تبعات ارز ترجیحی بر اقتصاد در گفت‌وگو با رئیس کنفدراسیون صادرات ایران
زنگ خطر دلار ۴۲۰۰ برای دولت؛ رئیس جمهور پایان کار دلار رانتی را اعلام می‌کند؟
لاهوتی معتقد است در سال ۹۷ با شتاب‌زدگی تصمیمی گرفته شد که در دوره‌های قبل‌تر همچون دولت سازندگی هم تجربه شد و شکست خورده بود. این سیاست اشتباه، به هدررفت منابع در شرایط جنگ اقتصادی، خروج میلیاردها دلار ارز از کشور و سوء استفاده برای کسانی که از این شرایط می‌توانستند بهره ببرند، منجر شد.
به گزارش تابناک اقتصادی؛ بیش از سه سال از تولد دلار ۴۲۰۰ در اقتصادمان می‌گذرد. در این مدت با وجود تمام وعده‌های حمایتی از سوی دولت دوازدهم، شاهد بیراهه رفتن میلیاردها دلار منابع ارزی کشور بودیم و هرگز خبری از ثبات قیمت کالاهای اساسی که قرار بود با دلار ۴۲۰۰ تومانی، تضمین شود، نبود و در عوض بسیاری از سودجویان از این بستر ارزی بهره‌مند شدند و در پوشش تأمین نیاز داخلی و ضروری مردم به واردات کالاهای غیرضروری اقدام کردند.
حال با نگاهی به گذشته میتوان برآورد کرد که بیش از ۶۰ میلیارد دلار به نرخ ۴۲۰۰ تومانی تا به امروز به نوعی به هدر رفته است. هرچند در یکی دو سال گذشته، دایره تخصیص این منابع با ارزش ارزی برای واردات کالاها، محدودتر شد، اما بازهم خبری از کاهش و حتی ثبات قیمت کالاهای اساسی همچون مرغ و نیاز‌های ضروری مردم نبود. در این میان، سال گذشته در زمان بودجه ریزی برای سال ۱۴۰۰، میزان تخصیص ارز ترجیحی به نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای واردات دارو و کالاهای اساسی، به گفته سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی ۸ میلیارد دلار مصوب شد.
جدیدترین آمار دلار ۴۲۰۰ در ۱۴۰۰
بر اساس جدیدترین گزارش بانک مرکزی، این بانک از ابتدای سال جاری نسبت به تأمین بیش از ۷.۲ میلیارد دلار ارز به نرخ ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی و دارو اقدام کرده که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به بیش از دو برابر رسیده است.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت، دولت سیزدهم که چند روزی است کار خود را شروع کرده است، برای نیم سال دوم عملاً منابع دلار ترجیحی به میزان قابل توجهی ندارد. اتفاقی که میتواند دو مسیر را پیش روی دولت آقای رئیسی قرار دهد؛ اول اینکه درخواستی از مجلس برای تعیین سقف مجدد منابع ارز ترجیحی در بودجه داشته باشد و دوم آنکه این مسیر پراشتباه را اصلاح کند و برای روش‌های دیگری در جهت ثبات قیمت و حمایت از قشرهای کم درآمد گام بردارد.
تبعات ارز ترجیحی بر اقتصاد کشور چه بوده است؟
در این باره محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی، با اشاره به اینکه طرح موضوع دلار ۴۲۰۰ از سال ۹۷ کلید خورد اظهار داشت: از همان موقع صاحب‌نظران، اقتصاددانان و فعالان اقتصادی نسبت به این تصمیم اشتباه هشدار داده بودند و پیش‌بینی‌های لازم در خصوص ایجاد رانت و هدر رفت منابع ارزی را مطرح کرده بودند، ولی متأسفانه به دلیل خروج آمریکا از برجام و افزایش ناگهانی نرخ ارز، شاهد بودیم که دولت فقط با شتاب‌زدگی تصمیمی گرفت که در دوره‌های قبل‌تر همچون دولت سازندگی هم تجربه و با شکست مواجه شده بود، ولی دولت وقت، علیرغم همه‌ی تذکرات، توصیه‌ها و پیشنهادها، به راه خود ادامه داد و نرخ ارز را زیر قیمت واقعی آن مقطع (حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد اختلاف) اعلام کرد.
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: متأسفانه در آن زمان شاهد بودیم که دولت وقت اعلام کرد به هر کس، به هر میزان ارز تقاضا داشته باشد، در اختیار او قرار میدهیم. لاهوتی افزود: نتیجه آن رویکرد و تصمیم اشتباه جز ضرر برای اقتصاد کشور نبود. به بیان دیگر، این نوع برنامه ریزی و تصمیم گیری به هدر رفت منابع در شرایط جنگ اقتصادی، خروج میلیاردها دلار ارز از کشور و سوء استفاده برای کسانی که از این شرایط می‌توانستند بهره ببرند منجر شد.
لاهوتی در ادامه یادآور شد: در شش ماه اول سال ۱۳۹۷، این مسیر پراشتباه تا جایی پیش رفت که حتی تقاضای ثبت سفارش تا میزان ۸۰ میلیارد دلار رسید که اصلاً در سابقه تجارت کشور، چنین اعداد و رقمی را در واردات نداشتیم؛ لذا علیرغم همه تاکید‌ها، بعد از گذشت ۹ ماه از هدر رفت منابع ارزی، تنها کار دولت وقت این بود که سرانجام لیست کالاهای اساسی که مشمول ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌شدند، بازنگری و آن را کوتاه و کوتاه‌تر کرد تا در نهایت امروز فقط پنج قلم کالاهای اساسی است که ارز ترجیحی دریافت میکنند.
وی اظهار داشت: آنچه در سه سال گذشته رقم خورده است، نشان می‌دهد متأسفانه اهداف سیاست تخصیص ارز ترجیحی به نرخ ۴۲۰۰ تومانی علی رغم آن که در شرایط سخت اقتصادی، این منابع توسط دولت تأمین و تخصیص یافته، محقق نشده است. به عبارت دیگر واقعیت آن است که به اذعان خود مسئولین و رئیس کل سابق بانک مرکزی، این ارزر کامل سر سفره مردم نرفته است. لاهوتی تاکید کرد: درست است که کالاهای اساسی با نرخ ارز آزاد قیمت گذاری نشده، ولی واقعیت آن است که این کالاها حداقل سه تا چهار برابر نرخ ۴۲۰۰ تومانی به دست مردم رسیده است. به عنوان نمونه افزایش نرخ مرغ، تخم‌مرغ و کالاهای از این قبیل این موضوع را اثبات می‌کند. نکته قابل تأمل آنجاست که وقتی ارز ۴۲۰۰ تومانی برخی از این کالاها همچون شکر، حذف و ارز نیمایی برای آنجا جایگزین شد، قیمت آن کالا با کاهش نسبی همراه شد.
لاهوتی با اشاره به اینکه این مسئله مهم نشان دهنده شکست این‌گونه سیاست‌هایی است که در کشور ما در چندین دوره تجربه شده، ولی مسئولین از این موضوع درس عبرت نگرفتند اظهار داشت: امیدواریم که شاهد این اتفاقات در دولت سیزدهم نباشیم.
وی تاکید کرد: چنانچه در این دوره روابط با کشور‌ها گسترش پیدا کند، تحریم‌ها برداشته و احیاناً برجام مجدداً احیا شود، باید توجه داشت که منابع هنگفت ارزی ممکن است در اختیار دولت قرار بگیرد؛ در نتیجه امیدواریم که دولت جدید این سیاست شکست خورده ارزی را در پیش نگیرد و به جای اتلاف منابع ارزی، سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت و ... را در دستور کار قرار دهد که ماندگاری برای نسل‌های بعد هم خواهد داشت.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در پاسخ به این که به عنوان راه جایگزین سیاست ارز ترجیحی چه باید کرد اظهار داشت: واقعیت این است که به دلیل شرایط سخت اقتصادی، دهک‌های زیر خط فقر در کشور ما طی سه سال گذشته گسترش پیدا کرده‌اند و افراد نیازمند تعدادشان بیشتر شده است، ولی در حال حاضر دولت از یک طرف یارانه نقدی و از آن طرف هم ارز ۴۲۰۰ تومانی را برای کالاهای اساسی به صورت عام پرداخت می‌کند؛ بنابراین به نظر می‌رسد اگر دولت بتواند در ابتدا اطلاعات دقیق از دهک‌های زیر خط فقر و نیازمند جامعه جمع‌آوری و دقیق شناسایی کند، میتوان به سمت آزادسازی قیمتها حرکت کرد. به عبارت دیگر، دولت ابتدا قشرهای آسیب پذیر و کم درآمد را دقیق و شفاف شناسایی کند و یک پایگاه اطلاعاتی دقیقی از این افراد تشکیل دهد و سپس تدریجی نسبت به آزادسازی قیمتها چه در بخش ارز ۴۲۰۰ تومانی کالاهای اساسی و چه در بحث حامل‌های انرژی، اقدام کند. در نتیجه همین طور که یارانه را افزایش می‌دهد و به افراد نیازمند شناسایی شده پرداخت می‌کند، قیمتها نیز به سمت آزادسازی برود. این یارانه مورد نظر میتواند به صورت پرداخت بن کارت خرید کالاهای اساسی و ضروری خانوار و یا پرداخت نقدی باشد.
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران افزود: به نظر می‌رسد با این روش، از اتلاف منابع جلوگیری و این بساط رانت گسترده دلار ۴۲۰۰ تومانی برچیده میشود و از همه مهم‌تر سفره‌های قشرهای آسیب‌پذیری که امروز در شرایط سخت اقتصادی و معیشتی رنج می‌برند، گسترده‌تر و بزرگ‌تر شده و از این شرایط خارج می‌شوند. لاهوتی شرط موفقیت آمیز بودن این پیشنهاد حمایتی را فقط و فقط، شناسایی و جمع آوری اطلاعات کافی و دقیق از افراد نیازمند می‌داند و معتقد است در غیر این صورت این مسیر میتواند به تورم افزایش فقر منجر شود.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران در پایان تاکید کرد: در صورتی که زیرساخت مورد نظر یعنی اطلاعات جامع و کامل خانوار کم درآمد، دقیق احصا و مشخص شود و در ادامه قبل از آزادسازی قیمتها، حمایت‌ها به صورت بن کارت یا یارانه‌ها پرداخت و به مرور قیمتها آزاد شود، خیلی از مشکلات فعلی اقتصادی را میتوان حل کرد.
غیر قابل انتشار: ۵
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۳۱
با شصت میلیاد دلار پولی که به باد دادن خدا میدونه میشد چقد خونه ساخت و پتروپالایشگاه که کشور میلیاردها دلار از فروش بنزین فراوردهای نفتی درامد میکرد ارز رو نک نرخی کنید و بساط رانت خواران زالو صفت رو جمع کنید آیا بغیر نان خالی کسی ارز ترجیحی میده ؟؟ میخواهید ملت رو از نان خالی خوردن بیندازید؟؟؟ لطفا نان را بیش از این گران نکید ملت رو از نان خالی خوردن نیندازید ؟؟ فعلا ارز ترجیحی فقط برای ارد و چند قلم دارو مثل انسولین مصرف میشه .دیگه کالایی ارز ترجیحی نمیگیره، ۸ ملیارد دلار برای ۸۰ میلیون ایرانی برای سال ۳۶۵ روز یعنی صفر بهترین و آخرین فرصت برای تک نرخی کردن دلار هفته آینده مهم نیست چند ۲۰ ، ۲۵ ، ۳۰ ، مهم تک نرخ باشد تا دست رانت خوری قطع شود دلار ۵۰ هزار تومان در اختیار همه بهتر از دلار ۱۸ یا ۲۵ تومان در اختیار عده محدود دولت ۸ میلیارد دلار برای فقط نان فعلا داره یارانه میده اگه ۸ میلیارد دلار رو در ۲۰ هزار ضرب کنید بر جمعیت ۸۰ میلیونی تقسیم و سپس تقسیم بر ۳۶۵ روز سال کنید عدد ۵۴۰۰ تومان بدست می آید ب ای هر نفر ؟اقریبا میشه پول یه شارژ همراه ؟؟ که در از جیب ملت در میاد ولی در عوض یه عده دلخوش به همین نان خالی هستند لطفا ملت رو از نون خالی خوردن نندازید نان ۵ برابر بشه مثل بحران بنزین اتفاق می افته حذف دلار 4200 تومانی کالاهای اساسی به سود دولت است اما با افزایش شدید دوباره قیمت ها مردم به جای عوامل رانت و فساد تنبیه می شوند آیا مردم مقصر افزایش قیمت دلار از 4200 تومانی سه سال قبل به 28000 هزار تومان هستند؟ کارشناسان می گویند با حذف دلار 4200 تومانی قیمت کالاهای اساسی چندبرابر می شود آقای رئیسی لطفا ساخت نیروگاه های جدید را هم جزو اولویت ها قرار دهیددر ۸ سال گذشته با تعلل در ساخت نیروگاه های جدید به مشکل انرژی خورده ایم و تولید و رفاه مردم ضربات سختی از این تعلل خورده است
آقای اقتصاددان عزیز، مشکل و علت اصلی گرانی های اخیر کالا، چاپ پول توسط بانک ها و دولت و در نتیجه افت روزانه ارزش ریال است. با آزاد سازی قیمت ها گرانی کالا غیر قابل کنترل تر خواهد شد که دارد می شود. ابتدا باید ارزش پول کشور ثبات داشته باشد که بتوانیم از سایر علل تاثیر گذار صحبت کنیم. متأسفانه در آن زمان شاهد بودیم که دولت وقت اعلام کرد به هر کس به هر میزان ارز تقاضا، در اختیار او قرار میدهیم) تا بحال کدام دولت گفته ما به هر میزان بخواهید ارز دولتی در اختیارتان قرار میدهیم !!!! ضمنا بفرمایید کل ثروتمندان ایران چند درصدند ؟!!! که با حذف رانت سوخت و غذا و .... انها تمامی مردم از زیر خط فقر در می ایند !!! اگر دولت روحانی در ان مقطع و نه حتی در قبل از ان این کار را کرد چون فشار اقتصادی شدیدی در ان مقطع از طرف امریکا به اقتصاد ایران و به مردم می امد و باید به مردم کمک میکرد و کدامیک از شما تضمین میدهید با حذف این نوع ارز و دقیقا در چه مدتی اول دست واسطه و رانت و قاچاق قطع شود دوم مردم به رفاه نسبی برسند عمرا بتوانید پیش بینی کنید یک پیشنهاد: آیا امکانش هست ارزهای کاغذی از داخل کشور جمع بشه و اعتبار ارزی به اشخاص داده بشه. مثلا کسی بخواد از کشور خارج بشه به اندازه اعتبارش بهش ارز کاغذی در هنگام خروج داده بشه. با این کار سیستم دلالی از بین میره و نظارت دولت بر ارز افزایش پیدا میکنه. یا پیشنهاد دیگه اینکه بارکد خاص به ارزهای کاغذی زده بشه که قابل رصد باشه توسط دولت.
التماس دعا
لاهوتی عزیز، دست خوش. زدید وسط خال!فقط یک پرسش باقی میماند. آیا میتوان با اینهمه دلال و محتکر که از طریق بانک ها مانند گذشته به ماموریت هایشان ادامه خواهند داد فقط با شناسایی «دقیق» بی نواشدگان بدست این بانکها، آن ها را با بن خرید از بی نوایی بیرون آورده و با قدرت خرید آنها بتوان مشکل عدم وجود کالا در مقابل نقدینه در جریان را حل کرد؟؟
بعقیده خیلی از متخصصان فقط تولید کالاهای مورد نیاز اولیه اکثریتی های جامعه است که میتواند تورم را از بین ببرد. یا ارزش اضافه کافی از خارج به داخل کشور ایجاد شود که در صده گذشته تا شروع تحریم ها اقتصاد یکطرفه نفت آنرا انجام می دادهاست.
اگر این کار را بکند ، گرانی سر به فلک می کشد. وقتی صحبت از کالاهای اساسی می کنند من رابطه آنرا با دلار 4200 تومانی متوجه نمی شوم چون کالاهای اساسی یا داخلی هستند و یا خارجی کالاهای داخلی را که نباید به ارز مربوط کرد و با توجه به حجمی که قبلا وجود داشته به اندازه همان حجم باید ریال اختصاص داد
ولی برای کالاهای خارجی چیزی که وجود دارد بی ارزش شدن پول ما است نه دلار و قیمت کالای خارجی به دلار تقریباً ثابت است یعنی در گذشته چه مقدار دلار برای آن اختصاص می یافت الان هم باید همان مقدار برای آن در نظر گرفت حالا این دلار می خواهد 4200 باشد یا 27000 تومان
اما اینکه وسط راه یک عده از کالاهای یارانه ای سوء استفاده می کنند مبحث آن جدا است و همه اینها ناشی از عدم قاطعیت در برخورد با خلاف و سهل انگاری در آن است و ظاهراً برای دزدی و اختلاس مجازات قابل توجهی وجود ندارد که در کشور طبیعی شده است
بسیار ممنون متشکر این یک روش احمدی نژادی است اگر میخوای مثل احمدی نژاد در قلب مردم جا بگیری وهفتاد درصد مردم را جذب کنید ادامه دهید آزادسازی قیمت ها نخوایم باید کیو ببینیم اقای کارشناس؟ افزایش حقوق کجاس؟ چرابایدرئیس جمهورقیمت دلارراتعین کندونه عرضه وتقاضا عجباقتصادی داریم ما همه چیزکه‌دستوری‌نمیشود رونق اقتصادی با
اقتصاددستوری زمین تااسمان فاصله دارد
این مزخرفات را نگذارید قیمت ها بالا هست بیشتر بشود کشور نابود می شود بگذارید آرام پیش برود مثل بنزین ۳۰۰۰ تومانی نکنید نان و اکثر چیزها چندین برابر می شود مشکل زیاد می شود پاسخ ها
ناشناس
| 
| ۱۴:۴۷ - ۱۴۰۰/۰۶/۰۵
مزخرف؟؟؟؟حالت خوبه؟؟؟؟؟
بله من و شمای نوعی دوست داریم قیمت فلان عدد باشد منتهی واقعیت غیر از ارزوهای من و شما است.
من دلم مازراتی میخواهد و ارزو دارم تا ۳ ماهه دیگر مازراتی بخرم منتهی حقوق کارمندی میگوید عزیزم ۵۰سال هم کار کنی از مازراتی خبری نیست!!!!در امریکا هم هر کسی ایا میتواند کشتی کروز بخرد؟؟؟؟؟
بنابراین در اقتصاد ارزوهای فردی و واقعیت مالی فرد دو چیز متفاوت هستند.
الان شما دلت میخواهد قیمت ها یک عددی باشد ولی واقعیت اقتصادی چیز دیگری میگوید.
همین خواسته دلتان را همتی سه سال با بازارهای دستوری و فیک انجام داد و بعضی از اقتصاد دانهای متعهد هشدار دادند که با کارهای همتی میرویم ته چاه منتهی واقعیت الان عیان شده مثلا مرغ و اززاق عمومی که باید به قشر ضعیف می رسید نمی
رسد چون ارز دولتی فساد اور است
مرکبات و گیلاس و هلو و سیب زمینی چرا این قیمت است ؟چون کشاورز میبیند صادر کند پول بیشتری گیرش میاید تا بخواهد در بازار داخل بفروشد.اقتصاد مانند یک صفحه بزرگ است که یک گوی روی ان قرار دارد و هر گوشه این صفحه تعادلش بر هم خورد گوی روی ان به سمت مخالف میرود و خسارت به همراه دارد
دقیقا بانک اطلاعاتی ناقص مشکل زیادی درست میکنهکاش با کسای که اطلاعات اقتصادی غلطی از خودشون به دولت ارائه میکنند، برخورد قاطع میشد
دلار 4200 تومنی فقط برای رییس جمهور و دوستان و دولتش خوب بود ولی کمر مردم رو شکوند، دو نرخی شدن دلار و ارز یعنی فساد ، یعنی رانت که دولت قبل با وجود مخالفتهای بسیار زیاد تصویبش کردو دهها میلیارد دلار به اقتصاد کشور ضرر زد. امیدوارم آقای رییسی لغوش کنه ما گفتیم دلار 4200 تومنی حذف بشه عوضش جنس کوپنی به مردم داده بشه. اما آخرش فقط دلار ارزون حذف میشه. پاسخ ها
ناشناس
| | ۱۷:۵۸ - ۱۴۰۰/۰۶/۰۵
یعنی کوپن درکشورمارانت تولیدنمبکند من که به اندازه کافی دلار و طلا و زمین خریدم نه استهلاکی داره نه مالیاتی براش میدم هر کی داره بخره اوایی هم که ندارن سماق بمکن پاسخ ها
ناشناس
| | ۱۴:۳۸ - ۱۴۰۰/۰۶/۰۵
بنده خدا اخر یک نفر چه قدر میتواند طلا وزمین بخرد؟؟؟؟هزینه های جاری مگر ندارد ان طرف؟؟؟
ناشناس
| 
| ۱۵:۵۴ - ۱۴۰۰/۰۶/۰۵
نون بارونو بخور دلاور،دلالی در همه جای دنیا( البته به جز ایران که بهشت دلالان است) کاریست مشمئزکننده عجب الان قیمت ها ازاد نیست!!
حقوق چی ازاد است !!!
کمی هم درک خوب است
تمام تمام فشار از دست رفتن ارزش پول ملی را مردم تحمل کردند حالا اگر تحریم ها برداشته شود دوباره با ازاد سازی قیمت باید مردم تحمل کنند
شما اصلا متوجه هستی مردم یعنی چه؟؟
ارزش پول ملی یعنی چه؟؟
تنها با حذف دلار ۴۲۰۰ میتوان تولید کشور رو حفظ کرد وگرنه نابود خواهد شد تولید کننده ،و با ورشکستی تولید کننده در اینده ای نزدیک مثرف کننده هم با کمبود کالا و افزایش بیشتر قیمتها مواجه میشود ،یکم منطقی فکر کنیم ،تولید کننده ضامن امنیت غذایی ماست ،و در صورت نابودی تولید همه مردم ضرر میگنند ،کما اینکه تولید شیر و گوشت در کشور نزولی و قیمتها رو به بالاست،چون تولید کننده دامهای شیر ده و مولد خود رو به دلیل عدم ثصرفه اقتصادی کشتار میکنه و این اول راه است با ادامه این وضعیت قیمتها افزایشی خواهد بود یه سوال چه کسانی از دلار4200 بهره بردند قطعا که مردم نبودند چهل سال ازمون و‌خطا و‌هنوز در جا زدن چرا