یک میلیون مین در سراسر خاک آذربایجان کار گذاشته و عملیات پاکسازی ممکن است نزدیک به ۳۰ سال طول بکشد و بیش از ۲۵ میلیون دلار هزینه داشته باشد.

وی گفت: ارمنستان باید اطلاعات مربوط به سرنوشت افراد ناپدید شده و مکان دقیق گورهای دسته جمعی را در اختیار آذربایجان قرار دهد. ما تقریباً دو سال است که این اطلاعات را می‌خواهیم. ما همچنین روند بازگشت آوارگان داخلی را به سرزمین مادری خود آغاز کرده ایم. برنامه "بازگشت بزرگ" آغاز شده است. ما به ارمنستان پیشنهاد معاهده صلحی بر اساس به رسمیت شناختن تمامیت ارضی یکدیگر ارائه داده‌ایم.

علی اف گفت: جمهوری آذربایجان از سال ۲۰۱۹، با تصمیم متفق القول کشورهای عضو، ریاست جنبش عدم تعهد را بر عهده دارد که دومین ساختار بین المللی بزرگ پس از سازمان ملل است. ریاست ما به اتفاق آرا برای یک سال دیگر تا پایان سال ۲۰۲۳ تمدید شد. ما پیشنهاد دادیم سال آینده یک نشست سطح بالا از کشورهای عضو NAM برای تبادل نظر و تدوین موضع جنبش در مورد جهان پس از کووید-۱۹ تشکیل شود.

محمود عباس: انگلیس و آمریکا باید به مردم فلسطین غرامت بدهند

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی گفت: ما خواهان دریافت غرامت برای کشتارها و تخریب‌هایی هستیم که اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و پس از آن در حق ملت فلسطین مرتکب شده است.  از انگلیس و آمریکا، به عنوان دو کشوری که پشت بیانیه بالفور بودند که فلسطین را به یهودیان داد، می‌خواهیم اشتباه خود را بپذیرند، از این اشتباه عذرخواهی کنند و به مردم فلسطین غرامت بدهند.

در مجموع ۲۷ کشور منطقه‌ای، افغانستان، جمهوری آذربایجان، بحرین، بنگلادش، کامبوج، چین، مصر، هند، ایران، عراق، اردن، قزاقستان، قرقیزستان، مغولستان، پاکستان، فلسطین، قطر، کره جنوبی، روسیه، سریلانکا، تاجیکستان، تایلند، ترکیه، امارات متحده عربی، ازبکستان و ویتنام عضو سیکا هستند. هشت کشور و پنج سازمان بین المللی به عنوان ناظر در این مجمع شرکت می کنند. از سال ۲۰۱۴، مقر سیکا در آستانه واقع شده است.