«دسته دختران» گران‌ترین فیلم جشنواره، کمتر از حد انتظار / «بی‌مادر» کوششی سانتی مانتال برای روایت مادر / صدرنشینی پنج فیلم در آرای مردمی جشنواره چهلم

پنجمین روز چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر با نمایش فیلم‌های «بی‌مادر» به کارگردانی مرتضی فاطمی و «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی همراه بود؛ فیلم‌هایی که نتوانستند یخ جشنواره را بشکنند و تماشاگران حرفه‌ای همچنان در انتظار یک فیلم برجسته در این رویداد هستند. همزمان رده بندی آرای مردمی اعلام شد که جالب و در عین حال عجیب بود.

به گزارش «تابناک»؛ چهلمین جشنواره فیلم فجر با نمایش 22 فیلم بلند سینمایی و حضور 10 فیلم کوتاه و 10 فیلم مستند از یازدهم بهمن تا بیست و دوم بهمن به میزان برج میلاد به عنوان کاخ جشنواره برگزار می‌شود. علاوه بر این آثار، ده فیلم مرمت شده در جشنواره چهلم به نمایش در می‌آید. در این دوره به روال دوران پیشاکرونا، شاهد نمایش فیلم‌ها در شمار زیادی از سالن‌های سینمای تهران و دیگر استان‌ها هستیم.

جزئیات کامل همه فیلم‌ها را از اینجا می‌تونید ببینید

برنامه اکران فیلم‌ها در سالن‌های سینمای مردمی را از اینجا می‌توانید دانلود کنید

در پنجمین روز از این دوره جشنواره فیلم‌های «بی‌مادر» به کارگردانی مرتضی فاطمی و «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی به نمایش درآمد. فیلم بی مادر که ظاهراً قرار بوده در راستای تحسین جایگاه مادر باشد، کوششی قابل تقدیر اما ناموفق بود. «دسته دختران» به واسطه هزینه بسیار بالایی که داشته و عنوان گران‌ترین فیلم جشنواره را گرفته، در معرض بیشتر بود.

این فیلم نیز معجونی از انفجار و جیغ و داد بود و به واسطه داستان لاغرش، نیاز به کارگردانی قدرتمند برای فضاسازی بود که از بضاعت کارگردانش خارج بود. دسته دختران فینال نداشت و شاهد اشتباهات متعدد در رعایت تناسب تاریخی میان دیالوگ‌ها و ابزارها با تاریخی بود که داستان فیلم روایت می‌کرد. به عنوان نمونه در دیالوگی به رمبو اشاره شد که برای اولین بار در 6 آبان 1361 نمایش داده شده، در حالی که تکمیل حصر آبان متعلق به 18 مهر 1359 است. البته این فیلم ممکن است بتواند سلیقه آنها که فیلم‌های پرتعداد باکیفیتی را ندیده‌اید را جلب کند.

بازی فرشته حسینی، پانته‌آ پناهی‌ها و هدی زین العابدین قابل قبول بود و اگر داوری‌ها عاقلانه و حرفه‌ای باشد، به نظر می‌رسد فرشته حسینی شانس بالایی برای موفقیت با این فیلم داشته باشد.

بی‌مادر

تهیه‌کننده: محمدرضا مصباح
کارگردان: سیدمرتضی فاطمی
نویسنده: سیدمرتضی فاطمی
فیلمبردار: مسعود سلامی
موسیقی متن: بامداد افشار
تدوین: بهرام دهقان و محمد نجاریان
بازیگران: امیر آقایی، میترا حجار، پژمان جمشیدی، پردیس پورعابدینی، علی اوجی، سارا محمدی، بیتا عزیزاوقلو، شیرین ضابطیان و فاطمه میرزایی
خلاصه داستان: انسان چیزی به دست نمی‌آورد، مگر چیزهایی از دست بدهد

دسته دختران

تهیه‌کننده: محمدرضا منصوری
کارگردان: منیر قیدی
نویسنده: منیر قیدی
فیلمبردار: سامان لطفیان
موسیقی متن: ستار اورکی
تدوین: حمید نجفی‌راد
بازیگران: نیکی کریمی، پانته‌آ پناهی‌ها، فرشته حسینی، هدی زین‌العابدین، صدف عسگری، حسین سلیمانی، یاسین مسعودی و مهدی حسینی‌نیا 
خلاصه داستان: تصویری از مقاومت و ایثار زنان در روزهای پرتلاطم ابتدای جنگ و مقاومت 34 روزه در خرمشهر

صدرنشینی پنج فیلم در آرای مردمی جشنواره چهلم

بنابر اعلام دبیرخانه جشنواره فیلم فجر، با توجه به آخرین آمار آرای مردمی در استان تهران، پنج فیلم پیشتاز آرای مردمی از روز آغاز جشنواره تا 12 ظهر روز 15 بهمن، در این استان به شرح زیر است:
1. «ملاقات خصوصی» به کارگردانی «امید شمس» و تهیه‌کنندگی «امیر بنان»
2. «موقعیت مهدی» به کارگردانی «هادی‌ حجازی‌فر» و تهیه‌کنندگی «حبیب‌الله والی‌نژاد»
3. «علف‌زار» به کارگردانی «کاظم دانشی» و تهیه‌کنندگی «بهرام رادان»
4. «شادروان» به کارگردانی «حسین نمازی» و تهیه‌کنندگی «عباس نادران»
5. «مرد بازنده» به کارگردانی «محمدحسین مهدویان» و تهیه‌کنندگی «امیر بنان و کامران حجازی» 

بنابر آرای مردمی اعلام شده، براساس تعداد رای ثبت شده و کیفیت میانگین رای است. در این گزارش ادعا شده مجموعاً 206.415 بلیت فروش رفته اما اعلام نشده دقیقاً چند رای داده شده است؟! پنهان کاری که حساسیت‌ها را نسبت به صداقت و دقت در این بخش از جشنواره افزایش می‌دهد.

پژمان جمشیدی: به سیمرغ فکر نمی‌کنم

نشست خبری فیلم سینمایی «بی‌مادر» با حضور عوامل فیلم از جمله سید مرتضی فاطمی کارگردان، علی اوجی و محمدرضا مصباح تهیه کننده، محمود دهقانی طراح گریم، مسعود سلامی فیلمبردار و میترا حجار، پردیس پورعابدینی، پژمان جمشیدی بازیگران فیلم روز جمعه، 15 بهمن‌ماه در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار شد.

مرتضی فاطمی درباره فیلمش و نزدیکی موضوع آن به رحم اجاره‌ای گفت: «این داستان در بستر موضوعی به‌نام رحم اجاره‌ای روایت می‌شود اما موضوع ما فراتر از رحم اجاره‌ای بود پس سعی کردیم در دل مخاطب خود پرسش‌گری ایجاد کنیم. در لحظه‌ای که ایده این فیلم به ذهن من رسید، پرسشی فلسفی در ذهنم شکل گرفت و موقعیتی را تصویر می‌کردم که یک نوزاد بین دو مادر گیر کرده و سوالم این بود که این بچه کدام مادر را باید برای خود برگزیند.»

این کارگردان در ادامه افزود: «معتقدم که سینما و فلسفه در نقطه خودپرسش‌گری برهم منطبق می‌شوند و بهترین محفل برای ایجاد این پرسش‌ها در بطن قصه‌ها است. نویسندگی یعنی فلسفه را به قصه تبدیل کنیم و کارگردانی یعنی هدایت قصه در اخلاق کاراکترها.»

پژمان جمشیدی درباره نقش خود در فیلم «بی‌مادر» گفت: «نگاه من به سینما حرفه‌ای نیست و اگر احساس کنم‌ فیلمنامه‌ای با نگاه من خوب است و نقشم را دوست دارم؛ قطعا در آن حضور خواهم داشت و حتما برمبنای احساسم پیش می‌روم.»

جمشیدی در پاسخ به این سوال که آیا به سیمرغ گرفتن در جشنواره امسال فکر می‌کند، گفت: «من به سیمرغ گرفتن فکر نمی‌کنم و صحبت در این باره خیلی زود است و باید بازی همه عزیزان را نگاه کرد و بعد نظر داد. یادداشت‌های شما من را دلگرم می‌کند اما به سیمرغ فکر نمی‌کنم.»

پردیس پورعابدینی که با سریال آقازاده به معروف شد، درباره بازی در این فیلم در نقش مادر گفت: «این کاراکتر بسیار از من دور بود چراکه نقش هم‌سن خودم را بازی نکردم. سعی کردم با کاراکتر قصه همراهی کنم و درکش کنم. البته من مادر نیستم اما به این اعتقاد دارم که درون ما زنان روح مادرانگی دمیده شده و بازی کردن در آخرین سکانس برایم‌ بسیار سخت بود و هنوز هم درگیر آن لحظه هستم. وقتی فاطمی لالایی افغانستانی را برای ما گذاشت واقعا گریه کردم و درگیر آن حال و هوا هستم.»»

فاطمی کارگردان فیلم درباره همکاری با کودک خردسال در فیلم بیان کرد: «وقتی امیررضا را دیدم در مقایسه با هم سن و سالان خود هوش بالایی داشت اما باید توجه داشت اگر کودک بااستعداد باشد شاید نتوان توانایی‌هایش را بروز دهد. با این حال او را بسیار دوست دارم و به یاد می‌آورم شب ها با امیررضا فوتبال بازی کردیم و در سن 5 سالگی واقعا خوب درخشید.»

فاطمی همچنین درباره موسیقی فیلم که برعهده بامداد افشار بود اظهار کرد: «وقتی فیلم تمام شد گزینه‌های زیادی برای موسیقی وجود داشت، اما افشار درخشش خوبی پیشتر در فجر داشت و نبوغ و فهم بسیار خوبی دارد. در سکانسی از مادر فیلم، لالایی افغانستانی داریم و بامداد ایده‌ای از لالایی هراتی داشت و در نهایت موسیقی این فیلم ساخته شد.»

مصباح درباره سلیقه هیات انتخاب برای حضور فیلمش در چهلمین دوره جشنواره فیل فجر گفت: «سلیقه هیات انتخاب به این شکل بود که فیلم سینمایی «بی‌مادر» در جشنواره باشد و به سلیقه هیات انتخاب احترام می‌گذاریم و امیدواریم که سلیقه هیات انتخاب منطبق بر نگاه هیات داوری باشد.»

او در پایان صحبت هایش در پاسخ به این پرسش که آیا در راستای سیاست دولت درباره فرزنداوری فیلم ساخته شده؟ توضیح داد: «ما به سیاست‌های دولت فکر نمی‌کنیم و کار خود را به صورت مستقل انجام می‌دهیم.

فرشته حسینی: خودم را ایرانی می‌دانم

فیلم «دسته دختران» به کارگردانی منیر قیدی عصر جمعه ۱۵ بهمن ماه در سینمای رسانه‌ها در مرکز همایش‌های برج میلاد به نمایش درآمد که حاشیه‌ای‌ترین اتفاق آن همراهی نوید محمدزاده با همسرش فرشته حسینی یکی از بازیگران این فیلم در سالن نمایش و نشست خبری بود.

فرشته حسینی که از خانواده‌ای اهل افغانستان و در ایران متولد شده، در پاسخ به پرسشی از سوی یک خبرنگار افغانستانی درباره وطن‌پرستی و اینکه چه حسی داشته که در فیلمی که به جنگ ایران مربوط می‌شده بازی کرده است؟ گفت: حس من نسبت به ایران و افغانستان فرقی نمی‌کند بخصوص آنکه در ایران به دنیا امده‌ام. در کامنت‌ها (فضای مجازی) خوانده بودم که گفته بودند شما را چه به این که در یک فیلم جنگی ایرانی بازی کنی؟ من فکر می‌کنم هر کسی می‌تواند درک کند که وقتی در یک جا بزرگ می‌شوی نمی‌توانی آنجا را از خود جدا بدانی. من خود را یک ایرانی می‌دانم، چون اینجا بزرگ شدم، درس خواندم و همه دوستانم در اینجا هستند.

این صحبت‌های او با تشویق نوید محمدزاده و خبرنگاران حاضر در نشست مواجه شد.

او درباره همذات‌پنداری با وضعیت افغانستان پس از بازی در این فیلم بیان کرد:‌ من نظرات دیگری درباره جنگ داشتم، اما وقتی در این فیلم بازی کردم متوجه شرایط وحشتناکی از جنگ شدم و اینکه آدم‌های عادی چطور توانستند زندگی کنند. با این فیلم به یاد جنگ افغانستان افتادم و افتخار می کنم که عضو کوچکی از دسته دختران بودم. ما تلاش کردیم بگوییم جنگ یک مسئله وحشتناک است.

در نشست خبری این فیلم کارگردان اگرچه با بعضی سوال‌های غیرحرفه‌ای هم روبرو می‌شد، اما در برابر بیشتر سوال‌ها واکنشی خاص داشت و یا جواب های کوتاه مثل «خیر» می‌گفت یا با طعنه و کنایه این طور میگفت که «من همین قدر بلد بودم بسازم»، «شاید شما می‌ساختید فیلم بهتری می‌شد».

منیره قیدی درباره واقعی بودن شخصیت‌های فیلمش نیز گفت: دسته دختران به طور کامل واقعی نیست اما از اتفاق‌ها و داستان‌هایی که در این مورد بوده برداشت‌هایی داشتیم و تقریباً کاراکترها ساختگی هستند.

وی درباره شباهت فیلمش با «تنگه ابوقریب» هم گفت: در این زمینه الگوهای بهتری در جهان و ایران داریم که سال‌های گذشته توسط آقایان درویش و حاتمی‌کیا هم ساخته شده‌ند. اما اگر الگویی داشته‌ام تنگه ابوقریب نبوده است.

او در پاسخ به بعضی ایرادها به فیلمش یادآور شد که سال‌های طولانی منشی صحنه بوده و در کارهای جنگی هم دستیاری کرده است. ضمن اینکه خیلی هم جوان نیست و سنی از او گذشته و حافظه تصویری‌ای دارد که برای ساخت این فیلم به او کمک کرده است.

قیدی در پاسخ به سوالی درباره اینکه چقدر جسارت ورود به خط اول جنگ را داشته؟ گفت: من فیلمسازی هستم که دوست داشتم چنین فیلمی بسازم و به این فکر نکردم که باید حتما جسارت داشته باشم، چون خیلی دلی کار می‌کنم.

او درباره اینکه چرا پایان فیلم با شکست همراه است؟ توضیح داد: فکر می‌کنم همه می‌دانیم که سقوط خرمشهر چطور پیش رفته و اگر غیر از این نشان می‌دادیم آن موقع سوال دیگری مطرح می‌شد، اما دسته دختران درباره سقوط خرمشهر نیست بلکه درباره عشق، اتحاد و امید به آینده است. پایان بندی فیلم هم درباره مفاهیمی غیر از شکست صحبت می کند.

در این نشست نیکی کریمی، حسین سلیمانی، محمدرضا منصوری، میلاد اکبرنژاد، صدف عسگری، حمید نجفی راد، عباس عباسی و ابراهیم امینی به عنوان جمعی دیگر از عوامل حضور داشتند که توضیحاتی را درباره فیلم بیان کردند.

منصوری - تهیه کننده فیلم - درباره اینکه آیا سیمرغ مردمی جشنواره را می‌تواند بگیرد؟ گفت: ما سال گذشته هم فیلمی داشتیم که تا روزهای آخر در صدر جدول بود و امسال باز هم امید به کسب سیمرغ بلورین داریم، اما سیستم سمفا بر آراء مردمی کنترل ندارد و پیشنهاد می‌کنم فرایند رأی‌گیری مردمی به خانه سینما برگردد، چون بر اساس پیام‌هایی که از مردم دریافت کرده‌ام عده‌ای از آن‌ها پیامک رأی را دریافت نکردند و من به این سیستم اعتراض دارم.