مسئولیت‌های قانونی قوه قضاییه در امر انتخابات چیست؟
ثبت‌نام داوطلبان نامزدی انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، از ۲۱ اردیبهشت آغاز می‌شود و به مدت ۵ روز ادامه خواهد داشت. اسامی نامزد‌های نهایی این انتخابات پس از بررسی و احراز صلاحیت توسط شورای نگهبان، در روزهای ۵ و ۶ خرداد اعلام خواهد شد.
به گزارش «تابناک»؛ ثبت‌نام داوطلبان عضویت در شورا‌های اسلامی شهر‌ها نیز از تاریخ ۲۰ اسفند تا ۲۶ اسفند ۹۹ برگزار شد. همچنین ثبت‌نام داوطلبان میان دوره‌ای مجلس یازدهم نیز از ۸ فروردین تا ۱۴ فروردین ۱۴۰۰ برگزار شد. ثبت‌نام داوطلبان میاندورهای مجلس خبرگان هم از ۱۳ فروردین تا ۱۹ فروردین۱۴۰۰ برگزار شد.
مسئولیت‌های قانونی قوه قضاییه در امر انتخابات
برگزاری انتخابات سالم و صیانت از آرای مردم، از سیاست‌ها و راهبرد‌های اساسی دستگاه قضایی است. قوه قضاییه در امر انتخابات، دارای مسئولیت‌هایی قانونی است؛ این مسئولیت‌ها در سه حوزه دسته‌بندی می‌شوند؛ نخست: پیشگیری از جرایم و تخلفات انتخاباتی؛ دوم: رسیدگی ویژه به جرایم و تخلفات انتخاباتی و سوم: پاسخگویی به استعلامات و سوابق داوطلبان امر انتخابات.
در هجدهم بهمن ماه سال ۱۳۹۹، طی بخشنامه‌ای از سوی رئیس قوه قضاییه، دستور تشکیل ستادهای پیشگیری و رسیدگی به تخلفات انتخاباتی صادر شد. متعاقب این بخشنامه، ستاد مرکزی پیشگیری و رسیدگی به جرایم انتخاباتی با مسئولیت دادستان کل کشور و دبیری معاون پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه تشکیل شد؛ همچنین در همه استان‌ها و شهر‌های کشور نیز ستادهای مزبور تشکیل شده‌اند و در حال رصد مستمر فرآیند انتخابات و ارائه توصیه‌ها و تاکیدات اولیه در حوزه پیشگیری هستند.
بررسی و پاسخ به ۱۰۰ هزار استعلام انتخاباتی
در بخش دیگر ماموریت انتخاباتی دستگاه قضا که ناظر بر استعلام و پاسخگویی به استعلامات پیرامون سوابق داوطلبان در انتخابات شوراها، انتخابات میاندورهای مجلس، انتخابات میاندورهای مجلس خبرگان و انتخابات ریاست جمهوری است، ستاد مربوطه در قوه قضاییه تشکیل و وفق اعلام غلامحسین اسماعیلی سخنگوی دستگاه قضا تاکنون بالغ بر ۱۰۰ هزار استعلام در مورد داوطلبان انتخابات واصل شده که اکثر این استعلامات بررسی و پاسخ داده شده است و باقی مانده آن هم در مدت مشخص قانونی پاسخ داده می‌شود.
تشکیل ۴۰ شعبه ویژه رسیدگی به تخلفات و جرایم انتخاباتی
در استان تهران، طبق اعلام مسعود ستایشی، قائم‌مقام رئیس کل دادگستری استان ، ۴۰ شعبه ویژه رسیدگی به تخلفات و جرایم انتخاباتی تشکیل شده است؛ این ۴۰ شعبه مشتمل بر مراجعی از جمله تجدیدنظر، کیفری یک، کیفری دو، شعب دادگاه‌های عمومی بخش و دادسرا‌های شهرستان‌های تابعه استان تهران است.
اما دستگاه قضایی در راستای رصد و پایش هر چه بهتر اخبار و وقایع انتخاباتی، علاوه بر ستادهای پیشگیری و رسیدگی به تخلفات انتخاباتی، از طریق سامانه جامع اطلاعات مردمی (سجام) از ظرفیت عظیم مردمی نیز برای دریافت گزارشات مرتبط با تخلفات انتخاباتی بهره می‌برد.
مطابق این بخشنامه باید هر چه سریع‌تر ستاد پیشگیری و رسیدگی به جرایم و تخلفات انتخاباتی در مرکز و شهرستان‌های سراسر کشور تشکیل شود.
متن بخشنامه به شرح زیر است؛
مراجع قضائی سراسر کشور
با توجه به نتایج مؤثر علمکرد ستاد پیشگیری و رسیدگی به جرایم انتخاباتی در دوره‌های گذشته و نظر به برگزاری انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری، ششمین دوره شورا‌های اسلامی شهر و روستا و میان دوره‌ای مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی و در اجرای قوانین و مقررات مربوط، از جمله ماده ۳۴ قانون انتخابات ریاست جمهوری با اصلاحات و الحاقات بعدی و تبصره ۲ آن و ماده ۶۷ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۱۳۷۸ با اصلاحات و الحاقات بعدی، مبنی بر ایجاد تشکیلات قضائی در هر شهرستان یا بخش و مواد ۲۴، ۳۳، ۳۸، ۶۸، ۶۹، ۷۰، ۷۱، ۷۳ و تبصره ۲ ماده ۳۸ قانون انتخابات ریاست جمهوری، مواد ۵۵، ۵۷، ۵۸، ۵۹، ۶۱، ۶۵ و ۶۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و همچنین مواد ۳۹ و ۶۷ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورا‌های اسلامی کشور و به منظور پیشگیری از وقوع جرم در محدوه قوانین و مقررات در سه مرحله قبل، حین و پس از برگزاری انتخابات، ضروری است ضمن تشکیل هر چه سریع‌تر ستاد پیشگیری و رسیدگی به جرایم و تخلفات انتخاباتی در مرکز و شهرستان‌های سراسر کشور به شرح زیر، با هماهنگی و برنامه ریزی مناسب، منسجم و اثر بخش نسبت به پیشگیری از جرایم انتخاباتی اقدام و با قید تسریع برخورد قانونی به عمل آید؛
الف) ترکیب اعضا ستاد مرکزی و ستادهای استانی و شهرستانی به قرار زیر است؛
یک) اعضاء ستاد مرکزی
۱- دادستان کل کشور (رئیس ستاد)؛
۲- معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه (دبیر ستاد)؛
۳- نمایندگان شورای نگهبان، وزارت کشور، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، بسیج مستضعفان، سازمان قضائی نیرو‌های مسلح و صدا و سیما؛
۴- رئیس کل دادگستری استان تهران و دادستان عمومی و انقلاب تهران؛
۵- رئیس سازمان بازرسی کل کشور.
تبصره ۱- ریاست ستاد می‌تواند متناسب با موضوع از سایر دستگاه‌ها و نهاد‌های ذیربط دعوت نماید.
تبصره ۲- با توجه به حضور رئیس کل دادگستری استان تهران و دادستان تهران در ستاد مرکزی نیازی به تشکیل ستاد استان تهران نیست.
دو-اعضاء ستاد استانی (مرکز استان)
۱- رئیس کل دادگستری استان (رئیس)؛
۲- معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان (دبیر)؛
۳- دادستان مرکز استان؛
۴- مسئولین دستگاه‌ها و نهاد‌های متناظر ستاد مرکزی در استان؛
۵- بازرس کل استان در سازمان بازرسی کل کشور.
تبصره ۱- رئیس ستاد استان می‌تواند به تناسب موضوع از سایر دستگاه‌ها و نهاد‌ها دعوت نماید.
تبصره ۲- رؤسای دادگستری شهرستان می‌توانند بدون حق رأی در ستاد مرکز استان شرکت نمایند.
سه-اعضای ستاد شهرستان‌ها
در کلیه شهرستان‌های استان ستاد مشابهی با مسئولیت رئیس دادگستری شهرستان و با ترکیب رده متناظر استانی، زیر نظر ستاد استانی وظایف محوله را انجام دهند.
ب) وظایف ستادهای مذکور به قرار زیر است؛
۱-پایش و رصد مداوم و مستمر اقدامات و فعالیت‌های انتخاباتی و اتخاذ تدابیر و تمهیدات پیشگیرانه با هدف پیشگیری از جرایم انتخاباتی؛
۲- ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌ها و نهاد‌های عضو ستاد در جهت پیشگیری از وقوع جرایم انتخاباتی؛
۳- تبیین و تعیین برنامه‌های پیشگیرانه و نحوه اجرای آن‌ها در زمینه پیشگیری از جرایم احتمالی؛
۴- هماهنگی و تعامل مداوم با هیأت‌های اجرایی و نظارت بر انتخابات و سایر دستگاه‌ها و نهاد‌های مسئول در زمینه برگزاری هر چه بهتر انتخابات و پیشگیری از وقوع جرایم مصرح در قانون؛
۵- انعکاس فوری شرح وقایع و جرایم مهم به ترتیب به ستاد استانی و ستاد مرکزی؛
۶- توجیه، ارشاد و انذار تشکل‌ها، احزاب، گروه‌ها، ستادهای تبلیغاتی، اشخاص حقیقی و حقوقی با هدف بازدارندگی و پیشگیری از وقوع جرایم انتخاباتی؛
۷- اطلاع رسانی، تشریح و توضیح مفاد قانون و جرایم و مجازات‌های قانونی از طریق رسانه‌های جمعی با هدف ارتقا آگاهی‌های عمومی، کاهش و پیشگیری از بروز جرایم انتخاباتی؛
۸- انعکاس رسمی اقدامات مجرمانه دستگاه‌ها، نهاد‌ها یا اشخاص به مراجع صالح.
تبصره ۱- ارشاد و راهبری ستادهای استانی و شهرستانی و نظارت بر آن‌ها به ترتیب بر عهده ستاد مرکزی و ستادهای متناظر استانی می‌باشد.
تبصره ۲- دبیرخانه ستاد مرکزی زیر نظر معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه و دبیرخانه ستاد استانی زیر نظر رئیس کل دادگستری استان تشکیل خواهد شد.
تبصره ۳- ستاد‌ها در سطح شهرستان‌ها و استان‌ها هر هفته یکبار گزارش اقدامات و فعالیت‌های خود را به ترتیب به ستاد استانی و ستاد مرکزی ارسال می‌نمایند.
تبصره ۴- گزارش نهایی عملکرد ستاد مرکزی و ستاد‌ها در استان‌ها و شهرستان‌ها به وسیله دبیر ستاد مرکزی جمع بندی و در پایان انتخابات به حوزه ریاست قوه قضائیه ارسال می‌گردد.
پ) وظایف رؤسای کل دادگستری
رؤسای کل دادگستری‌های سراسر کشور موظفند شعبی از دادگاه‌ها و دادسرا‌های حوزه قضائی تحت تصدی خود را به منظور رسیدگی خارج از نوبت به جرایم انتخاباتی اختصاص دهند.
من هم ایرانی هستم ولی سهام عدالت ندارم زن و بچه های من هم ندارند
دولت تمام اطلاعات مرا دارد
۷ جد من ایرانی بوده اند
کد ملی دارم
مستاجرم و کارمند دولت نیستم (از بازوی خودم نان میخورم و بارم روی دوش مردم نیست)
ولی سهام عدالت ندارم
عدالت یعنی چی ؟
رای بی رای