پرونده «لوکس‌های خاک خورده» از دولت تدبیر و امید به دولت رئیسی منتقل شد/ سرانجام ۲۲۴۹ خودروی خارجی چه خواهد شد؟

در تیرماه سال ۱۳۹۷ بود که واردات خودرو ممنوع اعلام شد. پس از آن واردکنندگان با مشکلاتی رو به رو شدند و تلاش کردند، برای رفع تعهدات خود برای مدتی موقت، اجازه دولت را برای واردات خودرو از گمرکات به منظور رفع تعهدات بگیرند.

به گزارش تابناک اقتصادی، سرانجام در دوازدهم دی ماه سال ۱۳۹۷ بود که دولت با ترخیص خودرو‌های دپو شده در گمرک موافقت و با ایراداتی که رئیس کل بانک مرکزی به مصوبه دولت در این زمینه گرفت، در ۲۵ دی ماه این مصوبه تغییرات جزئی کرد و ابلاغ شد. صاحبان خودرو‌ها امیدوار بودند که در مهلت داده شده به خودرو‌های خود دست یابند.

مهلت این مصوبه چهار ماه بود و در این مدت به دلیل ناهماهنگی‌های موجود بین نهادها، تنها بخش کوچکی از خودرو‌ها از گمرک ترخیص شدند و دولت دوباره در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ مهلت ترخیص خودرو‌ها را دو ماه دیگر یعنی تا تیرماه ۱۳۹۸ تمدید کرد.

در نهایت مطابق با آمار‌های موجود طی مهلت تعیین شده از ۱۲ هزار و ۲۶۱ خودروی دپو شده در گمرک ۷۱۵۳ دستگاه خودرو ترخیص شدند و ۵۱۰۸ دستگاه دیگر در گمرکات ماندند.

دوباره تلاش‌های بسیاری برای ترخیص خودرو‌های باقی مانده در گمرک آغاز شد؛ اما هیچ یک از این تلاش‌ها تا روز چهارشنبه ۱۶ بهمن ماه ۱۳۹۸ به نتیجه نرسید. در این روز سرانجام هیات دولت در جلسه خود با پیشنهاد ارائه شده در رابطه با تعیین تکلیف و ترخیص خودرو‌های مانده در گمرک موافقت کرد.

مصوبه دولت در ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ به پایان رسید، ولی باز هم تعدادی از خودرو‌های دپو شده در گمرک نتوانستند در مهلت قانونی ترخیص شوند.

برای چهارمین بار و با درخواست رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، هیات دولت در ۲۳ خرداد ماه سال ۱۳۹۹ زمان ترخیص خودرو‌ها را سه ماه تمدید کرد.

مهرداد جمال ارونقی، معاون گمرک ایران طی مصاحبه‌ای در ۳۱ مرداد ماه سال ۱۳۹۹ گفت: مهلت ترخیص بخشی از خودرو‌های دپو شده و کالا‌های گروه چهارم در گمرکات اجرایی کشور - که با توجه به کاهش عملکرد دستگاه‌های اجرایی ناشی از شیوع کرونا و برخی مشکلات اجرایی فرآیند ثبت سفارش و ترخیص کالا‌ها توسط هیات وزیران تمدید شده بود - در ۲۶ شهریور امسال به اتمام می‌رسد که لازم است صاحبان کالا‌های حائز شرایط در اسرع وقت نسبت به انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا‌های خود با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام کنند.

اما بعد از آن دیگر هیچ تصمیمی در مورد خودرو‌های مانده در گمرک گرفته نشد و تاکنون دولت تصمیمی در رابطه با آن نگرفته است.

یکم آبان ماه سال جاری، معاون فنی گمرک ایران با ارسال نامه‌ای به اسماعیلی، مدیر کل دفتر وزارتی وزیر اقتصاد، گزارشی از وضعیت خودرو‌های بلاتکلیف در گمرک ارائه کرد.  

 

در این نامه گفته شده است، از مجموع ۱۲۲۶۱ دستگاه خودرو در گمرک، ۱۰۰۱۲ دستگاه خودرو ترخیص و ۲۲۴۹ هنوز دستگاه خودرو ترخیص نشده اند.

ده هزار و ۱۲ خودرویی که در این مدت ترخیص شده اند، شامل ۶۶۵۳ دستگاه به همراه ۵۰۰ دستگاه آمبولانس بر اساس مصوبه هیات‌وزیران در دی ماه سال ۱۳۹۷ و همچنین ۲۸۵۹ خودرو براساس مصوبه بهمن‌ماه سال ۱۳۹۸ است.

بر اساس نامه فوق، جزئیات ۲۸۵۹ خودرو نشان می‌دهد از این تعداد، ۱۰۰۰ دستگاه برای کرمان موتور، ۳۴۰ دستگاه سایر اشخاص اظهار قبلی، ۱۷۰ دستگاه اظهار و ترخیص، ۱۴۵ دستگاه خودرو‌های اروندی، ۴ دستگاه سهمیه جانبازان و ۱۲۰۰ دستگاه برای مراجع قضائی بوده است.

همان طور که اشاره شد، در حال حاضر ۲۲۴۹ دستگاه خودرو هنوز ترخیص نشده است. تعدادی که بر اساس نامه ارسالی ارونقی به وزارت اقتصاد، شامل ۵۱ دستگاه خودرو ـ که زیر ۲۵۰۰ سی‌سی حجم موتور آن‌هاست ـ تا پایان مهلت مصوبه شمارۀ ۱۵۲۶۷۶‏/ت ۵۷۳۹۴ مورخ ۲۹‏/۱۱‏/۱۳۹۸ اظهارشده، اما پروانه نشده‌اند.

همچنین ۸۲ دستگاه خودرو در گمرک خرمشهر و منطقه آزاد اروند وجود دارد که از این تعداد ۷۳ دستگاه سفارش آمریکاست و ۹ دستگاه هم حجم موتوری بالای ۲۵۰۰ سی‌سی دارند.

۱۰۰ دستگاه خودروی بالای ۲۵۰۰ سی‌سی هم از قبل از تاریخ ۲۳‏‏‏‏/۶‏‏‏‏/۹۳ در گمرکات وجود دارد.

۱۰۸۹ دستگاه هم در مراجع قضائی در حال رسیدگی هستند که در خصوص برخی متهمان پرونده، دادنامه ای مبنی بر ترخیص خودرو صادر شده است.

در نهایت، ۹۲۷ خودرو نیز که زیر ۲۵۰۰ سی سی هستند، مشکل «عدم ثبت سفارش» و «اظهار نشده به گمرک»، دارد و این خودرو‌ها فاقد ثبت سفارش هستند.

هم اکنون پرسش مهم این است که از ۲۲۴۹ دستگاه خودرو مانده در گمرک، چه تعدادی از آن در صورت تصمیم گیری دولت جدید امکان ترخیص دارند؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به مکاتبه معاون فنی گمرک با وزارت اقتصاد اشاره داشت؛ جایی که ارونقی تاکید دارد «با توجه به مصوبۀ هیأت وزیران در سال ١٣٩٨ و استنباط وزارت صنعت، معدن و تجارت از مصوبۀ صادره، ثبت سفارش برای خودرو‌هایی که قبل از ممنوعیت واردات خودرو به کشور رسیده بودند، صادر نگردید لذا امکان اظهار، انجام تشریفات گمرکی و ترخیص این خودرو‌های سواری (خودرو‌های سواری موضوع ردیف ٧ جدول فوق) میسر نگردید که لازم است درصورت نیاز، در راستای تمدید مصوبه مزبور، شرایط اشاره شده ملحوظ نظر قرار گیرد.»

اما از سوی دیگر، باید به ممنوعیت واردات خودرو‌های آمریکایی از سال ۱۳۹۵ بر اساس تاکید رهبر انقلاب، به داخل کشور و مناطق آزاد اشاره داشت. همچنین در ۲۳ شهریورماه سال ۱۳۹۶ بود که گمرک ایران مقررات به روز شده درباره واردات خودرو‌های سواری را اعلام و تصریح کرد، واردات خودرو‌های سواری بالای ۲۵۰۰ سی سی همچنان ممنوع است؛ بنابراین، واردات خودرو‌های با حجم بالای ۲۵۰۰ سی سی نیز ممنوع است.

در نتیجه حداقل واردات ۱۸۲ دستگاه خودرو به داخل کشور ممنوع است و باید دید که تکلیف این خودرو‌ها چه خواهد شد؟ از سوی دیگر، بر اساس نامه معاون فنی گمرک به وزارت اقتصاد، بیش از ۹۰۰ خودرو به دلیل میسر نبودن انجام تشریفات گمرکی و ترخیص در مدت تعیین شده قبلی، حالا در دولت جدید، احتمال ترخیص آن‌ها در صورت تصمیمات جدید، وجود دارد.