جنگ فالکلند؛ نبردی برای بهره‌برداری سیاسی / تظاهرات حکومتی در واپسین روز‌های رژیم پهلوی / نجات گروگان‌های آمریکایی توسط محمد علی / شنای صدام حسین در دجله به یاد کودتای نافرجام! / اقامتگاه مجلل هیتلر در دوران جنگ جهانی دوم

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیوها پیرامون رویدادهای سیاسی عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

شنای صدام حسین در دجله به یاد کودتای نافرجام!

تکریت شهری آرام و غبارآلود در شمال غربی عراق و بر کناره دجله در دامنه جنوبی کوهپایه‌های کردستان مستقر است. تکریت هیچ ندارد، مگر صلاح الدین ایوبی که در این شهر به دنیا آمده است. سردار گمنام و کرد تباری که سلطان مصر شد و بیت المقدس، قبله اول مسلمانان را از دست مسیحیان رهایی داد. صدام حسین در کنار دجله زندگی کرده بود و یکی از تصاویر برجای مانده از او، شنا کردنش در رود دجله در شصت سالگی است. او یک بار قبل از این تصاویر و در سال ۱۹۹۵ نیز شنا کرده بود که رسانه‌های غربی گزارش کردند، آن شنا توسط بدل صدام انجام شده است. دیکتاتور سابق عراق که همچون دیگر دیکتاتور‌های تاریخی به دنبال چنین روش‌هایی برای قدرتمند نشان دادنِ خود بود، پس از سه بار شنا در عرض ۱۰۰ متری این رودخانه، با رسانه‌های حکومتی حاضر صحبت کرد تا بحث بدل بودنش، دوباره مطرح نشود. این شنا مقدمه مسابقه‌ای بود که در زمان صدام و به مناسبت شنای صدام در دجله برای فرار پس از ترور ناکام عبدالکریم قاسم نخست وزیر وقت در سال ۱۹۵۹ ترتیب داده شده بود. رئیس کمیته ملی المپیک عراق، عدی صدام حسین پسر صدام حسین بود. این تصاویر را در تابناک می‌بینید.

تظاهرات حکومتی در واپسین روزهای رژیم پهلوی

انتصاب شاپور بختیار توسط شاه به عنوان آخرین نخست وزیر دوران پهلوی، با هدف جذب بخش‌های ملی گرا بود که بختیار نیز جزو آن‌ها محسوب می‌شود، اما جبهه ملی بختیار را اخراج کرد و ملی گرا‌ها از او فاصله گرفتند. در این شرایط رژیم پهلوی برای آنکه چنین القاء کند که با روی کار آمدن دولت بختیار، شرایط سیاسی تغییر کرده، یک تظاهرات حکومتی با حضور کارمندان دولت و طرفداران رژیم به همراه عده‌ای که خود را طرفدار بختیار معرفی می‌کردند، در سوم بهمن ۱۳۵۷ برگزار شد؛ تظاهراتی که در خیابان‌های منتهی به میدان بهارستان تهران برگزار شد و در آن درباره عدم تخریب اموال عمومی شعار داده شد و برخلاف راهپیما‌های حکومتی پیشین در دوره پهلوی، شاه از شعار‌ها حذف شده بود. تصاویری از این تظاهرات را در تابناک می‌بینید.

نجات گروگان‌های آمریکایی توسط محمد علی

چند ماه پیش از شروع جنگ خلیج فارس، محمد علی (کلی) بوکسور مشهور آمریکایی به عراق سفر کرد تا صدام را متقاعد کند که گروگان‌های آمریکایی را آزاد کند. محمد علی با شهرت جهانی و احترامی که در جهان اسلام داشت، موفق شد با صدام حسین دیدار کرده و پانزده گروگان آمریکایی را آزاد کند. تصاویر سفر و دیدار محمد علی از عراق را همراه با خاطرات گروگان‌ها از مواجهه با محمد علی در ویدیو تابناک ببینید.

جنگ فالکلند؛ نبردی برای بهره‌برداری سیاسی

جزایر فالکلند، مجمع‌الجزایری در اقیانوس اطلس جنوبی و بخشی از مستعمرات بریتانیا هستند، ولی آرژانتین مدعی مالکیت این جزایر است. در سال ۱۹۸۲ و در پی شرایط بد اقتصادی و ناآرامی‌های داخلی لئوپولدو گالتیری، رهبر دیکتاتوری آرژانتین تصمیم گرفت، با تحریک ملی‌گرایی در آرژانتین به جزایر فالکلند حمله کرده و از این طریق اذهان مردم آرژانتین را از شرایط بد اقتصادی منحرف سازد. تصور اولیه گالتیری این بود که به دلیل فاصله بسیار این جزایر با بریتانیا و کم اهمیت بودن آن، بریتانیا به این تهاجم واکنش نظامی نشان نخواهد داد. اما کابینه جنگ تاچر به سرعت تشکیل شد و نیروی‌های نظامی بریتانیا برای بازپس‌گیری جزایر اعزام شدند. در جنگی که ده هفته به طول انجامید، نزدیک به هزار نفر کشته شدند، در حالی که کل جمعیت جزایر فالکلند در حدود ۱۹۰۰ نفر بود. در اثر این جنگ دیکتاتوری نظامی به شدت تضعیف شد و نهایتا پس از نزدیک به یک دهه برای اولین بار در آرژانتین انتخابات عمومی برگزار شد. پس از جنگ جهانی دوم این نبرد بزرگترین نبرد آبی، هوایی قرن بیستم است و به همین دلیل، تحلیل‌های نظامی بسیاری روی آن انجام شده که منجر به شکل‌گیری روند و گسترش جنگ‌افزار‌های نیرو‌های هوایی و دریایی شده است. تصاویری از این جنگ که خورخه لوئیس بورخس، نویسنده معروف آن را نبرد دو مرد کچل بر سر یک شانه توصیف کرده است، همراه با خاطرات سربازان و غیرنظامیان این جنگ را در ویدیو تابناک ببینید.

اقامتگاه مجلل هیتلر در دوران جنگ جهانی دوم

هیتلر در دوران جنگ جهانی دوم مدت زیادی را در اقامتگاه «برگهوف/ Berghof» در دامنه کوه‌های آلپ سپری کرد. این خانه مجلل با سی اتاق و اسباب و اثاثیه‌ گران محل امنی بود که دیکتاتوری نازی در آن مهمانی شام برگزار کند و علاقه خود به هنر را با اطرافیان نزدیک خود به اشتراک بگذارد؛ هرچند علاقه هیتلر به هنر در تضاد با رویه خشن او در جنگ بود، این جنبه از شخصیت هیتلر نیز قسمتی از حقیقت تاریخ سیاه آلمان نازی است. تصاویری از اسباب و اثاثیه این اقامت‌گاه همراه با تصاویر خانگی آن دوران را در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.

امیلی دیویسون و حادثه دربی اپسم

سافرجت به زنانی گفته می‌شد که در اوایل قرن بیستم برای به دست آوردن حق رای برای زنان فعالیت سیاسی انجام می‌دادند. برجسته‌ترین اقدامات سافرجت‌ها در بریتانیا به رهبری املین پنکهرست انجام می‌شد. هرچند ایرلند (فقط برای زنان صاحب ملک)، نیوزیلند و استرالیای جنوبی در قرن نوزدهم به زنان حق رای داده بودند، این حق تا سال ۱۹۱۸ در بریتانیا به رسمیت شناخته نمی‌شد. مبارزات سافرجت‌ها به خشونت گرایش پیدا کرد و پس از مدتی آن‌ها تلاش کردند که با آتش زدن صندوق‌های پست و شکستن شیشه‌ها، جامعه را مجبور به پذیرش حق آن‌ها برای رای دادن کنند.

در میان اقدامات سافرجت‌ها، شاید حادثه دربی اپسم مهمترین اقدام اعتراضی باشد. امیلی دیویدسون، فعال سافرجت با پریدن به میان پیست اسب‌دوانی جلو اسب پادشاه را گرفت و در اثر برخورد با آن به کما رفته و سپس از دنیا رفت. دوربین‌های خبری این اقدام را ضبط و هزاران سافرجت در مراسم خاکسپاری وی شرکت کردند. نیت او از انجام این کار مشخص نیست. او پیش از این اقدام توضیحی در مورد آن نداده بود و نظرات مختلفی مانند قصد خودکشی، حادثه بودن این واقعه یا تلاش برای نصب پرچم سافرجت‌ها روی اسب پادشاه هیچ‌کدام قطعا ثابت نشده‌اند. در میزان تاثیر اقدامات سافرجت‌ها روی به دست آمدن حق رای برای زنان اختلاف نظر وجود دارد و برخی از مورخان معتقدند حتی بدون چنین اقداماتی نیز به مرور زمان زنان حق رای را بدست می‌آوردند. تصاویری از لحظه برخورد امیلی دیویدسون با اسب شاه بریتانیا را همراه با توضیحاتی در مورد نیات و عوامل اقدام وی در ویدیو تابناک با زیرنویس فارسی ببینید.