شرکتهای دانش‌بنیان چگونه در زمینه امنیت غذایی میتوانند کمک کنند؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ رفع مشکلات شرکتهای دانش‌بنیان می‌تواند زمینه ورود فناوری‌های جدید را در بخش کشاورزی فراهم کند؛ این در حالی است که شرکتهای دانش بنیان بخش کشاورزی، با مشکلات عدیده ای رو به رو هستند. به طور کلی در برخی از صنایع، تجهیزات و کالاهایی وارد می‌شود که از طریق شرکتهای دانش بنیان در حال تولید است اما چون ارتباط بین صنایعی مانند کشاورزی و شرکتهای دانش بنیان شکل نگرفته است، همچنان واردات انجام شده و دانش و فناوری‌های طراحی شده توسط این شرکت‌ها کمتر به کار گرفته می‌شود.
در راستای این مساله، علی حسینی، کارشناس بخش سیاست گذاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به مشکلاتی در حوزه امنیت غذایی اشاره کرده و به طرح راه حل‌هایی در این زمینه پرداخت.
حسینی اساسی ترین مشکل این حوزه را واردات دانست و تصریح کرد: در واردات برخی کالاها ما به کشورهایی متکی هستیم که با آنها مشکلاتی داریم؛ آمریکا و آرژانتین از جمله این کشورها هستند. ما در حال حاضر، خوراک دام و طیور خود را از طریق این کشورها فراهم می‌کنیم. در واقع باید شرایط تامین خوراک دام و طیور خود را خالی از ریسک کرده و به خودکفایی برسیم تا اگر چنانچه روزی در حوزه دیپلماسی با این کشورها دچار مشکل شدیم، امنیت غذایی کشورمان به خطر نیفتد.
وی راهکار خودکفایی در این زمینه را این گونه توضیح داد: برای خودکفا شدن در حوزه نهاده‌های دام و طیور، باید ابتدا نژاد دام و طیور مشخص شود، چون بیشتر دام و طیور ایرانی نیستند؛ بنابراین، نمی توانند از خوراک تولید داخل برای این دام و طیور استفاده کرد؛ یعنی نمی توانیم دام و طیور غیرایرانی را با نهاده‌های ایرانی تغذیه کنیم.
حسینی مدعی شد: فرایند اصلی کشاورزی یعنی کاشت، داشت و برداشت بر عهده سیستم‌هایی چون وزارت جهاد کشاورزی است؛ اما تامین نیازها و افزایش بهره وری از جمله مسائلی است که می‌تواند با کمک شرکتهای دانش بنیان حل شود، که این خود باعث خودکفایی و کاهش واردات می‌شود.
به گفته حسینی، برای سیاست گذاری در حوزه امنیت غذایی، باید راه حل‌های جایگزینی انتخاب کرد تا سبد غذایی با محصولات داخلی پر شود. در حال حاضر سیاست گذاری دولت و وزارت جهاد کشاورزی بر گیاه «کلزا» است که می‌تواند روغن مورد نیاز کشور را تامین کند و از کنجاله این گیاه هم برای خوراک دام و طیور استفاده شود. همچنین این کنجاله نیاز به فراوری‌هایی دارد، تا بازدهی آن را به کیفیت کنجاله سویا برساند.
کارشناس معاونت سیاست گذاری به مساله اندازه زمین‌ها که کمتر به آن پرداخته شده، اشاره کرد و توضیح داد: "وقتی زمین‌ها به ارث می‌رسد، رفته رفته از گستره و هکتار این زمین‌ها کاسته شده و اصطلاحا تبدیل به باغچه یا ویلا می‌شود که نمی توان برای آن سیاست گذاری کرد. در نتیجه این زمین‌های کوچک باید از طریق سیاستی مانند «کشت قراردادی» به یکدیگر ملحق و یکپارچه شوند؛ در واقع هر چه بیشتر زمین‌ها به یکدیگر ملحق شوند، هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
حسینی به توانایی ورود بخش خصوصی به حوزه کشاورزی اشاره کرد و توضیح داد: بازدهی زمین‌ها در ایران به ازای هر هکتار ۱.۷ تن و در جهان بین ۲.۵ تا ۳ تخمین زده می‌شود. به منظور جبران این میزان، می‌توان با استفاده از ابزار‌های کشت قراردادی شرکتهای خصوصی را وارد حوزه کشاورزی کرد. برای مثال یک شرکت بزرگ، قراردادی به کشاورزان تضمین می‌دهد که محصولاتشان را می‌خرد و در ازای آن بذر، کود، سم و نیاز‌های کشاورز را در اختیارش گذاشته، به کشاورزان آموزش داده و بر کیفیت کاشت هم کیفیت می‌کند تا بازدهی زمین بالاتر برود.
وی در ادامه به نقش وزارت جهاد کشاورزی بر توسعه این حوزه اشاره کرد و توضیح داد: این نهاد باید بر داشته‌های کشور تسلط کافی داشته باشد و نقشه کشت در مناطق مختلف را طراحی کند، چرا که عدم طراحی این نقشه باعث می‌شود برای محصولات مورد نیاز توانایی برنامه ریزی نداشته باشیم.
حسینی در پاسخ به میزان تاثیرگذاری شرکتهای دانش بنیان در حوزه کشاورزی توضیح داد: استفاده از ژلاتین، اومگا ۳ و ... که ارزش افزوده محصولات کشاورزی، چون میگو، شیلات، آبزیان و ... به شمار می‌رود، کار شرکتهای دانش بنیان است. همچنین در بخش بهداشت و خوراک دام و طیور، شرکتهای دانش بنیان با تولید محصولات پروبیوتیک، بهره وری و سلامت دام و طیور را افزایش می‌دهد. این شرکت‌ها مانع از واردات واکسن‌های مورد نیاز شده اند و با تولید چند نوع واکسن، مشکلات بسیاری از دامپروران را حل کرده اند.
کارشناس معاونت سیاست گذاری، نهاده‌های کشاورزی را مهم ترین مشکل این حوزه دانست و افزود که پس از حل این مساله، می‌توان از تخصص شرکتهای دانش بنیان به منظور هوشمندسازی این نهاده‌ها استفاده کرد.
حسینی در پایان راه حل توسعه پایدار در این صنعت را دیده شدن فعالیت بازیگران و فعالان آن دانست و با اشاره به برخی از فعالان این زیست بوم اشاره کرد و توضیح داد: شرکتهای بزرگی وجود دارد که در این سال‌ها عمدتا در زمینه واردات شکل گرفته اند و جهت گیری شان هم واردات بوده و برای ورود این شرکت‌ها در حوزه کشت قراردادی تلاش‌هایی شده است. در واقع این‌ها شرکتهای مفیدی هستند که در این سال‌ها واردات انجام داده اند و تلاش می‌شود که از پتانسیل و تجربه آنها برای کشت قراردادی به کار گرفته شود.
یقینا شرکت های دانش بنیاد در فرایند کاشت و داشت و برداشت برای عبور از کشاورزی معیشتی به کشاورزی صنعتی کمک بیشتری میتوانند به این مجموعه دور نگاه داشته از فن اوری روز دنیا کمک کند اما متاسفانه کارفرمایان انها از این غافله خیلی عقب هستند و شما می خواهید چرخ را دوباره اختراع کنید با سلام مشکل عمده عدم حمایت دولت از دانشمندان و مخترعین در این زمینه می باشد. از آنجا که در سیستم مدیریتی کشور نمی تواند ببیند که افرادی در بخش خصوصی پیشرفت کنند مگر اینکه حق حساب بدهند لذا موضوع تحقیق و پژوهش و فناوری با وجود هزینه ولی کمتر به بهره برداری می رسدواقعاْ چرا سیستم عامل بومی و شبکه های اجتماعی بومی به سرانجام نمی رسند